Acne is een ontstekingsziekte van de talgkliertjes die in de huid aanwezig zijn. Acne wordt met name gekenmerkt door pukkels (puistjes en mee-eters) en het is één van de meest voorkomende menselijke kwalen ter wereld. Vrijwel iedereen krijgt dan ook te kampen met pukkels en mee-eters. Acne is doorgaans geen ernstige aandoening, maar kan wel enorm hinderlijk zijn of pijn doen. Bovendien worden acne, mee-eters en puistjes veelal als onesthetisch (lelijk) ervaren.
Hoewel pukkels tot voor enkele jaren nog lastig te behandelen waren, zijn er momenteel uiteenlopende effectieve middelen tegen puistjes verkrijgbaar. Er zijn zelfs talloze nieuwe stoffen op de markt om puistjes mee-eters en acne te voorkomen, te verhelpen en actief te bestrijden. In dit artikel bespreken we alles wat je moet weten over het voorkomen & verhelpen van pukkels, puistjes, mee-eters en acne…
Pukkels voorkomen, verhelpen & behandelen
Puistjes, mee-eters en acne waren tien jaar geleden nog vrij lastig te behandelen. Inmiddels zijn er echter uiteenlopende effectieve medicijnen en behandelingen op de markt om acne, puistjes en mee-eters efficiënte te verhelpen.
Zo zijn er tegenwoordig antibiotica verkrijgbaar die de Propionibacterium Acnes (P.acne) bacterie en Staphylococcus Aureus bacterie doden. Dit zijn de bacteriën die verantwoordelijk zijn voor acne-gerelateerde huidinfecties. Bovendien zijn er inmiddels hormoonremmers op de markt die je hormoonhuishouding stabiliseren. De belangrijkste voorbeelden van effectieve medicijnen tegen acne, puistjes en mee-eters zijn als volgt:
1. Benzoylperoxide als medicijn tegen puistjes
Benzoylperoxide is een zeer effectieve en werkzame stof ter behandeling van puistjes en acne. Benzoylperoxide wordt verwerkt in gel en crème tegen puistjes zoals Benzac® en Akneroxid®. Benzoylperoxide weekt het opperlaagje van de huid los en remt de groei ervan. Bovendien zorgt benzoylperoxide ervoor dat de ‘Propionibacterium acnes’ bacterie (P. acnes) en Staphylococcus Aureus bacterie zich niet kunnen vermenigvuldigen.
2. Antibiotica zijn uiterst werkzaam als anti acne-medicijn
Antibiotica gaan bacteriële infecties tegen en remmen de vermenigvuldiging van onder meer acne-gerelateerde bacteriën. Zodoende kan een antibioticum een effectief medicijn vormen tegen puistjes en mee-eters. De bekendste antibiotica tegen huidklachten, gelieerd aan acne zijn als volgt:
- Erytromycine (Eryc®)
- Clindamycine (Dalacin T®)
- Minocycline (Aknemin®, Minocin® en Minotab®)
- Doxycycline (Unidox®, Efracea® e.a.)
- Tetracycline
3. Vitamine A-zuur als middel tegen puistjes & mee-eters
Vitamine A-zuur kan een enorm positief effect hebben op je huid. Daarom worden er in allerlei crèmes, zalven en lotions voor de huid verscheidene derivaten van vitamine A gebruikt. De bekendste hiervan zijn:
- Tretinoïne & Tretinoïnezuur (Acid A Vit®)
- Isotretinoïne & Isotretinoïnezuur (Roaccutane®)
- Adapaleen (Differin®)
- Azelaïne en Azelaïnezuur (Finacea™)
- Salicyl en Salicylzuur (Duofilm® & Tintorine®)
Vitamine A-zuur derivaten zoals tretinoïne, isotretinoïne en adapaleen worden dus verwerkt in allerlei crèmes tegen puistjes, acne en mee-eters. Vitamine A-zuur crèmes hebben een keratolytische ofwel ontschilferende werking en ontstoppen zodoende mee-eters.
4. Ethinylestradiol om acne en puistjes te voorkomen
Ethinylestradiol is een kunstmatige variant van het oestrogeenhormoon ‘estradiol’. Ethinylestradiol wordt verwerkt in onder meer de anticonceptiepillen Diane-35®, Minerva®, Elisa®, Marvelon® en Mercilon®. Ethinylestradiol vermindert de productie van talg en verhelpt zodoende acne en puistjes. Ethinylestradiol wordt met name voorgeschreven bij vrouwen met acne bij wie andere anti acne-middelen niet werken.
