Als je een zwangerschapswens hebt, dan is het erg belangrijk om te herkennen wanneer je vruchtbaar bent. Op basis daarvan weet je namelijk wanneer je het beste seks kunt hebben om zwanger te raken. Er zijn een hoop verschillende manieren om je ovulatie (= moment dat je vruchtbaar bent) te bepalen. Bij voorkeur gebruik je zoveel mogelijk van deze methodes, want met name de combinatie ervan geeft een goed inzicht in je vruchtbare periode. In dit artikel een opsomming van alle manieren om je vruchtbare dagen te herkennen, inclusief de voor- en nadelen.
Ovulatie: in het kort
De ovulatie is het moment waarop bij de vrouw een eicel vrijkomt en deze bevrucht kan worden door een mannelijke spermacel. Dit is de eerste stap van een zwangerschap. In dit artikel lees je meer over de ovulatie. Bij voorkeur is er op het moment van ovulatie direct een spermacel beschikbaar. De vruchtbaarheid van een eicel neemt na ovulatie namelijk zeer snel af. Dit is dan ook de reden dat je het beste gemeenschap kunt hebben voor je ovulatie.
1. Wanneer vruchtbaar zelf berekenen
Als je een regelmatige menstruatiecyclus hebt, dan kun je je dag van ovulatie proberen te berekenen middels onderstaand sommetje. Als je telkens de eerste dag van je menstruatie noteert, dan kun je deze gegevens op termijn gebruiken om je ovulatie ongeveer te voorspellen. Hoe regelmatiger je cyclus, hoe betrouwbaarder deze methode is.
Berekening ovulatie Verwachte 1e dag volgende menstruatie – 14 dagen = dag van ovulatie
Praktijkvoorbeeld
Stel, je verwacht op 28 juni ongesteld te worden, dan is de som: 28 (juni) – 14 (dagen) = 14 juni vruchtbaar.
Halverwege menstruatiecyclus vruchtbaar?
Het is niet altijd zo dat je precies halverwege je menstruatiecyclus vruchtbaar bent. Dit klopt alleen indien er precies 28 dagen tussen de eerste dag van je menstruatie en de start van je volgende menstruatie zitten. Als je cyclus meer of minder dan 28 dagen bedraagt, dan zal je ovulatie dus vroeger of juist later dan halverwege je cyclus plaatsvinden.
Let op
Dit betreft uiteindelijk slechts een rekensom en geeft enkel een globale indicatie. Het klopt absoluut niet bij iedere vrouw. Het is daarom aan te raden om dit slechts als uitgangspunt te gebruiken als je zwanger wilt worden. Probeer daarnaast een of meerdere van onderstaande methodes toe te passen om te herkennen wanneer je precies vruchtbaar bent.
Voordelen
- Gratis
- Eenvoudig
- Snel
Nadelen
- Weinig betrouwbaar
- Niet geschikt als je een onregelmatige menstruatiecyclus hebt
2. Ovulatietest
Een ovulatietest is een urinestrip die een dubbel streepje geeft op het moment dat je ovulatie eraan zit te komen. Een dergelijke strip test de aanwezigheid van LH-hormoon in je urine. Dit hormoon wordt rondom de ovulatie door je lichaam geproduceerd. Ovulatie vindt doorgaans 12 tot 36 uur na een positieve ovulatietest plaats.
Voordelen
- Betrouwbaar
- Duidelijk
Nadelen
- Kost geld
- Je bent er dagelijks ca. 10 minuten mee kwijt
- Sommige vrouwen hebben een korte LH-piek waardoor ze veelvuldig moeten testen en/of de LH-piek missen
3. Geavanceerde ovulatietest
Het verschil tussen een normale ovulatietest en een geavanceerde ovulatietest is dat een geavanceerde test meer factoren meet dan enkel het LH-hormoon in je urine. Een dergelijke vruchtbaarheidstest meet naast je LH ook de hoeveelheid van het hormoon oestrogeen in je urine.
Voordelen
- Nauwkeuriger en betrouwbaarder dan gewone ovulatietest
Nadelen
- Duurder dan gewone ovulatietest
4. Temperatuur meten om te weten wanneer je vruchtbaar bent
Je temperatuur stijgt met minimaal 0,2°C binnen 24 tot 48 uur nadat je ovulatie heeft plaatsgevonden. Je temperatuur blijft vervolgens wat verhoogd tot de dag waarop je ongesteld wordt. Door je temperatuur dagelijks voordat je opstaat op hetzelfde tijdstip te meten, kun je je ovulatie leren herkennen. Je kunt de gegevens vervolgens gebruiken om te voorspellen wanneer je ovulatie ongeveer plaatsvindt gedurende je komende menstruatiecyclus. Meer over de basale temperatuurcurve.
Voordelen
- Betrouwbaar
- Geeft nauwkeurig inzicht wanneer je ovulatie precies plaatsvindt en wat je vruchtbare dagen zijn
- Gratis
Nadelen
- Je moet dagelijks consequent je temperatuur meten
- Je weet pas achteraf wanneer je ovulatie heeft plaatsgevonden; dan is het moment van mogelijke bevruchting dus al geweest.
