Een liesblessure komt erg vaak voor. In principe wordt met de term ‘liesblessure’ een vorm van liesletsel bedoeld die is ontstaan als gevolg van sport, maar in de praktijk treedt een liesblessure op door verscheidene vormen van impact, beknelling en overbelasting. Hierbij valt te denken aan:
- Lichaamsbeweging & sporten
- Verwonding & trauma
- Ongeluk & verkeersongeval
- Fysiek geweld (ruzie e.a.)
- Medicijngebruik
- Zenuwafwijking of zenuwletsel
- Werkongeval & arbeidsletsel (dus beroepsgerelateerd)
- Onnatuurlijke houding (continu staan, zitten e.a.)
- Ongemakkelijke of repeterende beweging (tillen, bukken, hurken e.a.)
Desalniettemin ontstaat een blessure van de lies in veruit de meeste gevallen door toedoen van sport.
Wat is een liesblessure?
De lies betreft het overgangsgebied tussen je onderbuik en bovenbeen. Een liesblessure is dus een ongemak (pijn, bewegingsbelemmering/immobiliteit, stijfheid etc.) dat zich manifesteert in de liesstreek. Meestal betreft een liesblessure een chronisch mankement aan de binnenkant van je lies, waar de aanvoerende spiergroepen (met name beenspieren) zitten. (bron)
Hoe vaak komt een liesblessure voor?
Liesblessures zijn een vaak voorkomende blessure bij tal van verschillende sporten. Dit geldt in het bijzonder voor veldsporten zoals met name hockey en voetbal. Hierbij is het zelfs zo dat de liesblessure in de top drie staat van vaakst voorkomende blessures. Onderzoeken hebben aangetoond dat in ongeveer één derde van de gevallen een liesblessure acuut optreedt. Dit betekent dat er vaak pijn ontstaat bij bijvoorbeeld;
- Het wenden;
- Het keren;
- Het sprinten;
- Het trappen van een bal;
De exacte plaats waar je pijn zal ervaren na de explosieve beweging is sterk afhankelijk van welke spier er precies is aangedaan. In twee derde van de gevallen is er sprake van een sluimerend verloop. Dit betekent dat een aanhoudende, te grote belasting voor de lies ervoor zorgt dat er geleidelijk aan pijn zal ontstaan.
In het begin zal er vastgesteld kunnen worden dat deze liespijn alleen aanwezig is bij aanvang van het sporten of net na afloop. Na verloop van tijd zal de pijn echter ook aanhouden tijdens het sporten en kan ze zelfs heviger worden. Wordt de pijn heviger? Dan kan je daardoor ook gedwongen worden om te stoppen met sporten.
Symptomen van een geblesseerde lies
De bekendste kenmerken, verschijnselen en symptomen van een liesblessure zijn als volgt:
- Moeite met lopen
- Pijnlijk gevoel in de streek rond de lies (vooral na belastende inspanning)
- Liespijn straalt veelal uit naar binnenkant bovenbeen, onderbuik en/of genitaliën
- Stijfheid in de liesstreek (met name ’s ochtends vroeg bij het opstaan)
- Bij een hevige liesontsteking kan pijn waarneembaar zijn in buik- & heupspieren
Bij een liesontsteking is overigens zelden sprake van een bacterie; het is doorgaans een steriele, niet-infectieuze ontstekingsreactie.
Mogelijke oorzaken van liesblessures
Een blessure van de lies is nagenoeg altijd een overbelastingsblessure en wordt in de regel dus veroorzaakt door –je raadt het al– overbelasting. Soms ontstaat een blessure van de lies door een val, klap of stoot, maar meestal doordat de lies te lang, te vaak en te intensief wordt belast. De belangrijkste oorzaken van een liesblessure zijn te vinden in:
- Liesspieren
- Gewrichten (o.a. heupgewricht)
- Zenuwen & aders die in de liesstreek lopen (beknelling, afknelling, ontsteking e.a.)
- Een verrekte of (in)gescheurde liesspier of liespees
- Liesbreuk (door zwakke plek in buikwand)
- Adductorenstrain c.q. adductorenoverbelasting
- (Insertie)tendinopathie van de adductoren
- Liesontsteking
- Osteïtis pubis: gewrichtspijn in het kruis (bron)
De daadwerkelijk, achterliggende liesblessure bevindt zich overigens bijna altijd in de peesaanhechting en/of overgang pees-spierbuik van een liesspier/adductor of het botvlies van het heupbeen.
Wat zijn de belangrijkste risicofactoren?
