Lage bloeddruk: hoe voorkom of behandel je hypotensie?

Een te lage bloeddruk wordt ook wel hypotensie genoemd. Een te hoge bloeddruk noemt men ook wel hypertensie. Een te lage bloeddruk wordt door de meeste medici en medisch specialisten als (relatief) ongevaarlijk beschouwd. Of beter gezegd: een te hoge bloeddruk wordt medisch gezien beduidend gevaarlijker geacht dan een te lage bloeddruk. Desalniettemin kan een lage bloeddruk erg vervelend zijn en je dagelijkse beslommeringen (je ‘doen en laten’) grondig ontregelen. Hierbij de nodige uitleg over de gevaren van een verlaagde bloeddruk…

Wat is bloeddruk nu eigenlijk?

Met de bloeddruk of bloedtensie wordt de vloeistofdruk in het slagaderlijk systeem bedoeld. De bloeddruk wordt weergegeven met twee getallen, namelijk de systolische druk (bovendruk) en de diastolische druk (onderdruk). De bovendruk is de maximale druk die wordt opgebouwd in de aorta bij het samentrekken van de linker hartkamer. De onderdruk is de minimale druk die optreedt tussen twee samentrekkingen van het hart in. Tezamen geven de twee waarden een beeld van de gemiddelde slagaderlijke druk.

Hypotensie: je bloeddruk meten

Zowel een te lage als een te hoge bloeddruk kan tot gezondheidsproblemen leiden. Onder Nederlanders is een lage bloeddruk zeldzaam, terwijl een hoge bloeddruk juist veelvuldig voorkomt. Over het algemeen gelden de volgende bloeddrukwaarden:

• Optimale bloeddruk voor volwassenen: 120/80 mmHg
• ‘Gemiddelde‘ bloeddruk voor volwassenen: minder dan 140/90 mmHg
• Hoge bloeddruk: meer dan 160/95 mmHg
• Lage bloeddruk: minder dan 90/60 mmHg

Als je hart zich samentrekt om je bloed door je lichaam te stuwen, is de druk in je bloedvaten op z’n hoogst: bovendruk. Als je hart zich daarna weer ontspant, ontstaat een beduidend lagere druk: onderdruk. Je bloeddruk fluctueert de hele dag door; tijdens een robbertje hardlopen, stijgt je bloeddruk en als je rustig zit, daalt je bloeddruk. Normaliter is je bovendruk lager dan 140 en je onderdruk lager dan 95 mmHg.

• Mannen lijden aan een té lage bloeddruk bij mmHg-waarden ónder de 110/70.
• Vrouwen hebben te kampen met een verlaagde bloeddruk bij mmHg-waarden ónder de 100/60.

Let op: een verlaagde bloeddruk geeft in principe géén vergrote kans op  hart- en vaatziekten; een verhoogde bloeddruk daarentegen wél!

Symptomen van lage bloeddruk/hypotensie

Je kunt een te lage bloeddruk hebben zónder dat je dit merkt, want meestal geeft hypotensie géén klachten. In zulke gevallen wordt de verlaagde c.q. te lage bloeddruk bij toeval ontdekt en is er niets om je zorgen over te maken. Als je te kampen hebt met hypotensie, dan kán dat echter ook met verscheidene klachten en symptomen gepaard gaan. De belangrijkste hiervan zijn als volgt:

• (Over)vermoeidheid
• Sufheid / zwakheid
• Duizeligheid + lichtheid in het hoofd
• Misselijkheid of zelfs overgeven
• Bleekheid van de (gezichts)huid
• Onscherp / wazig zien / ‘sterretjes zien‘ of zwarte vlekken voor de ogen
• Flauwvallen

Lage bloeddruk: oorzaken van hypotensie

Er is geen specifieke medisch-klinische definitie van een te lage bloeddruk. Dit komt omdat niet iedereen hetzelfde reageert op een bepaalde druk / tensie van het bloed. De één voelt zich nog goed bij 90/60 mmHg, terwijl de ander zich al duizelig voelt bij 100/80 mmHg. Een (relatief) lage bloeddruk is in principe gezond, want het beschermt je bloedvaten. Als je er echter klachten van ondervindt, dan dien je je huisarts in te lichten. Hypotensie kan namelijk worden veroorzaakt door:

• Uitdroging
• Verminderde hartwerking (slechte pompfunctie)
• Vaatverwijding: abnormale verwijding van de bloedvaten
• Verstopping van de slagaders
• Hartinfarct
• Hevige allergische reactie
• Hartritmestoornis (m.n. atriumfibrilleren)
• Lichamelijk letsel
• Bloedverlies (zowel extern als intern)
  
• Overmatig alcoholgebruik
• Medicijnen tegen hoge bloeddruk (antihypertensiva)
• Shock (hypovolemisch, cardiogeen, obstructief óf distributief: anafylactisch, neurogeen of septisch)

Dus wat is nu eigenlijk de oorzaak van een te lage bloeddruk? Je moet denken aan situaties als zwangerschap (zwangerschapshypotensie), hartritmestoornissen, plaspillengebruik, bloedverlies (óók menstruatiebloed), vochtverlies (óók zweten) en infecties die gepaard gaan met overgeven en/of diarree. Tot slot onderscheidt men nog orthostatische hypotensie (duizeligheid en/of flauwvallen doordat je te snel opstaat en je bloeddruk plots daalt) en postprandiale hypotensie (een plotse bloeddrukdaling ná de maaltijd; vooral voorkomend onder ouderen).

Lage bloeddruk voorkomen & genezen

Maar al te vaak wordt er géén concrete onderliggende oorzaak gevonden van iemands hypotensie. In dat geval dient er voornamelijk te worden toegewerkt naar een situatie waarin men leert omgaan met eventuele hypotensieklachten. Wel zijn er enkele voorzorgsmaatregelen die werkzaam zijn tegen een te lage bloeddruk. Hypotensie kan worden verholpen / voorkomen door:

• Inwendig of uitwendig bloedverlies uit te sluiten
• Voldoende te drinken indien je te kampen hebt met braken en/of diarree…
• Of een ORS (oraal rehydratiemiddel) te gebruiken
• Het drinken van bieten– & wortelsap
• Rozemarijn en bonenkruid tot je te nemen
• Een algeheel gezonde leefstijl te hanteren(gezond, gevarieerd en uitgebalanceerd eten + voldoende bewegen)
• Voedingsvezels te eten voor een gezonde darmflora
• Vanuit lighouding of zithouding niet te snel op te staan of overeind te komen
• Op te passen met warm weer, warme baden en sauna’s, want daarbij gaan je aders zich verwijden en verlies je véél vocht en elektrolyten / zouten

Indien jouw hypotensieklachten langdurig aanhouden of telkens opnieuw terugkomen, neem dan contact op met de huisarts. Deze zal indien nodig onderzoek verrichten om medische oorzaken uit te sluiten.  Heb jij ervaring met een lage bloeddruk? Laat hieronder een reactie achter met daarin jouw opvattingen, ervaringen, bevindingen, vraagstukken en aanvullingen omtrent hypotensie!