Op de vraag ‘Is zuivel gezond?’ wordt door veel mensen uiterst ongenuanceerd geantwoord. Voorstanders van zuivel vinden dat zuivelproducten onmisbaar zijn binnen elk dieet vanwege de melkeiwitten, vitamines, mineralen, spoorelementen en enzymen. Tegenstanders zeggen dat koemelk uitsluitend bedoeld is voor kalfjes en dat mensen van nature intolerant c.q. allergisch zijn voor koemelkeiwitten. De waarheid is ietwat complexer…
Verschillende soorten zuivel
Zuivel is de verzamelnaam voor alle producten op basis van melk. Van koemelk tot paardenmelk… Van geitenmelk tot schapenmelk… Van karnemelk tot yoghurt… Van kaas tot boter… Van room tot pudding… Van kwark tot ijs… En van whey tot crème fraîche. Het is dan ook niet mogelijk om alle zuivel over één kam te scheren. Bovendien zijn er mensen met een melkeiwitallergie of lactose-intolerantie die sowieso niet tegen bepaalde soorten melk kunnen.
Voedingsstoffen zuivel
Iedere vorm van zuivel heeft zijn eigen samenstelling en bevat andere voedingsstoffen. Zuivelproducten bevatten onder meer:
- Eiwitten & aminozuren
- Vetten & vetzuren
- Calcium (kalk)
- Zink& Fosfor
- Vitamine A + D
- B-vitamines (B2, B6, B11 & B12)
Zuivel & calorieën
Toch zijn vrijwel alle zuivelproducten (relatief) rijk aan calorieën. Zuivelproducten waaraan suiker wordt toegevoegd (Yogho!Yogho!, Chocomel, ijs, bepaalde vruchtenyoghurt e.a.) zijn sowieso ongezond. Ook zuivelproducten met een hoog roomgehalte (slagroom, roomijs, roomvla e.a.) zijn ongezond.
Zuivelvervangers
Als je gezond en gevarieerd eet, krijg je alle voedingsstoffen die in zuivel zitten via andere voedingsmiddelen binnen. Als je toch per se zuivel wilt gebruiken, dan kun je het beste magere naturelkwark of magere naturelyoghurt eten. Als je ervoor kiest om geen zuivel te gebruiken, dan zijn er allerlei voedingsmiddelen die kunnen dienen als zuivelvervanger. De bekendste hiervan is soja. Voor bijna alle zuivelproducten is een soja-variant verkrijgbaar (tofu, sojakaas, soja-ijs etc.).
Tot slot
Er zijn zowel studies verricht die overwegend positief uitpakken voor zuivel als studies die overwegend negatief uitpakken voor zuivel. Bovendien kun je vrijwel ieder wetenschappelijk onderzoek zodanig interpreteren en citeren dat het jouw standpunten ondersteunt. Probeer liever te nuanceren en te relativeren: ’Zuivel is niet per definitie gezond, maar mag best met mate worden gegeten.’
En kies bovendien voor de gezondste zuivelsoorten: geen fabrieksmatige yoghurtjes en zuiveldrankjes, maar (een kleine portie) kwark, karnemelk, yoghurt of Biogarde. Zodoende profiteer je van de heilzame voedingsstoffen en voorkom je potentiële nadelen.
Wat vind jij van zuivel? Deel hieronder jouw opvattingen en bevindingen omtrent zuivelproducten!
Eiwitten uit o.a. kwark zijn onmisbaar in een dieet!
Een dieet met veel eiwitten wordt door talloze dieetgoeroes aangeprezen… Zo zijn o.a. het Dr. Frank Dieet, het Atkins Dieet en het Total Wellbeing Dieet (plus tal van andere diëten) niet meer en niet minder dan eiwitdiëten ofwel proteïnediëten. Dat eiwitten worden aanbevolen is overigens helemaal terecht! Eiwitten zijn namelijk enorm belangrijk als je wilt afvallen… Zuivel (o.a. kwark, yoghurt & melk), eieren, vis, soja en mager vlees (o.a. kip- & kalkoenfilet) bevatten essentiële eiwitten.
Eiwitten, dieet & afvallen ‒ Eiwittekort door te streng dieet
Om snel af te vallen, gaan mensen doorgaans hun calorie-inname terugschroeven. Op zich is dat een goede gedachte, want om af te vallen moet je nu eenmaal minder calorieën innemen dan je verbruikt. De dikke vette adder onder het gras is echter dat veel mensen té weinig calorieën innemen. En dat is juist slecht als je wilt afvallen. Door je caloriebeperking verlies je de eerste weken behoorlijk wat gewicht, maar geen vet. Je verliest vocht en spieren, omdat je minder voedingsstoffen (waaronder eiwitten) binnenkrijgt en je lichaam genoodzaakt wordt om reserves aan te spreken.
Eiwittekort = aankomen
Als je té weinig eet, krijgt je lichaam te maken met tekorten aan voedingsstoffen. Het belangrijkste wat je kan mislopen (met het oog op afvallen) zijn eiwitten. Eiwitten worden namelijk gebruikt om spieren op te bouwen en bepaalde enzymen aan te maken. Spieren zijn belangrijk voor afvallen omdat spierweefsel helpt om vet te verbranden. Enzymen zijn belangrijk voor afvallen omdat ze nodig zijn om vet af te breken. Als je te weinig eiwitten binnenkrijgt, gaat je lichaam spieren afbreken en minder enzymen aanmaken. Hierdoor raakt je stofwisseling in de war, ga je juist minder vet verbranden en neemt je gewicht op den duur toe.
Spieren afbreken door eiwittekort
Door een streng dieet verlies je dus spieren i.p.v. vet. Uit onderzoek blijkt zelfs dat het gemiddelde gewichtsverlies door streng diëten tijdens de eerste 10 dagen bestaat naar verhouding uit:
- 65% verloren spiermassa
- 35% verloren lichaamsvet
Dit betekent niet dat je op een dieet moet waarbij je heel veel eiwitten binnenkrijgt. Je moet er alleen wel voor zorgen dat je voldoende eiwitten van hoge kwaliteit binnenkrijgt. Essentiële eiwitten kun je o.a. vinden in eieren, magere kwark, vis, mager vlees, paddenstoelen, zeewier, peulvruchten, noten en sojaproducten.
Eet jij relatief eiwitrijk? Deel hieronder jou ervaringen, opvattingen en bevindingen ten aanzien van een eiwitrijk voedingspatroon!