Allereerst een aantal opvattingen, beweringen en (drog)redeneringen die ik zoal langs zie komen op Gezondr. Ze zouden moeten onderbouwen waarom bepaalde diëten en afslankmethodes wel of niet zouden werken…
“Met sonjabakkeren kan iedereen afvallen, want voor mijn achternichtje en overbuurman werkt het óók…”, “Het Sonja Bakker Dieet kán niet werken, want zelfs mijn moeder viel er niet mee af…”, “Diëten werken nooit; alleen met een gezonde leefstijl val je af!”, “Het Ziekenhuis Dieet is het snelste en dus het beste dieet…”, “De enige gezonde manier van afvallen is veel sporten…” , “Ik sport al maanden tevergeefs, dus afvallen door lichaamsbeweging is onzin…”, “Als je minder calorieën eet dan je verbrandt móét je wel gewicht verliezen…”, “Het enige dieet dat écht werkt is het Paleo Principe, want mensen zijn nu eenmaal vleeseters…”, “Gewoon veganistisch en rauw eten, dan val je vanzelf af…”
Een heleboel tegenstrijdige uitlatingen die nagenoeg allemaal een kern van waarheid bevatten…
Maar hoe zit dat dan?
Er zijn volop mensen die oprecht geloven dat er dieetmethodes bestaan die voor niemand werken, evenals afslankmethodes die voor iedereen werken. Bovendien zijn er personen bij die −al dan niet uit commerciële/financiële overwegingen− niets liever doen dan anderen hiervan overtuigen.
Helaas bestaat er helemaal geen universeel, collectief en allesomvattend dieet dat voor eenieder werkt. Dat komt omdat afvallen nu eenmaal geen afgebakend proces is, en geen exacte wetenschap. De manier waarop je gewicht verliest, heeft immers te maken met talloze individuele aspecten, zowel aangeboren als aangeleerd. Enkele voorbeeldjes:
- Wat ben je van thuis uit gewend; wat heb je jezelf aangewend?
- Ben je emotioneel eter of pragmatisch eter?
- Ben je nuchter en sceptisch of gevoelig voor marketing?
- Hoe gemotiveerd, gedisciplineerd en volhardend ben je?
- Heb je door de jaren heen chronische tekorten of overschotten aan bepaalde nutriënten opgebouwd?
- Hoe springt jouw lichaam om met energie & bouwstoffen?
- Wat is jouw maagomvang en -inhoud?
- Hoeveel sport je: hoe vaak, hoe lang en hoe intensief?
- Smaak: Wat vind je lekker (en wat niet)?
- In welke conditie verkeert jouw hormoonhuishouding?
- Heb je eventuele gezondheidsklachten: ziekten, afwijkingen & lichamelijke beperkingen?
- Heb je in het verleden váker diëten gevolgd en door toedoen ervan gejojood?
- Hoe is het met je ruststofwisseling gesteld?
- Hoe ga je om met lekkere trek, hongeraanvallen en eetbuien?
- Hoe is je slaapduur, slaappatroon, slaapkwaliteit
- etc. etc.
Allemaal dingen die van enorme invloed zijn op jouw afslankproces en afslanksucces. Generaliseren en beweren dat een dieet in zijn algemeenheid wel óf niet werkt, is dan ook irreëel.
Ieder dieet heeft potentie…
Of een dieet werkt is persoonsgebonden! Vezelrijk dieet, vetarm dieet, koolhydraatarm dieet, eiwitrijk dieet, caloriearm dieet… In principe kúnnen ze allemaal gunstig uitpakken, maar de uiteindelijke effectiviteit ervan is afhankelijk van de individuele diëter. Van diens totaalmetabolisme, spijsvertering, lichamelijke activiteit, motivatie, lichaamstype, lichaamsbouw, lichaamssamenstelling, geslacht, leeftijd, hormoonhuishouding, vetpercentage, caloriebehoefte, calorieverbruik, doorzettingsvermogen, erfelijke factoren, enzovoort. Als puntje bij paaltje komt, hen jij zelf in de hand hoe succesvol een bepaald dieet is.
Zoek daarom een eetstijl die bij jóú past! Als een eiwitrijk en koolhydraatarm dieet voor jou werkt, prima! Werkt het niet, probeer dan bijvoorbeeld een vezelrijk dieet waarbij je suiker en bloem vervangt door complexe koolhydraten. Ook vetarm eten is niet voor iedereen weggelegd. Een tekort aan gezonde vetten kan namelijk allerlei tekorten aan vitamines en mineralen in de hand werken. Dus vaar je slecht bij vetarm eten, kies dan voor hoogwaardige en natuurlijke vetten uit o.a. vis, eieren, yoghurt, kwark, noten, zaden, pitten, cacao, kokos, kwaliteitsvlees en plantaardige oliën.
