Vrijwel iedere supermarkt verkoopt tegenwoordig naast gewoon “standaard” zout oftewel keukenzout ook zeezout. Het klinkt altijd zo lekker exotisch en wordt dan ook veel verkocht, maar is zeezout eigenlijk beter dan gewoon zout? Het antwoord op die vraag lees je hieronder!
Weinig verschil tussen zeezout & gewoon zout
In de praktijk blijkt er bar weinig verschil te zitten tussen zeezout en gewoon zout. Iedere vorm van zout is slecht voor je gezondheid als je er te veel van gebruikt. Dit geldt dus ook voor zeezout. Zo kun je o.a. te kampen krijgen met een verhoogde bloeddruk, vocht vasthouden en een grotere kans op cardiovasculaire aandoeningen bij overmatig gebruik van zout.
Zowel zeezout als gewoon zout bevat vrijwel dezelfde verhoudingen sodium en chloride. In de praktijk is gewoon zout dus eigenlijk vergelijkbaar met zeezout.
Zitten er aanvullende mineralen in zeezout?
Zeezout bevat een minuscule c.q. microscopische hoeveelheid aanvullende mineralen. In theorie zou de smaak van zeezout daarom nét wat anders kunnen zijn dan die van gewoon tafelzout. In de praktijk is het echter zeer onwaarschijnlijk dat je dit daadwerkelijk proeft. Zeezout levert bovendien geen serieuze bijdrage aan je mineraalinname, omdat het om zeer kleine hoeveelheden gaat. Aan gewoon zout wordt overigens vaak jodium toegevoegd omdat mensen daar vaak (te) weinig van binnenkrijgen. (bron)
Zeezout is vaak grover van structuur
Er zit dus weinig tot geen verschil tussen zeezout en gewoon zout. Zeezout wordt doorgaans wel in grovere stukken verkocht, hetgeen voor een intensere ‘smaakpiek’ kan zorgen. Grovere korrels zorgen er echter ook voor dat je al snel méér zout tot je neemt neemt dan wanneer je normaal tafelzout zou gebruiken.
Beperk je zoutinname!
Voor de rest is er eigenlijk geen goed onderbouwde reden om de voorkeur te geven aan geraffineerd zeezout. Over het algemeen is het raadzaam om je zoutinname zo veel mogelijk te beperken omdat in veel kant-en-klaarproducten (en brood!) al geruime hoeveelheden zout zijn verwerkt. Tip: een zoutloze kruidenmix is een goede vervanger voor zout.
Gerechten met tot 4x de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid natrium
Zout lijkt misschien niet zo gevaarlijk, zeker niet voor de duizenden mensen die vrijwel al hun voedsel klakkeloos bestrooien met zout. Een beetje hier, een ietsepietsie daar, het lijkt allemaal niks uit te maken. Als je echter stilstaat bij hetgeen overmatig zoutgebruik kan doen met je lichaam dan wordt het ineens een heel ander verhaal.
Zout kan schadelijk zijn
Overmatige zoutinname zorgt voor een verhoogde bloeddruk. Een te hoge bloeddruk vergroot de kans op hartziekten en een herseninfarct. Helemaal zoutloos eten is overigens ook niet goed. Beperkte inname van zout en dus natrium is nodig voor de lichamelijke vochthuishouding, de bloeddruk en het functioneren van de spieren en hersenen. Slechts een piepklein theelepeltje zout dekt echter de volle 100 procent van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid natrium van 2.000 milligram, en dit krijg je ongemerkt al heel snel binnen middels de normale voeding waaraan helemaal geen zout is toegevoegd.
Bijna álles bevat zout!
Zout zit niet alleen in producten waarvan je het verwacht zoals bepaalde nootjes, chips, olijven, ansjovis enzovoort. Ook in producten waarvan je het niet zo snel verwacht kunnen grote hoeveelheden zout worden gebruikt. Warme chocolademelk, koekjes, ontbijtgranen en kaas zijn hier enkele voorbeelden van. Vooral in kant-en-klaarproducten en restaurantvoedsel wordt steeds meer zout gebruikt.
Zoutinname terugschroeven
Volgens voedingsdeskundigen is er een zeer eenvoudige manier om zoutinname te beperken. Het weglaten van een zoutvaatje op tafel tijdens de maaltijd en stoppen met het toevoegen van zout aan je gerechten tijdens het koken is alvast een heel goed begin. Wanneer het minderen van zout je zwaar valt, kun je ook beetje bij beetje minderen. Je smaakpapillen zullen op die manier vanzelf wennen aan de geleidelijke zoutafname. Voor het op smaak brengen van je gerechten kun je zout bijvoorbeeld vervangen door knoflook, kruiden, specerijen, citroen, ui of peper.
