Aften… je kunt er verschrikkelijk veel last van hebben! Een aft of afte is een zweertje in het mondslijmvlies. Het gaat meestal om een klein zweertje dat wordt afgedekt met een wit, grijsachtig of geelachtig beslag. Aften worden omlijst door een fel rood & ontstoken hof. Aften komen voornamelijk voor bij volwassenen en pubers, maar soms ook bij jonge kinderen en baby’s.
Aften in mond: Lippen, keel, tong & tandvlees
Aften kunnen zich overal in het mondslijmvlies voordoen. We onderscheiden de volgende soorten aften in & rondom de mond en mondslijmvliezen:
- Afte op de lip (binnenkant)
- Aft op de tong
- Afte in het tandvlees
- Aften in de keel (tot ver achterin)
- Aft op de mondbodem of in het gehemelte / verhemelte
- Afte aan de binnenkant van een wang
Aften kunnen ontzettend pijnlijk en zeer hardnekkig zijn. Aften of aftes belemmeren je bovendien bij het eten, drinken, tandenpoetsen, slikken en zoenen. Vooralsnog worden aften overigens als niet-besmettelijk beschouwd! (bron)
Aften komen steeds weer terug!
Een aft of afte wordt ook wel afteuze zweer genoemd. De meeste mensen die lijden aan aften hebben slechts met tijden last van één of enkele kleine aften. Een kleine aft kan erg pijnlijk en enorm hinderlijk zijn, maar zal binnen relatief korte tijd vanzelf weer verdwijnen.
Het kenmerkende van een aft is echter dat ie na verloop van tijd steeds weer opnieuw terugkomt! In extreme gevallen worden mensen geteisterd door grote en zeer pijnlijke aften die keer op keer volhardend terugkeren… Op ongeveer dezelfde locatie in de mond- of keelholte.
Verschil tussen kleine aft & grote afte
Binnen de medische wetenschap wordt onderscheid gemaakt tussen grote en kleine aften. Hieronder bespreken we de kenmerken van beide varianten van de aft…
1. Kenmerken van kleine aften
Negen van de tien keer is er sprake van de indicatie “kleine aften”. Kleine aften hebben de volgende kenmerken:
- Een kleine aft is matig tot vrij pijnlijk
- Kleine aftes verdwijnen vanzelf binnen twee weken
- Een kleine afte is gemiddeld 3 tot 4 millimeter in doorsnee
- Kleine aften zijn nooit groter dan 1 centimeter qua doorsnee
Kleine aften zijn dan wel minder pijnlijk dan grote aften, maar vanwege de zeurende pijn desalniettemin enorm akelig.
2. Kenmerken van grote aftes
Slechts één op de tien keer wordt de indicatie “grote aften” gesteld. Grote aften of aftes hebben hetzelfde uiterlijk als hun kleine broertjes, maar worden gekenmerkt door de volgende verschillen:
- Grote aften bevinden zich meestal tot dieper in het slijmvlies
- Een grote aft is veel pijnlijker dan een kleine afte
- Een grote afte is ten minste 1 centimeter doorsnee
- Grote aftes genezen soms pas na meer dan 4 weken
- Grote aften laten in veel gevallen littekens achter in de mond- en keelholte
- Afte-littekens kunnen tot in het vlees onder het slijmvlies doordringen
- Een grote aft kan koorts en opgezette lymfeklieren veroorzaken
- Bovendien kunnen grote aftes een indicator zijn van een ernstigere onderliggende ziekte zoals ‘stomatitis aphtosa, colitis ulcerosa of de Ziekte van Crohn’
Vooral grote aften in de keel (keelamandelen & lymfeweefsel) kunnen enorm pijnlijk zijn; bovendien is een grote keel-afte extreem akelig met eten en slikken!
De oorzaak van aften
De precieze oorzaak van aften of aftes is tot nog toe onbekend. Er wordt echter wel steeds meer bekend over allerlei factoren die een rol spelen bij het ontstaan van aften. Mogelijke omstandigheden & oorzaken die aanleiding kunnen geven tot het ontstaan van een aft of afte zijn onder meer:
- Bacteriële of virale infectie van het mond- of keelslijmvlies
- Gebrek aan essentiële voedingsstoffen (vitamines, mineralen, spoorelementen, vetzuren, aminozuren e.a.)
- Gebitsproblemen & slechte mondhygiëne
- Wondjes in de mondholte (bijv. door beugel of kunstgebit)
- Verlaagde natuurlijke weerstand (verzwakt immuunsysteem)
- Gebruik van bepaalde medicijnen)
- Verstoorde of schommelende hormoonhuishouding
- Erfelijkheid (genetisch bepaald)
- Roken (sigaretten e.a.)
- Stress
Bovengenoemde oorzaken van aften, zijn niet wetenschappelijk onderbouwd. De exacte oorzaak van aften is tot nog toe immers onbekend.
Hoe kun je aften voorkomen & vermijden?