Voor sommigen werkt het goed om 5 tot 8 keer per dag een klein beetje te eten. Dat is vooral het geval als je meermaals per dag te kampen krijgt met bloedsuikerschommelingen en hongeraanvallen, waardoor je naar ongezonde snacks grijpt. Ben je echter gewend om 3 keer per dag te eten en is het voor jou geen enkel probleem om ongezonde tussendoortje te laten liggen, eet dan lekker 3 keer per dag, zonder snacks. Er zijn uitzonderingen op iedere regel!
Zelfs calorieën tellen en caloriearm eten kan voor sommigen prima uitpakken, vooral als je geen zin hebt om je te verdiepen in welke voedingsmiddelen nou écht gezond voor je zijn… Er zijn mensen die over de wilskracht beschikken om maanden aan een stuk te crashen en zodoende succesvol afvallen met maaltijdshakes. Daar tegenover staat dat er ook volop mensen zijn die gezond, gevarieerd, uitgebalanceerd en ‘natuurlijk’ eten en zélfs afvallen bij een drievoudige calorie-intake van de gemiddelde sonjabakkeraar.
Blijf in ieder geval niet jarenlang op één en hetzelfde vruchteloze paard wedden omdat je buurvrouw toevallig succesvol amazone is; jij bent namelijk NIET je buurvrouw!
Populaire diëten?!
Een dieet verzinnen is commercieel gezien érg interessant, want het is statische informatie: er zit 0 ontwikkeling in, je steekt er slechts één keer tijd en energie in. Het wordt éénmalig geproduceerd en gedrukt en indien je dieet aanslaat verdien je er jarenlang bakken met geld mee. Zodra de hype voorbij is, kom je met deel 2 op de proppen en een jaar later met deel 3. En dan worden er doorgaans ook nog eens producten verkocht en gepromoot binnen de meeste diëten, waarmee men nóg meer geld verdient. Kortom: een top-investering!
Voor mensen die hun geld verdienen met het schrijven en verkopen van dieetboeken en het geven van dieetcursussen is het vooral belangrijk dat een dieet simplistisch, gestructureerd en begrijpelijk is, want zij willen een zo groot mogelijke groep mensen aanspreken. Immers: hoe gróter het potentiele publiek, des te meer vraag er naar het dieet zal zijn en des te meer boeken men verkoopt. Op de lange termijn heeft helaas slechts een enkeling iets aan deze hapklare brokken, want ze zijn dusdanig gesimplificeerd dat substantie ontbreken.
Mensen willen geen ingewikkelde dieetmethodes en eetregimes. Men wil niet meer dan 3 of 4 richtlijnen opvolgen; dikke, inhoudelijke dieetboeken vergen te veel tijd, energie, aandacht en moeite. Men is dus enkel geïnteresseerd in makkelijke oplossingen en daar wordt door dieetbedenkers gretig gebruik van gemaakt en op ingespeeld.
Marketingtrucjes & psychologische spelletjes
Bedenkers van dieetmethodes spelen welbewust in op je gemoed en emoties. Men is zich terdege bewust van het feit dat de doorsnee dieetboekkoper al vaker afslankpogingen heeft gedaan… En tevergeefs, want men is immers geïnteresseerd in nieuw materiaal en dus nog altijd zoekende… Wat men daarom het liefst doet, is uitleggen waarom diëten uit het verleden niet werkten, en verklaren om welke unieke reden hun revolutionaire dieet wél zal werken. Zo’n ‘unique selling point’ kan van alles zijn, van een geheim ingrediënt tot een spectaculaire uitvinding tot een revolutionair inzicht tot een fameuze eigenschap van de gewichtsconsulent in kwestie.
Wanhopige mensen die voor hun gevoel álles al hebben geprobeerd om af te vallen, zijn gemakkelijke doelwitten en grijpen deze ‘laatste strohalm’ die hen wordt aangereikt met beide handen aan! Natuurlijk heb je enkele tientjes over om na ál die jaren dan toch eindelijk je beloofde streefgewicht te bereiken. Maar een jaar na aanschaf ligt het boek –samen met diens voorganger en opvolger– alweer stof te happen op de onderste boekenplank… en is men zwaarder dan óóit tevoren… Zodoende zijn is de diëtende medemens als het ware een onuitputtelijke melkkoe voor de aldoor groeiende dieetindustrie. En commercieel gezien dus een chronisch gat in de markt.