Natriumbommen
In de VS is onlangs getest welke voedingswaren in supermarkten en restaurants de grootste natriumbommen zijn. Op nummer 1 in de top 20 van zoutste gerechten staat “Romano’s Macaroni Grill Chicken Portobello” met 7.300 milligram natrium, wat bijna 4 keer de Nederlandse aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is. Alhoewel één zo’n gerecht niet direct schade zal toebrengen aan de gezondheid, is het op langere termijn alles behalve goed voor je lichaam om dagelijks zo veel zout te nuttigen. Elke week zo’n kippetje is dus zeker niet aan te raden.
Veel zout: slecht voor de gezondheid + funest voor het diëten
Het Voedingscentrum waarschuwt op haar website dat Nederlanders over het algemeen té veel zout binnen krijgen. Te veel zout consumeren, is slecht voor je botten, voor je bloeddruk en voor je hart en bloedvaten en kan bovendien de kans op maagkanker vergroten.
Zout & afvallen
Naast het feit dat een overmatige hoeveelheid zout slecht is voor je gezondheid, heeft het ook nog eens negatieve gevolgen wanneer je probeert af te vallen. Overmatige inname van zout zorgt er namelijk voor dat je lichaam vocht vasthoudt, waardoor je gewicht toeneemt. Het matige van je zoutinname kan er dus voor zorgen dat je een aantal kilo kwijtraakt.
Aanbevolen hoeveelheid zout
Het Voedingscentrum adviseert om per dag maximaal 6 gram zout te nuttigen. Gemiddeld krijgen we echter 10 gram zout binnen per dag. Een tekort aan natrium komt eigenlijk niet voor. Het is dus niet verstandig om af en toe eens extra met het zoutvaatje te schudden; dit kan je lichaam namelijk alleen schade berokkenen.
Zoutrijke voedingsmiddelen
Zout zit in allerlei voedingsmiddelen. Van kaas tot chips en van vlees tot krentenbrood. Fruit en groenten bevatten van nature weinig zout. Er zijn veel voedingsmiddelen die veel zout bevatten zonder dat je dat verwacht. Denk bijvoorbeeld aan olijven, rookworst, tapenade en zilveruitjes, maar ook aan chocolade. Ook kant-en-klaarmaaltijden bevatten doorgaans veel zout. Als je je zoutinname wil beperken, dan is het beter om je maaltijden met verse producten te bereiden en je dinerkeuze niet door het kant-en-klaarschap in de supermarkt te laten bepalen.
Minder zout eten, zo doe je dat! 5 tips…
Zout verhoogt de bloeddruk. Een te hoge bloeddruk (hypertensie) is volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) de veroorzaker van 62 procent van alle beroertes (hersenbloeding, herseninfarct & TIA) en coronaire hartziekten (vernauwde kransslagaders). Zout speelt ook een rol bij maagkanker, osteoporose, diabetes en astma. Daarnaast houdt zout vocht vast, waardoor je minder makkelijk afvalt. De gemiddelde Nederlander krijgt bijna tweemaal de maximaal aanbevolen hoeveelheid zout binnen. Hieronder lees je 5 tips om minder zout te eten…
1. Pas op met fabrieksproducten
Bijna alle voedingsmiddelen die fabrieksmatig worden samengesteld, bevatten veel zout. Vooral voeding uit zakjes, doosjes, pakjes, potjes, flesjes en schaaltjes is zoutrijk. Denk maar eens aan chips, kant-en-klaar maaltijden, soepen, sauzen, brood, gebak, koeken, etc. Eet daarom veel verse groenten, vers fruit en verse ongezouten noten, zaden en kiemen.
2. Brood met minder zout
Omdat wij Nederlanders vrij veel brood eten, en veruit het meeste brood rijk is aan natrium, krijgen we een aanmerkelijk deel van onze totale zoutinname binnen via brood. Je kunt dus makkelijk minder zout eten door brood met minder zout of brood met minder natrium te eten.
3. Bekijk voedingswaardetabellen
Voedselproducenten vermelden veelal de hoeveelheid natrium per 100 gram product in een voedingswaardetabel op de verpakking. Producten die minder dan 120 milligram natrium per 100 gram bevatten, worden als zoutarm gezien. Producten met 500 milligram of meer per 100 gram zijn zoutrijk.