De aanleg voor aften kan niet voorgoed worden weggenomen. Je kunt dan ook niet 100% voorkomen dat je in de toekomst opnieuw een aft krijgt. Er zijn echter wel 5 dingen die je kunt proberen om toekomstige aften te voorkomen & te vermijden…
1. Reiniging & optimale mondhygiëne voorkomt aften
Probeer je gebit, tandvlees en tong dagelijks zo goed mogelijk te reinigen voor een optimale mondhygiëne. Het reinigen van je mond kan aften namelijk helpen voorkomen. Kortom: poetsen, flossen, tong schrapen, spoelen met antibacterieel mondwater! Let wel: ook mensen met een uitstekende mondhygiëne kunnen aften krijgen.
2. Conditie opbouwen ter preventie van aftes
Zorg voor een optimale lichamelijke conditie. Die regelmatig aan lichaamsbeweging, slaap voldoende en eet gevarieerd en uitgebalanceerd! Een gezond dieet en een deugdelijk uithoudingsvermogen kunnen aften namelijk helpen voorkomen. Ze bevorderen je algehele lichamelijke conditie & gezondheid, en zodoende je weerstand tegen aften!
3. Wisselen van tandpasta ter voorkoming van aften
Het verband tussen aftes en tandpasta is nooit wetenschappelijk vastgesteld. Toch worden er al vele jaren aanwijzingen gevonden voor mogelijke verbanden tussen tandpasta & aften. Probeer bijvoorbeeld eens een tandpasta met enzymen of een biologische tandpasta (zonder schuimmiddel, fluoride & conserveringsmiddelen.
4. Bepaalde voedingsmiddelen mijden om aftes te voorkomen
Er zijn nog steeds mensen die beweren dat er geen verband bestaat tussen aften & voeding. Toch lees je uit talloze reacties op allerlei forums dat er mensen zijn die aftes voorkomen door bepaalde voedingsmiddelen te mijden. Enkele voorbeelden hiervan zijn: melk, hormoonrijk (niet-biologisch) vlees, citrusvruchten, ananas, pepers, kaneel en chocolade.
5. Stress vermijden = aften voorkomen
Stress is geen directe oorzaak van aften. Stress verzwakt echter wel je immuunsysteem. Probeer stress daarom zoveel mogelijk te vermijden om aftes (indirect) te voorkomen. Voorkom daarnaast wondjes en rook vooral niet!
Aften-weetje: Aftes zijn niet besmettelijk, dus je kunt iemand met aften in principe gewoon zoenen. :P
Hoe kun je aften behandelen (behandeling & medicijnen)
Reeds aanwezige aften of aftes kunnen worden behandeld met medicatie. Er zijn uiteenlopende medicijnen tegen aften op de markt die een aft effectief kan genezen of verdoven. Daarnaast zijn er allerlei homeopathische geneesmiddelen & remedies verkrijgbaar ter behandeling van aften. Wil jij bestaande aften behandelen? Overleg dan met je huisarts over één van de volgende middelen & medicijnen tegen aften:
1. Pyralvex® ter behandeling van aften
Pyralvex is een natuurlijk medicijn tegen aften dat je met een borsteltje moet aanbrengen op de afte. Pyralvex bevat o.a. rabarber-extract en salicylzuur. Je kunt Pyralvex ter behandeling van aften gewoon bij de drogist of apotheek kopen.
2. Afdekkers van aftes (filmlaagje)
Afdekkers zijn lijm-achtige vloeistoffen die een filmlaagje over de gevoelige zenuw in de aft aanbrengen. Dankzij het dunne beschermlaagje voel je de aft niet of nauwelijks meer. Je hebt o.a. Evisense®, Teejel® & Aloclair® ter behandeling van aftes.
3. Antibiotica (neomycine & tetracycline) tegen aftes
Neomycine & Tetracycline zijn bacterie-dodende en bacterie-remmende antibiotica. Neomycine-crème of tetracyline-crème bestrijdt de bacteriën in de aft en gaat zodoende de ontsteking ervan tegen. Het antibioticum versnelt zodoende het genezingsproces van de aft. Neomycine of tetracyline tegen aften is uitsluitend op doktersrecept verkrijgbaar.
4. Antibacterieel mondspoelmiddel tegen aften
Een antisepticum is een antibacterieel mondspoelmiddel (spoelwater). Antiseptica doden de bacteriën in de mond (en dus ook nabij de aft), waardoor de afte sneller geneest. Een voorbeeld van een desinfectans mondspoelmiddel dat werkzaam is tegen aften is chloorhexidine.
5. Lidocaïne = pijnstiller bij aftes
Pijn is het naarste symptoom van aftes! Lidocaïne verdooft de zenuw in de aft, waardoor deze niet of nauwelijks pijn meer doet. Crème of zalf met lidocaïne werkt zodoende als een lokale pijnstiller bij aften. Let op: lidocaïne-hydrochloride kan aften niet genezen, enkel verdoven.
6. Corticosteroïden & corticoïden als medicijn tegen aftes
Sommige steroïden (corticosteroïden) zijn werkzaam ter behandeling van aften. De belangrijkste steroïden waarmee je aften kunt behandelen zijn Kenacort® mondzalf (triamcinolon), Orabase® (triamcinolon) Unguentum® (hydrocortison) en Buccalsone® (hydrocortison). De meeste steroïden zijn uitsluitend op recept verkrijgbaar en worden enkel ingezet bij steeds terugkerende of zeer pijnlijke aftes.
