Witte vlekjes, puntjes & stippen op je nagels: de oorzaak!

Als je je nagels goed bekijkt, dan kan het zomaar zijn dat je moet concluderen dat je zo hier en daar witte vlekjes op je nagels hebt. Sommige mensen hebben er vrijwel geen last van, andere hebben continu witte puntjes in hun nagels. Je zult merken dat die witte stipjes met je nagels meegroeien en zich zodoende verplaatsen, maar dat er ook steeds weer nieuwe witte vlekjes ontstaan. In dit artikel lees je hoe witte vlekjes in je nagels worden veroorzaakt en wat je er tegen kunt doen…

Oorzaak witte vlekjes op je nagels

In veruit de meeste gevallen worden witte vlekken op je nagels veroorzaakt door een lichte beschadiging van het nagelbed. Het nagelbed is het gedeelte van je vinger waar je nagel wordt gevormd en waar vandaan je nagel dus groeit. Je kunt dergelijke witte puntjes vergelijken met blauwe plekken. Witte vlekjes en puntjes op je nagels die worden veroorzaakt door een dergelijke beschadiging ontstaan enige tijd nadat de beschadigingsimpact heeft plaatsgevonden en zijn absoluut niet schadelijk voor je gezondheid.

Witte plekjes op nagels ontstaan in het overgrote merendeel van alle gevallen doordat er bij het stoten of knippen van je nagels lucht tussen de nagelcellen dringt…

A. Witte puntjes door nagelbeschadiging

Het woord ‘beschadiging’ moet je in dit geval overigens niet te zwaar opvatten. In veel gevallen merk je zo’n beschadiging namelijk niet eens op, totdat er zich  later een wit vlekje op je nagel vormt. Je nagel kan al licht beschadigen door een lichte stoot of doordat je nagel eventjes klem komt te zitten. Zelfs een iets te enthousiaste manicurebeurt kan al resulteren in witte puntjes op je nagels. Kinderen hebben vaak last van witte vlekjes en puntjes op hun nagels omdat ze veelvuldig nagelbijten (onychofagie). Dit verklaart overigens ook direct waarom witte vlekjes vaker voorkomen op je vingernagels dan op je teennagels. Een breuk, scheur of deuk in de nagelmatrix is al met al de vaakst voorkomende directe / primaire oorzaak van witte stipjes, puntjes of plekjes in het nageloppervlak.

B. Leukonychie als oorzaak van witte nagelpuntjes

De medisch-wetenschappelijke term voor witte vlekjes en puntjes op je nagels is ‘‘leukonychie’ oftewel ‘leukonychia’. Hoewel deze indicatie doorgaans dus geen kwaad kan omdat het om een simpele beschadiging gaat, bestaan er een aantal varianten van leukonychie die gekoppeld kunnen worden aan een andere oorzaak. In beginsel zijn er vier vooraanstaande oorzaken van ogenschijnlijk onverklaarbare witte vlekjes of puntjes op het nageloppervlak, namelijk:

1. Leukonychia Partialis

Bij leukonychie doet de witverkleuring zich slechts deels / gedeeltelijk / partieel op het nageloppervlak voor. Slechts delen van de nagel bevatten dus witte stipjes of vlekjes; veelal op het uiteinde van het nageloppervlak.

2. Leukonychia Punctata

Leukonychie punctata houdt in dat de onwenselijke witte puntjes, putjes of wolkjes her en der verspreid over je vingernagels of teennagels voorkomen. Deze vorm van leukonychie komt vaker voor onder kinderen dan onder volwassenen omdat kids vaker te kampen hebben met incidentele nagelbeschadigingen van de nageloppervlakken.