4. Zoutarme varianten
Als een product veel zout bevat, hoef je het niet per se te schrappen uit je dieet. Van veel producten zijn namelijk zoutarme varianten op de markt. Zo zijn er ingeblikte tomaten die vrijwel geen zout bevatten, maar ook ingeblikte tomaten die 100 keer zoveel zout bevatten.
5. Gebruik géén tafelzout
Voeg geen zout, sojasaus of Maggi toe aan je eten. Neem bij voorkeur knoflook, ui, verse kruiden en specerijen om de smaak van je eten te versterken.
Vind jij het moeilijk om minder zout te eten of heb je nog meer tips? Laat hieronder een reactie achter.
Zoutconsumptie: Wat weet jij over zout? Test je zoutkennis!
In veel voedingswaren zit zout oftewel natriumchloride, maar hoeveel natrium mag je eigenlijk per dag consumeren? En in welke producten zit doorgaans veel toegevoegd tafelzout? Door middel van onderstaande test kom je een aantal handige feiten te weten over zout, zodat je verstandige keuzes kunt maken in de supermarkt en weet waar je op moet letten als het aankomt op je zoutconsumptie…
1. Hoeveel zout per dag?
Wat is de hoeveelheid zout die een volwassene dagelijks zou moeten consumeren?
- A. 1/8 theelepel
- B. ½ theelepel
- C. 1 theelepel
- D. 1 eetlepel
Antwoord: C. Een volwassene zou maximaal 1 afgestreken theelepel (ongeveer 3 gram) natriumchloride per dag moeten nuttigen. Oudere mensen met een hogere bloeddruk zouden nog minder zout moeten gebruiken, namelijk niet meer dan 1,5 gram. Veel mensen gebruiken echter vele grotere hoeveelheden natrium. Veelvouden van bovenstaand dagelijkse maximum zou in theorie tot een verhoogde bloeddruk kunnen leiden.
2. Verborgen natrium…
Welke van de volgende etenswaren is doorgaans een verborgen bron van zout?
- A. Kant-en-klare saladedressings (balsamico, mosterd, knoflook, et cetera)
- B. Ontbijtgranen zoals cruesli en cornflakes
- C. Ingeblikte bonen
- D. Barbecuesaus en aanverwante sausjes
- E. Alle antwoorden hierboven
Antwoord: E. Omdat zout vaak gebruikt wordt als conserveermiddel, bevatten bijna alle etenswaren die lang houdbaar zijn doorgaans grote hoeveelheden natriumchloride.
3. Zout in kaas
Omdat zout een van de belangrijkere bestanddelen van kaas is, bevat kaas logischerwijs een hoge concentratie natrium. Match de volgende kaassoorten (porties van 30 gram) met de bijbehorende zouthoeveelheden…
Kaassoort:
- 1. Cheddar
- 2. Feta
- 3. Parmezaanse kaas
- 4. Provolone
- 5. Emmentaler
Hoeveelheid natriumchloride:
- A. 454 mg
- B. 376 mg
- C. 248 mg
- D. 176 mg
- E. 54 mg
Antwoord: 3. Parmezaanse kaas = A. 454 milligram zout; 2. Feta = B. 376 milligram keukenzout; 4. Provolone = C. 248 milligram natriumchloride; 1. Cheddar = D. 176 milligram natrium; 5. Emmentaler = E. 54 milligram tafelzout…
Harde kazen zijn doorgaans zouter dan zachte kazen. Met 454 milligram zout bevat Parmezaanse kaas drie keer zoveel natrium als 30 gram chips.
4. De minerale tegenhanger van natrium
Welk van de volgende mineralen kan het negatieve effect van tafelzout (natriumchloride) doen verminderen?
- A. Magnesium
- B. Calcium
- C. Kalium
- D. IJzer
Antwoord: C. Kalium, een mineraal dat voorkomt in fruit, groenten, peulvruchten en zuivelproducten dat helpt verhoging van de bloeddruk te voorkomen die veroorzaakt zou kunnen worden door het eten van veel natriumchloride. Er wordt aangeraden minimaal 4,7 gram kalium per dag te consumeren, wat eenvoudig te bewerkstelligen is door dagelijks vijf of meer vruchten en/of groenten te eten.
Eet jij (te) veel zout? Laat hieronder weten hoe jij gaat proberen in het vervolg een relatief zoutarm dieet te bewerkstelligen! Geef jij de voorkeur aan zeezout over gewoon zout? En gebruik jij veel zout? Laat het hieronder weten!
