Aders ofwel aderen zijn bloedvaten die zorgen voor de terugstroom van bloed naar het hart. Spataderen zijn aders die zijn uitgerekt. Men spreekt van een spatader als er op het huidoppervlak een duidelijk afgetekende, blauwe, verdikte en meestal kronkelige ader te zien is. Spataders komen vooral voor op de benen, maar ook op de billen, onderbuik lies en liesstreek. Ook aambeien zijn spataders. Veel mensen vinden spataders lelijk en kiezen ervoor om spataderen te laten verwijderen.
Hieronder lees je alles over het verwijderen, voorkomen & behandelen van spataders…
Oorzaken van spataderen
Een spatader ontstaat als er te veel druk op een bloedvat komt te staan. Vooral als je aderkleppen in kwaliteit achteruitgaan of beschadigd raken, wordt de druk op je aders groter. Door de druk gaan je aders uitzetten en kronkelen, waardoor het typische uiterlijk van een spatader ontstaat. Toename van druk op je aders ontstaat vooral bij:
- Hoge bloeddruk (hypertensie)
- Weinig lichaamsbeweging
- Overgewicht
- Zwangerschap
- Staand beroep (zwaartekracht)
- Extreem vaak & intensief sporten
- Ouderdom
- Hormoonschommelingen ( menstruatie, overgang e.a.)
Lang niet iedereen krijgt te maken met spataderen. De aanleg voor spatadervorming is grotendeels erfelijk bepaald. Spataderen ontstaan overigens veel vaker bij vrouwen dan bij mannen.
Klachten & symptomen bij spataders
Spataders kunnen allerlei klachten en symptomen met zich meebrengen. Allereerst kunnen spataders je lichaam ontsieren. Symptomen van spataderen die beduidend zwaarder wegen, zijn echter:
- Afgetekende, verdikte & knobbelige patronen
- Oedeem (vochtophoping)
- Zwaar, loom & moe gevoel in de benen
- Jeuk (jeukende huid)
- Verkleuring van de huid (groen, blauw, paars & bijna zwart)
Hoewel spataders als onesthetisch of lelijk kunnen worden beschouwd, zijn spataderen in veruit de meeste gevallen ongevaarlijk.
Ernstige klachten, symptomen & complicaties bij spataderen
Als spataders niet worden behandeld, kunnen ze verergeren. In een vergevorderd stadium van spataders kunnen de volgende symptomen ontstaan:
- Pijn in de benen
- Zweren (bij vergevorderde gevallen)
- Rusteloze of trillende benen (“restless legs“)
- Uitwendige bloedingen
- “Open been“
- Trombose
Een huisarts, dermatoloog of fleboloog kan doorgaans met het blote oog vaststellen of de kans groot is dat een spatader ontstoken raakt en ernstige klachten teweegbrengt zoals hierboven omschreven. In dat geval moet men de spatader behandelen en/of verwijderen.
Verschillende soorten & typen spataders
Niet elke spatader is even opvallend. Spataders verschillen namelijk van grootte, kleur, vorm, volume, verhevenheid en symptomen. We onderscheiden 3 verschillende typen spataderen. De soorten spataders zijn:
1. Kleine spataderen
Kleine spataderen komen veruit het meeste voor. Ze zijn dun, relatief kort en ontstaan meestal in kluwens (vertakte structuren). Kleine spataderen worden daarom ook wel ‘takkebosvenen’ genoemd. Takkebosvenen geven zelden tot nooit klachten of symptomen.
2. Middelgrote spataderen
Middelgrote spataderen zijn tot enkele millimeters dik. Ze kunnen tot vele tientallen centimeters over de lengte van het been lopen. Middelgrote spataderen brengen nauwelijks klachten met zich mee.
3. Grote spataderen
Grote spataderen zijn doorgaans dikke kabelachtige zwellingen. De ader die de meeste grote spataders veroorzaakt is de Vena Saphena Magna (VSM), aan de binnenkant van het been. Zelfs grote spataderen hoeven niet altijd klachten te veroorzaken.
Veel mensen laten zowel kleine als grote spataders behandelen of verwijderen; in veel gevallen m.b.v. laser, operatie, sclerosering of “strippen”.
Spataders voorkomen & Spatader-preventie
Voorkomen is altijd beter dan genezen. Hoewel je niet altijd invloed kan uitoefenen over spataders, kun je wel een aantal dingen doen om de kans op spataders te verkleinen. Hierbij enkele tips om spataders te voorkomen:
1. Lichaamsbeweging & cardiotraining
De beste manier om spataders te voorkomen is voldoende bewegen. Doe vooral regelmatig aan vormen van cardiotraining die je beenspieren & kuitspieren onder handen nemen. Enkele goede vormen van sport om spataders te voorkomen zijn: (hard)lopen, fietsen, touwtjespringen en crosstrainer.