Het zijn de niemendalletjes met kaften waarop in koeienletters de kilo’s gedrukt staan die je in één weekje zult kwijtraken die als warme broodjes over de toonbank gaan…
Het ultieme dieet: gepersonaliseerd plan
Als men daadwerkelijk het beste voor zou hebben met afvallers, lijners en diëters, dan zou men een gepersonaliseerd dieet bedenken dat inspeelt op het lichaam en de leefstijl van iedere afzonderlijke individu. Maar juist omdat het ultieme dieet persoonsafhankelijk is –en zodoende gebonden aan talloze persoonsgebonden factoren– is het samenstellen van een custom-made dieetmethode véél en veel tijdsintensiever, arbeidsintensiever en kostbaarder dan een veralgemeend en hapklaar dieetboekje van 100 pagina’s. Een kwalitatief hoogstaand dieet is vanuit commercieel oogpunt dus totaal oninteressant.
Als je een maatwerkdieet in de vorm van een boek publiceert, wordt het bovendien een enorm dikke en dure pil, en wie houdt er tegenwoordig nog van lang lezen? Tijd, geld en moeite willen we al helemáál niet investeren zolang dat niet absoluut noodzakelijk is; we blijven onze ijle hoop dan ook veel liever vestigen op dat ene wondermiddel waarmee we moeiteloos zullen gaan afvallen! Nogmaals: we willen alléén betalen voor snelle, simpele en goedkope oplossingen, dus die krijgen we ook, onder andere van Sonja, Frank en Yvonne. Men wíl gewoon graag in wonderen geloven, want het alternatief is zwaar en vergt discipline!
De dieetboeken van ‘auteur X’ móéten wel goed zijn; ze zijn niet voor niets al 200.000 keer verkocht! Dit is natuurlijk pertinente onzin! Verkoopsucces is te danken aan sales, promotie en marketing en niet aan inhoud. Als één goedgelovig schaap over de dam is…
Plukken
Nee, het punt is niet dat je jaloers moet zijn op populaire auteurs van dieetboeken omdat ze veel geld verdienen. Het punt is dat je je afslanksucces niet moet laten afhangen van een dieetmethode of dieetboek. Omdat zo’n boek te allen tijde voor de grote gemene deler is geschreven, is er gegarandeerd een effectievere manier van afvallen denkbaar die beter bij jou past en feillozer aansluit op jouw lichamelijke en emotionele behoeften. Kies liever voor het betere alternatief: een dieet dat je eigenhandig samenstelt…
Tuurlijk, pik nuttige informatie uit methodes waar jij in het veleden baat bij hebt gehad: ‘boek X’, ‘dieet Y’ en ‘regime Z’… Maar staar je niet blind op één enkele dieetmethode. Zo’n saai, simplistisch en eentonig regime houd je nóóit voor de rest van je leven vol, dus vroeg of laat ga je de mist in. Zodra dat gebeurt, ga je je rot voelen en jojoën. Speel en experimenteer daarom liever met elementen, componenten en perspectieven uit verschillende diëten en stel hieruit je eigen gepersonaliseerde dieet samen. Pluk overal het béste uit!
Wonderen, nee ze bestaan écht niet
Nog steeds zijn er mensen die het me kwalijk nemen dat ik blijf hameren op gezond, gevarieerd, uitgebalanceerd en gematigd eten en je focussen op zowel cardio- als krachttraining. Dit uitgekauwde advies zou men namelijk al tig keer hebben opgevolgd en het zou voor geen meter werken, althans niet voor hen. Maar meestal gaat het mis bij het ‘proberen’ van een leefstijl. Je moet niet proberen om gezond te leven, dit moet je gewoon dóén en bovendien volhouden, ongeacht de mate van afslanksucces die je à la minute boekt. Het vergt tijd om je een gezonde leefstijl eigen te maken, dus néém er de tijd voor.
Gematigd eten betekent overigens terughoudend zijn met je calorie-inname en verantwoorde beslissingen nemen. En absoluut NIET dat je extreem weinig moet eten. Kies voor een hoge voedingswaarde en voedingsstofdichtheid en eet weinig lege calorieën, dan kan relatief veel eten geen kwaad. Sterker nog: eet altijd voldoende; liever iets te veel dan veel te weinig!
