De wisseling der seizoenen is altijd een natuurlijk fenomeen geweest dat bepaalde wat er op het menu stond. Bepaalde gezonde voedingswaren zoals groenten en fruit worden namelijk in een specifiek seizoen gezaaid, geplant en geoogst. Tegenwoordig zien we de invloed van de seizoenen gemakkelijk over het hoofd omdat er altijd een uitgebreid aanbod van producten te vinden is in de lokale supermarkt. De hedendaagse techniek en wereldwijde distributiemogelijkheden zorgen er immers voor dat de schappen in de supermarkt in juli er vrijwel hetzelfde uitzien als in december…
Globalisering versus lokalisering
Een onderzoek uit 1997 wijst echter uit dat de hoeveelheid van bepaalde voedingsstoffen in producten erg kan verschillen per seizoen. En daarmee ook de voedingswaarde, voedingsstofdichtheid, opneembaarheid en onderlinge verhoudingen van verschillende voedingsstoffen. En de voedzaamheid en heilzaamheid van de betreffende levensmiddelen.
Een goed voorbeeld hiervan is gepasteuriseerde melk. De jodiumconcentratie van gepasteuriseerde melk is veel hoger in de winter en in de zomer bevat de melk veel meer bètacaroteen. Uit het onderzoek blijkt dat deze afwijkingen worden veroorzaakt door het verschil in voeding van de koeien per seizoen. In de winter eten koeien namelijk veel zoute voeding en in de zomer juist veel verse planten.
Ook groenten en fruit vertonen afwijkingen per seizoen. Vooral ’s winters worden veel groenten en vruchten geïmporteerd. Groenten en fruit verliezen hun vitamines door invloed van licht en warmte. Dus hoe meer tijd er zit tussen de oogst en de consumptie, des te groter het vitamineverlies. Groenten en fruit zijn ’s zomers dus vaak gezonder c.q. voedzamer dan ’s winters.
Maar wat betekent dat nou eigenlijk voor ons dagelijkse voedingspatroon? Om optimaal van de smaak van verschillende voedingsmiddelen te kunnen genieten en te profiteren van de voedingsstoffen die ze bevatten, dien je tijdens het doen van de boodschappen, rekening te houden met het seizoen. Hoewel de beste voedingsmiddelen per land en regio verschillen, zijn er een aantal algemene richtlijnen, met name voor wat betreft (lokale) seizoensgroenten en (lokaal) seizoensfruit:
1. Lente: lentefruit & lentegroenten
In de lente is het verstandig om je hoofdzakelijk op fijne bladgroenten te richten die de frisse nieuwe groei van het seizoen vertegenwoordigen. De groene kleuren die je in de lente overal ziet opduiken, dienen dus ook op je bord terug te vinden zijn. Voorbeelden van goede lentevoedingsmiddelen zijn snijbiet, spinazie, Romeinse sla, verse peterselie en verse basilicum. De nutritionele gezondheidsvoordelen van groene bladgroenten zijn echt enorm!
Aanvullende seizoensgroenten voor de lente (lentegroenten): aardappels, andijvie, asperges, bietjes, bospeen, bosui, boterraap, brandnetels, koolrabi, kropsla, peultjes, raapstelen, rabarber, radijs, rettich, spinazie, spitskool, tuinkers en waterkers.
2. Zomer: zomerfruit & zomergroenten
In de zomer is het tijd voor lichte, koele voedingsmiddelen. Voorbeelden hiervan zijn vruchten als aardbeien, appels, peren, kruisbessen, meloen en pruimen. Wat betreft groenten zit je altijd goed met zomerpompoen, broccoli, bloemkool en maïs. Wat betreft kruiden en specerijen worden munt en koriander aangeraden. Zie ook deze handige seizoenskalender voor vlees, vis, groente, fruit, zeewier, zeevruchten, et cetera.
Aanvullende seizoensgroenten voor de zomer (zomergroenten): aubergine, sperziebonen, tuinbonen, snijbonen, courgette, doperwten, kapucijners, knoflook, komkommer, kropsla, paprika, sjalotten, tomaten, worteltjes, bessen en pruimen.
3. Herfst: herfstfruit & herfstgroenten
In de herfst is het tijd voor wat warmere voedingsmiddelen die in de herfst geoogst worden. Denk hierbij aan wortelen, zoete aardappelen en uien. Ook wat betreft kruiden en specerijen heeft de herfst meer dan genoeg te bieden; het is de perfecte tijd voor gember, pepers en mosterd. En qua herfstfruit: appels, druiven, peren, pruimen en bramen! Al dan niet van eigen plant en boom…
Aanvullende seizoensgroenten voor de herfst (herfstgroenten): aardappelen, andijvie, bieten, bleekselderij, broccoli, groenlof, knoflook, knolselderij, kool, pastinaak, pompoen, prei, rammenas, schorseneren, veldsla, venkel, wortelpeterselie en wortels.
4. Winter: winterfruit & wintergroenten
In de winter kun je je NOG meer richten op de warmere voedingsmiddelen voor behaaglijke maaltijden. Daarbij is het handig om te onthouden dat voedingsmiddelen die langer moeten groeien doorgaans ook warmer zijn dan voedingsmiddelen die korter de tijd nodig hebben om te rijpen. Alle dierlijke producten vallen dus in deze categorie: vis, kip, rundvlees, lam en wild. Ook groenten als wortelen, aardappelen, uien en knoflook zijn geschikt. Vergeet ook eieren, maïs en noten niet!
Aanvullende seizoensgroenten voor de winter (wintergroenten): aardpeer, rode bietjes, knolselderij, koolraap, pastinaak, pompoen, prei, rammenas, schorseneren, spruitjes, uien, veldsla, wilde spinazie, winterpostelein, winterwortel en witlof.
Tot slot
Heb jij aanvullende tips voor seizoensgroenten (lentegroenten, zomergroenten, herfstgroenten & wintergroenten) en seizoensvruchten (lentefruit, zomerfruit, herfstfruit & winterfruit)?
Deel jouw seizoensfavorieten in een berichtje hieronder!
2 Reacties
Mijn favoriete zomervrucht is ongetwijfeld de aardbei. En de lekkerste wintergroente vind ik de pompoen; heerlijk, gebakken in de vorm van blokjes of gepureerd tot pompoensoep. Zoete aardappel vind ik ook fantastisch!
Hoi Lydia, Dankjewel voor de inspiratie! Zie eventueel ook de volgende artikels voor aanvullende informatie en inspiratie t.a.v. aardbeien, pompoen en zoete aardappel:
Hopelijk heb je er iets aan! Groeten, Paul