3. Leukonychia Striata

In geval van  leukonychie striata oftewel ’transverse leukonychie’ ontstaan horizontale streepjes of lijntjes (‘striae’) op het nageloppervlak. Met name vrouwen hebben hier veelvuldig mee te kampen omdat de gemiddelde vrouw haar nagels langer laat groeien dan de doorsnee man, waardoor de nagels vaker omklappen c.q. ombuigen. Overigens kunnen witte streepjes of lijntjes op het nageloppervlak  evengoed het gevolg zijn van een overenthousiaste of ietwat agressieve manicure .

Bij deze vorm van leukonychia zijn er witte ‘ringen’ op je nagel zichtbaar die parallel lopen aan je nagelbed. Mogelijke oorzaken zijn o.a. metaalvergiftiging, chemotherapie ter behandeling van kanker, levercirrose, en zwaarder letsel aan de nagel, hoewel er ook vaak geen eenduidige oorzaak wordt gevonden en de symptomen uiteindelijk vanzelf weer verdwijnen.

Let op: indien de witte ringen / randen zich op meerdere nagels voordoen zonder duidelijke oorzaak (lees: je hebt niet met al deze vingers ernstig klem gezeten), dan kan er sprake zijn van Muehrcke’s lijnen / nagels. Dit kan op zijn beurt weer duiden op een onderliggende gezondheidsaandoening.

4. Leukonychia Totalis

Leukonychie totalis betekent dat het totale / volledige nageloppervlak voorzien is van een wittige waas tot witte gloed. Deze (overwegend erfelijke) vorm van leukonychie is erg zeldzaam en komt dan ook zelden voor; me Leukonychia totalis doet zich maar zeer zelden voor; mééstal bij de geboorte of op zéér jonge kinderleeftijd.

Bij leukonychie totalis is dus géén sprake van enkele vlekjes en/of puntjes op de nagel, maar kleurt je gehele nagel wit. Deze aandoening kan o.a. worden veroorzaakt door een tekort aan albumine (een soort eiwit) in het bloed, door een genetische aandoening, of door een antibioticum op basis van sulfonamide. Mocht je volledige nageloppervlak wit gekleurd zijn, dan is het dus verstandig om je huisarts te raadplegen.

Overige oorzaken van witte puntjes / putjes in het nageloppervlak…

Hierboven kaartten we al een flink aantal mogelijke oorzaken van ongewenste witte puntjes / stipjes / vlekjes / wolkenpatroontjes op de vingernagels en teennagels aan, waaronder: nagelletsel / nagelbeschadiging, metaalvergiftiging, chemotherapie, levercirrose, albuminetekort, antibioticagebruik op basis van sulfonamiden, genetische / erfelijke aandoeningen en Muehrcke’s of Mees’ transversale nagellijnen… Aanvullende factoren die een rol kunnen spelen binnen bovenstaande vormen van leukonychia zijn onder meer colitis ulcerosa (een dikkedarmontsteking met zweervorming), psoriasis (een chronische huidziekte), nefritis (een nierontsteking) of een ulcus ventriculi (maagzweer).

In zulke gevallen speelt vaak ook een letsel, ontsteking of infectie van de nagelmatrix een rol. Hierdoor verandert het verhoorningsproces van de nagel. Gewoonten die kunnen bijdragen aan nagelmatrixproblematiek zijn als volgt:

• Het té veelvuldig of té hardhandig knippen of veilen van de nagels
• Onychofagie: nagelbijten
• Dermatofagie: nagelriembijten
• Overenthousiaste of agressieve manicures
• Gebruik van bijtende of etsende chemisch-synthetische nagelverzorgingsproducten of nagelreinigingsproducten
• Talloze vormen van handwerk & knutselwerk
• Onbesuisd en hardhandig typen / tikken
• Agressieve schoonmaakproducten zónder rubberen schoonmaakhandschoenen
• Overmatig nagels lakken

Al met al kunnen leukonychie en nagelbeschadigingen elkaar overlappen voor wat betreft de oorzakelijkheid van witte stipjes, puntjes, plekjes of putjes in het nageloppervlak van teennagels of vingernagels.