Wees reëel
Accepteer allereerst dat wondermiddeltjes niet bestaan en ook nooit zúllen bestaan. Geloof niet dat 1 voedingsmiddel overal goed voor is… Dat je ermee kan afvallen, dat je er algeheel gezonder door wordt, dat het ziekten geneest én dat het zorgt voor een mooiere kwaliteit van huid, haren, nagels en tanden. Dit is precies wat marketeers je willen doen geloven, maar deze belofte is op zichzelf al reden genoeg om een product links te laten liggen.
Een ultiem gezondheidsproduct is simpelweg te mooi om waar te zijn; als zo’n product bestond, zouden de farmaceutische industrie en voedingsmiddelenindustrie er allang mee aan de haal zijn gegaan. Wondermiddelen zijn irreëel; álles heeft namelijk voor- en nadelen… Met uitzondering van junkfood, wat alleen maar nadelen oplevert voor je gezondheid. Zelfs de populairste health foods hebben hun schaduwzijde. Je moet dus keuzes maken… Welke voordelen zijn belangrijk voor jou en welke nadelen neem je voor lief?
Fruit is onwijs gezond, onmisbaar zelfs; desalniettemin tasten fruitzuren je tandglazuur aan. Wil je afvallen, eet dan veel eiwitten en vezels; sta er echter bij stil dat je darmen en nieren hierdoor extra worden belast. Je snapt het idee…
Gezonde leefstijl
Besef vervolgens dat een actieve leefstijl en een geoptimaliseerd eetpatroon dé weg zijn om in te slaan en dat er geen gemakkelijk alternatief is. Je zult deze weg moeten blijven bewandelen, desnoods stukje bij beetje en langzaamaan. Hoe langer je je gezonde leefstijl volhoudt des te beter je je lichaam faciliteert en toerust om effectief lichaamsvet te verbranden. Er moeten namelijk lichamelijke veranderingen plaatsvinden alvorens je lijf overgaat tot het verbranden van lichaamsvetreserves, en die kun je niet 1-2-3 afdwingen.
Vetverbranding en vetopslag zijn tegenovergestelde, maar desalniettemin sterk aan elkaar verwante processen. Je kan dan ook niet verwachten dat je lichaamsvetreserves die je over een tijdsbestek van 10 of 20 jaar hebt opgebouwd binnen een paar weken kan kwijtraken. Ga eens een héél jaar lang verantwoord eten en 3x per week fanatiek sporten, dan zul je gegarandeerd zien dat dit wel degelijk de manier is om effectief en bovendien blijvend af te slanken! Het rendement dat je zult behalen is afhankelijk van de tijd en moeite die je investeert. Tien minuutjes wandelen is gezond, maar zet geen zoden aan de dijk als het aankomt op vetverlies; zoek je grenzen op, maar zónder ze te overschrijden.
Afvallen is iets anders dan vet verbranden. Het ziet er leuk uit op je weegschaal dat je na 2 dagen streng lijnen 2 kilo bent kwijtgeraakt, maar dit is vocht en géén vet. Het maakt je dus niet magerder, noch gezonder. Maandelijks 30 kilo vet verbranden is simpelweg absurd.
Volhouden & doorzetten
Daarnaast is de effectiviteit van een dieet sterk afhankelijk van hoelang je een dieet volhoudt. Ben jij extreem gedisciplineerd en stellig in staat om iets de rest van je leven vol te houden? Dan zou in jouw situatie élk dieet kunnen werken. Weet je daarentegen van jezelf dat je de moed na enkele dagen, weken of maanden opgeeft, dan zijn de striktheid, beperkingen en ongemakken binnen jouw dieetregime stérk bepalend voor de potentie ervan. Maak het jezelf niet onnodig moeilijk. Elimineer eventuele drempels op je pad zodra je ertegenaan loopt en voorkom onnodig ingewikkelde constructies.
Mijn persoonlijke ervaring is dat iedereen kan afvallen. Men moet simpelweg een leefstijl en voedingspatroon vinden dat aansluit op de lichamelijke en emotionele behoeften! Helaas zijn deze behoeften niet altijd even gemakkelijk te doorgronden en definiëren, maar door te blijven zoeken, relativeren en experimenteren, komt uiteindelijk alles op zijn pootjes terecht!
Volg jij een effectief dieetplan? Laat hieronder weten wat de belangrijkste veranderingen waren die jij hebt doorgevoerd binnen jouw eetpatroon en lichamelijke activiteit!