2. Steunkousen & compressietherapie
De zwaartekracht belast je aders extra intensief als je langdurig staat of zit. Elastische compressiekousen of steunkousen kunnen uitkomst bieden bij staand of zittend werk. Zwachtelen ofwel compressietherapie werkt soms nog beter dan steunkousen om tegendruk te verlenen en spataders te voorkomen.
3. Voedingssupplementen met ‘rutine’
Rutine (“vitamine P”) is een stof die spataderen kan helpen voorkomen. Rutine staat ook wel bekend als rutoside, quercetine-3-rutinoside of sophorine. Het is een flavonoïde die van nature voorkomt in onder andere asperges, rabarber, citrusvruchten en bessen. Het is ook verkrijgbaar in de vorm van voedingssupplementen.
Naast lichaamsbeweging, ondersteuning en supplementatie van rutine, is het raadzaam om gezond te eten, overgewicht te voorkomen en zo nodig af te vallen.
Spataderen verwijderen & Spatader-behandelingen
Het verwijderen van spataders wordt ook wel spatader-behandeling of spatader-therapie genoemd. Er zijn verschillende effectieve methodes om spataders te verwijderen. De bekendste en populairste methodes voor het behandelen van spataderen zijn:
1. Spatader met laser verwijderen (laserbehandeling)
Spataders laseren is een ingreep die al jaren toeneemt in populariteit. Middels endoveneuze laser-therapie (EVLT) of transcutane laser-therapie (TCLT) kunnen spataderen onder lokale verdoving worden dicht gelaserd. Endoveneus betekent “laserbehandeling binnenin de ader” en transcutaan betekent “laserbehandeling net onder de huid”.
Het lichaam ruimt de gedichte spataders zelf op. EVLT is geschikt om middelgrote spataderen te verwijderen en TCLT is bedoeld om zogenaamde takkebosvenen ofwel kleine spataders te behandelen. Met behulp van een laser kunnen spataderen snel en volledig pijnloos worden behandeld en verwijderd. Nadeel is echter dat laserbehandeling van spataders relatief duur is.
2. Sclerocompressie therapie om spataders te behandelen
Sclerocompressie therapie betreft het scleroseren oftewel “wegspuiten” van spataderen met een lijm-achtige vloeistof. Door het scleroseren wordt de spatader dicht gespoten en afgesloten en door het lichaam opgeruimd. Sclerocompressie is een patiëntvriendelijke en pijnloze behandeling om spataders te verwijderen.
3. Spatader-behandeling d.m.v. “strippen”
Het “strippen” van spataders wordt ook wel ambulante flebectomie genoemd. Ambulante flebectomie betreft het strippen van kleine spatadertjes oftewel takkebosvenen door een dermatoloog. Het strippen van spataders gebeurt onder lokale verdoving en laat slechts minuscuul-kleine littekentjes achter.
4. Spatader-operatie om spataders te verwijderen
Het operationeel verwijderen van spataderen wordt ook wel een spatader-operatie genoemd. Bij een spatader-operatie wordt de spatader niet gedicht (zoals bij strippen, scleroseren en laseren van spataders), maar in zijn geheel verwijderd. Een spatader-operatie is relatief ingrijpend en wordt voornamelijk uitgevoerd bij dikke, vertakte spataders.
Spatader-kliniek & spatader-centrum
Er zijn talloze ziekenhuizen en privé-klinieken waar je spataders kunt laten verwijderen. Het is echter raadzaam om spataders te laten behandelen bij een gespecialiseerde spatader-kliniek of spatader-centrum. Zo heb je laser-klinieken en flebologie-centrums die volledig gespecialiseerd zijn in de behandeling van spataderen. Enkele bekende voorbeelden van specialistische spatader-klinieken zijn:
- Flebologisch Centrum te Grave (Noord Brabant)
- Flebologie-centrum de Braam Kliniek te Assen (Drenthe)
- Dermatologisch Centrum te Breda (Noord Brabant)
- Spataderkliniek te Enschede (Overijssel)
- Polikliniek de Blaak te Almere (Flevoland)
Spataders kun je in principe het best laten verwijderen door een erkend dermatoloog of fleboloog. De kosten van een dergelijke behandeling van spataders zijn +/- 50 tot 200 euro. (afhankelijk van de behandelmethode). Als je fysiek last ondervindt aan je spataderen, dan wordt de behandeling bovendien via je zorgverzekering vergoed.
Heb jij ervaring met het behandelen of verwijderen van spataders? Heb jij weleens spataderen laten laseren, strippen of scleroseren? Beschrijf jouw ervaring a.u.b. hieronder in een reactie!