5. Corticosteroïden = effectief middel tegen jeugdpuistjes & acne
Corticosteroïden zijn kunstmatige bijnierschorshormonen die allerlei ontstekingsreacties onderdrukken. Ze worden uitsluitend bij zeer ernstige acne gebruikt omdat ze ontzettend veel bijwerkingen kennen. Corticosteroïden worden doorgaans toegediend middels een plaatselijke injectie in de huid die door acne wordt geteisterd.
6. Leefstijl aanpassen kan acne, puistjes & mee-eters voorkomen
Een ongezonde leefstijl kan bijdragen aan het ontstaan van acne, puistjes en mee-eters. Een gezonde leefstijl daarentegen kan puistjes voorkomen en/of verhelpen. Het is allereerst belangrijk om voldoende water te drinken; dit zorgt ervoor dat het lichaam zichzelf optimaal kan reinigen en daar profiteert natuurlijk ook je huid van mee. Je huid blijft mooi, soepel en schoon dankzij een optimale vochthuishouding!
Verder is het van belang de huid –zowel ’s ochtends als ‘s avonds– grondig, maar voorzichtig te reinigen met een pH-neutraal, alcoholvrij en zeepvrij reinigingsmiddel. Niet te vaak, want dat werkt juist averechts voor puistjes, mee-eters en acne. Ook regelmatig sporten en bewegen helpt, want transpiratie spoelt de poriën schoon. Roken, cafeïne en alcohol zijn slecht voor de huid.
Hoe ontstaat acne, mee-eters of puistjes?
Acne komt het meest voor bij jongens en meisjes tussen de 15- en 18-jarige leeftijd. Gedurende de puberteit neemt namelijk de productie van geslachtshormonen toe. Deze puberale hormoontoename leidt tot grotere talgklieren en verhoogde talgproductie. Het overschot aan gedroogde talg – in combinatie met hoorn, huidschilfers en bacteriën – doet de poriën verstoppen. De poriën zijn namelijk de uitgangen van de talgklier-follikels.
Talgklieren die verstopt zijn door ophoping van talg en huidcellen noemen we mee-eters. Een mee-eter barst na verloop van tijd open door de opeenstapeling van talg, waardoor de inhoud in de aangrenzende huid terechtkomt. Zodoende wordt de mee-eter een onderhuidse ontsteking die we kennen als een puistje.
Oorzaken van acne: puistjes & mee-eters
Er zijn uiteenlopende factoren die ten grondslag liggen aan het ontstaan van pukkels. De belangrijkste factoren die meespelen bij het ontstaan van acne, puistjes en mee-eters zijn als volgt:
1. Hormoonhuishouding als oorzaak van pukkels & mee-eters
Hormonen staan met stip op #1 als oorzaak van pukkels en mee-eters. Hormonen reguleren namelijk de talgproductie. Hormoonschommelingen brengen zodoende vaak pukkeltjes en mee-etertjes met zich mee. Het is niet voor niets dat puistjes vaak worden veroorzaakt door of samengaan met:
- Puberteit
- Zwangerschap
- Hormonale anticonceptiemiddelen
- Overgang & menopauze
- Menstruatiecyclus
Helaas zijn hormonale veranderingen, hormoonschommelingen en pieken in de hormoonhuishouding niet of nauwelijks te voorkomen. Gezond en gevarieerd eten, veel bewegen en stress tot een minimum beperken, komt een gebalanceerde hormoonhuishouding ten goede en kan een hormonale disbalans helpen voorkomen.
2. Stress kan van invloed zijn op het ontstaan van pukkels
Door mentale en psychologische stress wordt meer van het stresshormoon cortisol geproduceerd. Hoe meer cortisol er binnen je lichaam in omloop is, des te meer talg er wordt geproduceerd door de talgkliertjes in je huid. Meer talg betekent meer mee-eters en puistjes en dus hevigere acne.
3. Cosmeticagebruik kan mee-eters + puistjes veroorzaken
Vette make-up werkt acne in de hand doordat vet en olie de poriën kunnen doen verstoppen. Daarnaast zijn natriumlaurylsulfaat, isopropylmyristaat, lanoline, laureth-4 en bepaalde (D&C) rode kleurstoffen zeer slecht voor de huid.