De hierboven aangehaalde voorbeelden zijn stuk voor stuk oorzaken die dus in de praktijk mogelijks aan de basis kunnen liggen van een liesblessure. Dit gezegd hebbende is het eveneens zo dat er door de jaren heen tal van verschillende onderzoeken zijn uitgevoerd die specifiek als doel hadden om de belangrijkste risicofactoren in kaart te brengen. Deze onderzoeken hebben duidelijk gemaakt dat er op dit vlak vooral rekening dient te worden gehouden met zaken als:
- Eerdere liesblessures die in het verleden reeds werden opgelopen;
- Op een (zeer) hoog niveau sporten;
- Een verminderde kracht van de zogenaamde adductorenspieren in de lies;
- Een te beperkte voorbereiding op het nieuwe competitieseizoen;
Bovenstaande maakt onder meer duidelijk dat een goede revalidatie na het oplopen van een liesblessure zeer belangrijk is. Blijkt de revalidatie na afloop niet voldoende te zijn geweest? Dan kan dat het risico op het ontstaan van een nieuwe blessure drastisch vergroten.
Oorzaak liesblessure: meestal liesspieren
Er zijn 4 spiergroepen die een belangrijke rol spelen bij een liesblessure, namelijk: de liesspieren die het been naar binnen bewegen (adductoren), de spieren die de heup buigen (dij- + heupspieren), de rechte buikspieren (musculus rectus abdominis) en schuine buikspieren (obliques). Deze lies-gerelateerde spieren worden met name overbelast door:
- Te snel de tijdsduur & intensiteit van sport ophogen
- Eenzijdige bewegingen (vaak, snel, kort + repeterend)
- Extreme druk of zwaar gewicht
- Wegglijden bij een zijwaartse beweging (zoals bij schaatsen)
- Een ongelukkige sliding, schaarbeweging of draai
Let op: hoe sterker de 4 spiergroepen die je lies ondersteunen zijn, des te kleiner de kans op een liesblessure. Het kan dan ook raadzaam zijn om buikspieroefeningen en/of heupspieroefeningen te overwegen als je liesblessures wilt voorkomen.
Overbelasting & te veel herhaling
Navenant de exacte locatie waar het mankement ontstaat, kunnen er dus uiteenlopende oorzaken ten grondslag liggen aan een geblesseerde lies. In veruit de meeste gevallen gaat het om een overbelastingsprobleem: de spieren en pezen die aan een kant vastzitten in de liesstreek worden te vaak op dezelfde routinematige manier bewogen. Kortom: eentonige, repetitieve bewegingen, waardoor eerst irritatie ontstaat en na een tijdje een ontstekingsreactie optreedt; meestal een peesontsteking (tendinitis).
Inscheuring of afscheuring van een spier of pees kán overigens ook een gevolg zijn van overbelasting van de lies. Bij een scheur(tje) is er doorgaans sprake van plotselinge pijnscheuten in de liesstreek.
Geblesseerde lies door sporten
Je leest het regelmatig in de sportsectie van de krant en op nieuwswebsites: ‘Sportman X moest vanwege een lichte liesblessure verstek laten gaan.’ Of ‘Sportvrouw X heeft zich teruggetrokken voor de resterende wedstrijden wegens een ernstige blessure aan de lies.’ Liesblessures komen dan ook veelvuldig voor, zowel binnen de amateursport als binnen de profsport. Sporten waarbij beoefenaars regelmaat te kampen krijgen met een liesblessure zijn onder meer:
- Voetbal & hockey
- Schaatsen, skiën, snowboarden, ijshockey e.a.
- Atletiek & gymnastiek (turnen e.a.)
- Joggen & hardlopen
- Wielrennen + spinning
- Lange afstand lopen, hordenlopen, hoogspringen etc.
- Volleybal (vooral vanwege springen)
En eigenlijk ook bij alle krachtexplosies vanuit de liesstreek, heupen, bovenbenen en onderbuik zoals bij trapbewegingen…
Sport-gerelateerde liesblessure herkennen
Een sport-gerelateerde liesblessure kun je als volgt herkennen: men ervaart pijn in de liesstreek zodra men begint te sporten. Tijdens de warming-up neemt de pijn doorgaans af, maar na afloop van het sporten keert ie weer terug als vanouds. Naarmate de blessure langduriger onbehandeld blijft, nemen de pijnklachten en immobiliteit toe qua ernst en heftigheid. Negeren en op dezelfde voet verder sporten werkt dan ook vaak averechts uit en kan zelfs leiden tot een chronische/blijvende/pertinente liesblessure.
Bovendien is revalidatie vereist omdat bepaalde vormen van sport spierverkorting in de hand werken, wat de kans op een nieuwe/volgende liesblessure aanmerkelijk vergroot.
Behandeling van liesblessures: voorkomen & genezen
Een geblesseerde lies is veelal een gecompliceerde blessure omdat er in de liesstreek allerhande spieren, pezen, aanhechtingen, zenuwen, aders, strengen en leiders lopen die overbelast, bekneld, ontstoken, geïrriteerd of beschadigd kunnen raken. Wanneer een spier of pees wordt aangedaan, treedt doorgaans zwelling op, waardoor ook weer de doorbloeding verslechtert.
