Longoedeem oftewel ‘pulmonair oedeem’ ontstaat wanneer bloedvaten in je longen (longvaten) beschadigd raken, waardoor vocht uittreedt in het interstitium: het weefsel tussen bloedvaten en longblaasjes. De zwelling die zodoende ontstaat in het interstitium zorgt ervoor dat de uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide wordt belemmerd, waardoor de ademhaling ernstig wordt verstoord, het zuurstofgehalte in het bloed daalt en het koolzuurgehalte in het bloed stijgt. Longoedeem staat ook wel bekend als:
- Vocht op de longen
- Vochtstapeling binnen de long
- Vloeistof achter je longen
Het vocht bevindt zich in geval van longoedeem meestal in de pleuraholte tussen de longvliezen. Stapeling van vocht in de longen kan optreden als gevolg van verscheidene longklachten en longaandoeningen, waaronder een hevige longinfectie, longvliesontsteking, longemfyseem, longembolie, pleuraal empyeem of pleuris c.q. pleuritis. Vaak is er dan ook sprake van pijn op de longen. Hieronder lees je meer over de oorzaken, gevolgen en behandeling van longoedeem…
Kenmerken van longoedeem
Longoedeem kan onder meer optreden wanneer giftige en/of corrosieve gassen worden ingeademd of als er maaginhoud in de longen terechtkomt bij het verslikken (aspiratie). Maar bijvoorbeeld óók wanneer er schadelijke stoffen vrijkomen in je bloedbaan als gevolg van ernstig trauma, complexe botbreuken, lipotoxiciteit/vetvergiftiging of een bacteriële bloedvergiftiging. In dit soort gevallen van longoedeem, waarbij het hart niet de aanstichter is, spreekt men ook wel van non-cardiogeen longoedeem.
Acuut longoedeem veroorzaakt symptomen als kortademigheid, een fluitende ademhaling en hoestklachten. Bij ernstig oedeem op de longen ontstaan veelal ademhalingsproblemen, bleek-, grauw- of blauwkleuring van het gelaat, ophoesten van roze slijm (sputum) en een gevoel van angst, verdrinken en/of stikken. Longoedeem is potentieel dodelijk: uiteindelijk kan men stikken en sterven als gevolg van vochtophoping in de longen. Inschakeling van medische hulp is dan ook absoluut spoedeisend. (bron)
‘Re-expansie longoedeem’ is een zeldzame complicatie van het opnieuw uitzetten van een long na het verwijderen van grote hoeveelheden pleuravocht en/of lucht, bijvoorbeeld ter behandeling van een klaplong.
Pulmonair oedeem door hart of hersenen
Longoedeem kan tevens ontstaan als gevolg van hartfalen, wanneer stuwing van de longvaten optreedt. Deze hart-gerelateerde vorm van ‘vocht op de longen’ wordt ook wel cardiogeen longoedeem genoemd. In zeldzame gevallen ontstaat longoedeem door hersenletsel, wat ook wel cerebrogeen of neurogeen longoedeem wordt genoemd. Hoe deze vorm van pulmonair oedeem precies ontstaat is vooralsnog onbekend, maar waarschijnlijk heeft het te maken met activering van het sympathisch zenuwstelsel. (bron)
Indien longoedeem optreedt als gevolg van een verhoogde doorlaatbaarheid c.q. permeabiliteit van longvaten, dan is eiwitrijk permeabiliteitsoedeem van de long doorgaans het gevolg.
Conclusie
Ter samenvatting: bij ophoping van vocht in de longen –dus ín het longweefsel– wordt tevens gesproken over ‘pulmonair oedeem’ oftewel ‘pulmonaal oedeem’. Pulmonair oedeem kan grofweg worden onderverdeeld in cardiogene en niet-cardiogene oorzaken en ontstaat doorgaans op dezelfde wijze als perifeer oedeem, dus vochtophopingen direct onder de huid. Cardiogeen pulmonair oedeem wordt ook wel cardiopulmonaal oedeem genoemd. De vaakst voorkomende oorzaken van longoedeem zijn:
- Insufficiëntie/falen van de linker hartkamer: linkszijdige ‘decompensatio cordis’ oftewel linksdecompensatie
- Beschadiging van het longmembraan door een infectie of inademing van giftige stoffen
Behandeling van longoedeem bestaat veelal uit het vaststellen en verplegen van eventuele hartcomplicaties of longbeschadigingen. Indien er sprake is van een grote hoeveelheid vocht, wordt er nog weleens een chirurgische drain aangebracht om het longoedeem af te voeren.
Heb je vragen, opmerkingen en/of suggesties met betrekking tot longoedeem oftewel vocht op de longen? Deel hieronder jouw opvattingen, bevindingen en vraagstukken!