Ook kunnen de zuurgraad (pH-waarde) en het vetgehalte van de huid uit balans raken door make-up & cosmetica. Hierdoor zullen makkelijker ontstekingen, puistjes, acne en mee-eters ontstaan. Gebruik om puistjes te camoufleren bij voorkeur een zeer dun laagje foundation op waterbasis.
4. Verkeerde huidreiniging kan acne in de hand werken
Wanneer je je huid niet voldoende reinigt of op onjuiste wijze ontdoet van cosmetica, dan kunnen er restjes en vuil op de huid achterblijven. Deze restproducten kunnen in de poriën terechtkomen en samen met talg en huidschilfertjes bijdragen aan pukkels: puistjes en mee-eter.
Agressieve reinigingsmiddelen (zeep, alcohol e.a.) verwijderen bovendien niet alleen talg, maar ook huidvet. Hierdoor wordt de huid juist ontvankelijk voor ontstekingen en zal de huid ter compensatie juist meer talg aanmaken, waardoor op den duur juist meer pukkelvorming optreedt.
5. Voeding kan de oorzaak zijn van puistjes, acne & mee-eters
Bepaalde voedingsmiddelen –met name dierlijke vetten zoals in varkensvlees en koemelk– bevatten hormonen en/of stimuleren de productie van hormonen. Daarnaast versnellen geraffineerde koolhydraten (zoals tafelsuiker, wit brood, witte pasta en witte rijst) de hormoonproductie en zodoende de productie van talg en pukkels.
Een gezond dieet met voldoende vitamine A, B6, C en E, foliumzuur, kalium, magnesium, zink, selenium, chroom en omega 3-vetzuren houdt de huid in optimale conditie en helpt acne voorkomen. Gebruik daarom bij voorkeur een gevarieerd en uitgebalanceerd dieet als je mee-eters & puistjes wilt verhelpen.
6. Overmatige druk op de gezichtshuid kan o.a. mee-eters veroorzaken
Door druk op de huid van je gezicht en voorhoofd kan de wand van een talgklier-follikel openbarsten. Puistjes kunnen dus worden veroorzaakt door het dragen van een strakke pet of haarband of door het dragen van een scooterhelm of veiligheidsbril. Hetzelfde kan gebeuren als je puistjes of mee-eters uitknijpt of uitdrukt.
7. Erfelijkheid als oorzaak van pukkels
Erfelijke aanleg & genetische bepaling spelen in geringe mate een rol bij het ontstaan van acne, puistjes en mee-eters. Als jouw ouders of grootouders veel last hadden van puistjes, dan zou het zomaar eens kunnen zijn dat ook jij de pineut bent.
8. Polycysteus Ovarium Syndroom kan acne teweegbrengen
PCOS staat voor Polycysteus Ovarium Syndroom. Het betreft een afwijking die uitsluitend voorkomt bij vrouwen en hevige acne kan veroorzaken. In geval van PCOS zijn bepaalde hormoonwaarden (veel) te hoog of (veel) te laag. Vooral bij een verhoogde testosteronspiegel kan bij vrouwen acne ontstaan.
Tot slot
Als je er geen last van hebt, dan kun je acne, puistje en mee-eters het best met rust laten tot ze vanzelf genezen of openspringen. Wil je een puistje per se verwijderen, ontsmet dan een naaldje, prik heel voorzichtig in het witte kopje en laat de pus eruit lopen. Laat het wondje verder met rust, dan zal het vanzelf genezen. Krabben en knijpen bij acne, puistjes en mee-eters kan leiden tot hevige huidinfecties.
Er zijn allerlei gekke middeltjes waarvan wordt beweerd dat ze puistjes op wonderbaarlijke wijze kunnen doen verdwijnen. Enkele voorbeelden zijn slakkenslijm (allantoïne) zinkzalf, tandpasta, aardappelsap, yoghurt, bessenjam, maïzena en zelfs DDD zeep! Je moet ze echter niet op je huid smeren! Ze drogen de huid namelijk uit, maken deze extra vet, irriteren de reeds geïnfecteerde huid of verstoren de vochtbalans!
Puistjes verdwijnen sowieso binnen enkele dagen tot weken, dus smeer er nooit zomaar iets op. Wanneer je veel last hebt van acne, puistjes en/of mee-eter, vraag dan liever raad bij je huisarts. In dit artikel kun je terecht voor een 3-stappenplan om acne te behandelen…
Heb jij aanvullende tips tegen acne of heb je een vraag of opmerking over de behandeling van puistjes en mee-eters? Laat dan hieronder je reactie achter!