Daarnaast kunnen er tijdens een ongecontroleerd genezingsproces verklevingen in de liesstreek ontstaan. Het is daarom uitermate raadzaam om bij een vermeende liesblessure allereerst contact op te nemen met je huisarts, specialist of therapeut. Daarnaast zou je wat kunnen hebben aan de volgende tips en aanknopingspunten ter behandeling & voorkoming van liesblessures…
- In beginsel koelen met ijs (coldpacks)
- (Bij voorkeur) 2 weken totale rust
- Intapen of zwachtelen
- Hulp van een (sport)fysiotherapeut
- Shockwave-therapie zou het herstel kunnen bespoedigen
- Gedoseerd trainingsprogramma opstellen
- Oefentherapie t.b.v. gewrichtsmobiliteit
- Voldoende rust(dagen)
- Behandelen met frictietherapie (diepe dwarse fricties)
- Voorzichtig rekken van de spieren in de lies
- Versterken van de (met name schuine) buikspieren…
- Dus getrainde buikspieren bewerkstelligen m.b.v. buikspieroefeningen
- Sport-specifieke oefeningen t.b.v. spierherstel
- Warming-up & cooling-down (stretchen: rekken en strekken)
- Gematigde opbouw van tijdsduur & intensiteit
- Goede (sport)schoenen aanschaffen met voldoende grip op de ondergrond
- Revalidatie met gedoseerde sporthervatting
- Transcutane Elektro Nervus Stimulatie (TENS)
- Pulsed Radio Frequentie (PRF)
- Massages of doorverwijzing orthopeed
- Ontstekingsremmers & corticosteroïden
Tip: in dit bronartikel van Sportzorg.nl vind je goede oefeningen ter voorkoming van toekomstige liesblessures.
Primaire en secundaire preventie voor een liesblessure
Wil je het risico op het ontstaan van een (nieuwe) liesblessure voorkomen? Dan wordt er op dit vlak een onderscheid gemaakt tussen enerzijds een primaire en anderzijds een secundaire preventie. Voor heel wat mensen zal het misschien niet meteen duidelijk zijn wat de verschillen tussen beiden nu precies zijn. Daar brengen we hieronder graag verandering in.
Primaire preventie van een liesblessure
We spreken over een primaire preventie van een liesblessure wanneer er nooit eerder in het verleden sprake is geweest van een dergelijke blessure. In deze situatie wordt het vooral aangeraden om voldoende training te hebben om voldoende fit en sterk te zijn voor de sport die je wenst te beoefenen.
Het is onder meer mogelijk om de zogenaamde adductorenspieren (welke het vaakst worden aangedaan in de lies) sterker te maken door het uitvoeren van een specifieke oefening die luistert naar de naam “Copenhagen adduction”. Je moet er wel rekening mee houden dat deze oefening opgebouwd dient te worden en voldoende moet worden herhaald.
Secundaire preventie van een liesblessure
De secundaire preventie richt zich op het voorkomen van een nieuwe liesblessure wanneer je daar in het verleden dus al eens door geplaagd bent geweest. Ook bij secundaire preventie is het uiteraard belangrijk om voldoende te trainen om fit en sterk genoeg te zijn voor je sport. Het sterk evenals belastbaar houden van de liesregio is tevens belangrijk. Welke oefeningen je hiervoor nu precies het best kan doen bespreek je bij voorkeur met je sportarts of je sportfysiotherapeut.
Is er sprake van adductorengerelateerd liesklachten? Dan geldt ook in deze situatie dat vooral het uitvoeren van “Copenhagen adduction” oefeningen als sterk aangeraden kan worden bestempeld. Hou er rekening mee dat ook bij een secundaire preventie geldt dat deze oefeningen dienen te worden opgebouwd en voldoende moeten worden herhaald.
Tot slot
Blijf je onbehandeld en onbezonnen doorlopen met een blessure van de lies, dan kan er uiteindelijk een chronische liesblessure: Langdurige Adductie-Gerelateerde Liespijn (LAGP) ontstaan. Ben je er snel bij, dan ben je binnen 2 a 3 weken meestal weer (redelijk) terug op de been, maar doe je er niks aan, dan kun je er maanden, zo niet jaren, zoet mee zijn. (bron)
Mocht je het idee hebben dat je een liesblessure hebt opgelopen, maar vinden artsen niks in de liesstreek? Dan kan de oorzaak ook liggen in bijvoorbeeld de onderrug, onderbuik, heupen, bekken of bekkenbodem. Ook blijkt er nog weleens sprake te zijn van het Syndroom van Maigne: een pijnsyndroom dat ontstaat door irritatie/beknelling van huidzenuwen. Stuur zo nodig aan op een echografisch onderzoek!
Heb jij ervaring met liesblessures? Laat hieronder een reactie achter!