- Je temperatuur kan ook door een andere oorzaak stijgen (bijvoorbeeld verkoudheid/griep)
5. Vaginale afscheiding / slijm als ovulatie symptoom
Als je ovulatie nadert, begint je lichaam het hormoon oestrogeen te produceren. Onder invloed hiervan krijg je vaginale afscheiding die doorzichtig en elastisch is. Het ziet er dan een beetje uit als eiwit. Je hebt bovendien doorgaans meer vaginale afscheiding tijdens je vruchtbare periode dan gedurende de rest van je cyclus. Dit baarmoederhalsslijm (ook wel cervixslijm genoemd) helpt sperma richting de eicel te komen. Je kunt je afscheiding controleren door een schone vinger in de vagina te brengen en de afscheiding vervolgens tussen twee vingers te proberen uit elkaar te trekken. Als het helder en elastisch slijm betreft, dan kan dit erop duiden dat je vruchtbaar bent. Sommige vrouwen kunnen een verandering in vaginale afscheiding ook opmerken tijdens het afvegen bij een toiletbezoek, maar de hoeveelheid afscheiding verschilt sterk per vrouw.
Voordelen
- Gratis
- Snel
Nadelen
- Niet bij elke vrouw goed waarneembaar
- Inwendig onderzoek
- Moeilijker te beoordelen en vergelijken dan bijvoorbeeld je lichaamstemperatuur
6. Baarmoedermond
Wanneer je vruchtbaar bent, verandert de baarmoedermond om bevruchting mogelijk te maken. Normaal gesproken is je baarmoedermond wat lager gelegen en gesloten. Je kunt dit voorzichtig met één of twee vingers voelen. Je baarmoedermond voelt buiten de vruchtbare periode hard en stug aan. Tijdens je vruchtbare dagen, wordt de baarmoedermond zachter en gaat deze open. De positie van de baarmoedermond is op dat moment juist wat hoger, waardoor hij minder goed te voelen is. Na de ovulatie sluit de baarmoedermond en gaat deze weer terug naar een lagere positie. Niet iedere vrouw is in staat de baarmoedermond goed te voelen en beoordelen, maar het kan een methode zijn om te bepalen of de ovulatie nadert.
Voordelen
- Gratis
- Snel
Nadelen
- Niet altijd goed voelbaar
- Inwendig onderzoek
7. Overige symptomen ovulatie & vruchtbaarheid
Er zijn nog meer symptomen die je kunnen vertellen dat je ovulatie nadert en je vruchtbaar bent. Deze symptomen zijn meer persoonsgebonden en komen dus zeker niet bij iedereen voor. Het kan wel handig zijn om jouw eventuele symptomen te noteren zodat je een goed beeld krijgt van de dingen die je rondom je ovulatie voelt en ervaart. Deze symptomen kun je dan tijdens je volgende cyclus in de gaten houden om te bepalen of je ovulatie nadert. Denk hierbij aan:
- Pijnlijke borsten
- Gevoelige tepels
- Ovulatiepijn
- Bruine afscheiding
- Misselijkheid
- Hoofdpijn
- Meer zin in seks (verhoogd libido)
- Sterker reukvermogen
8. Echo
Door middel van een echo kunnen de eierstokken en het baarmoederslijmvlies worden bekeken. Zodoende is het mogelijk om de groei en het vrijkomen van een eicel te monitoren. Een echo is dan ook een methode om met zekerheid vast te stellen of en wanneer ovulatie plaatsvindt.
Voordelen
- Nauwkeurig
- Moment van ovulatie kan vaak vooraf vrij specifiek worden ingeschat
Nadelen
- Duur
- Niet mogelijk zonder doorverwijzing / medische indicatie
- Je moet telkens naar het ziekenhuis of naar de verloskundige
9. Bloedonderzoek
Bloedonderzoek geeft de mogelijkheid om de hormonen die betrokken zijn bij de ovulatie en vruchtbaarheid nauwkeurig in kaart te brengen. Zo kunnen – net als bij een ovulatietest – het LH-hormoon en oestrogeen in detail worden onderzocht. Middels bloedonderzoek kan in de tweede helft van de menstruatiecyclus ook worden vastgesteld of de ovulatie daadwerkelijk heeft plaatsgevonden.
Voordelen
- Nauwkeurig
- Specifiek
Nadelen
- Kostbaar
- Je moet meerdere keren per cyclus bloed laten prikken
- Niet beschikbaar zonder doorverwijzing / medische indicatie
Vragen?
Heb je vragen over het bepalen van de dagen waarop jij vruchtbaar bent? Of over hoe je je ovulatie kunt berekenen en herkennen? Voeg dan hieronder een reactie toe en de redactie van Gezond’r zal reageren indien we het antwoord op je vraag weten. Ook ervaringen met het bepalen van je vruchtbare periode en tips daaromtrent zijn van harte welkom