7. Zout ter behandeling van aften
Zout (vooral zout verrijkt met jodium) ontsmet wondjes, maar ook aftes. Je kunt aften dan ook behandelen door te spoelen met een zoutwateroplossing. Je kunt ook letterlijk “zout in je wond strooien”, maar het doet enorm zeer als zout direct in aanraking komt met een afte! Een fysiologische zoutoplossing of een zoutoplossing met natriumperboraat is ook werkzaam tegen aften.
8. IR laserbehandeling om aften te genezen
Aften kunnen tegenwoordig ook worden behandeld met een infrarood (IR) laser. Laserbehandeling van aften zorgt ervoor dat aftes binnen plusminus 40 seconden zijn verdwenen. In veel gevallen komen de aftes nooit meer terug! De behandeling van aften met een laser zou dus enorm effectief kunnen zijn.
Let op: de meeste van bovenstaande geneesmiddelen & medicijnen tegen aften werken niet voor iedereen en hebben helaas niet altijd het gewenste effect. (bron)
Anti-aften tips + adviezen tegen aften
Bovenstaande middelen en medicijnen tegen aften zijn over het algemeen zeer effectief. Als ze voor jou echter niet werken, dan kunnen de volgende anti-aften tips + adviezen tegen aften je wellicht helpen om je aftes te behandelen & te genezen. Hieronder bespreken we het verband tussen aften & tandpasta en tussen aften & voeding…
Het verband tussen aften & voedsel-inname
Er zijn inmiddels verscheidene verbanden ontdekt tussen het ontstaan van aften en de consumptie van bepaalde voedingsmiddelen. Hierbij 4 tips m.b.t. aften & voeding…
1: Aften & vitamines
Aften ontstaan vaak bij een verminderde weerstand. Als je alle essentiële vitamines, mineralen en spoorelementen binnenkrijgt, blijft je lichamelijke weerstand op peil. Vooral vitamine B-complex (met name B2 & B12) zou aften kunnen helpen voorkomen. Het is overigens niet duidelijk of een vitaminetekort of mineralengebrek aftes kan veroorzaken.
2. Fruit & aftes
De zuren in citrusvruchten kunnen de slijmvliezen in de mondholte irriteren. Vooral als je gevoelig, intolerant of allergisch bent voor citrusvruchten, kunnen deze citruszuren het ontstaan van aften bevorderen. Hetzelfde geldt overigens voor de zuren in o.a. ananas en kiwi’s.
3. Aft & E-nummers
Aften kunnen worden veroorzaakt door kunstmatige toevoegingen in je voedsel (synthetische kleurstoffen, smaakstoffen, conserveringsmiddelen e.a.). Er zijn veel mensen die geen aften meer hebben gekregen sinds ze zijn gestopt met de consumptie van synthetische toevoegingen oftewel E-nummers.
4. Hormoonrijke voeding
Hormonen spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van aften. Vooral niet-biologisch vlees en melk bevatten relatief veel hormonen. Probeer deze voedingsmiddel dus te vermijden als je veel last hebt van aftes. Alcohol, cafeïne & geraffineerde suikers hebben bovendien een negatieve invloed op je hormoonhuisgouding en dus ook op aftes.
Het verband tussen aften & tandpasta
Men vermoedt al sinds mensenheugenis een verband tussen tandpasta en het ontstaan van aften. De speeksel-enzymen in je mondholte spelen namelijk een belangrijke rol bij het ontstaan en het tegengaan van aften. Tandpaste kan de enzym-productie verstoren en zodoende aften veroorzaken. Hieronder 3 tips m.b.t. aften & tandpasta…
1. Aften & schuimmiddel (SLS)
Veel tandpasta’s schuimen dankzij het schuimmiddel natriumlaurylsulfaat (SLS). Het schuim-effect heeft echter geen enkel nut. Bovendien wordt al jaren beweerd dat schuimmiddelen in tandpasta aftes kunnen veroorzaken. Probeer daarom eens een niet-schuimende tandpasta zoals Zendium of Ayurdent als je vaak kampt met aftes.
2. Enzym-tandpasta & aftes
De bekendste vordering omtrent aften en tandpasta is waarschijnlijk die m.b.t. enzymen. Zo zijn er namelijk tandpasta’s waaraan enzymen worden toegevoegd. Veel mensen die een tandpasta met werkzame enzymen gebruiken (Zendium Classic, Parodontax, Biotène e.a.) hebben sindsdien geen last meer van aften. Dit verband wordt echter niet wetenschappelijk onderbouwd.
3. Fluoride & aften
Aan veruit de meeste tandpasta’s wordt fluoride toegevoegd. Fluoride zou namelijk de tanden beschermen tegen tanderosie en gaatjes. Sommige fluoriden in tandpasta (natriumfluoride, calciumfluoride, tinfluoride e.a.) worden in verband gebracht met het ontstaan van aften. Probeer daarom eens een tandpasta zonder fluoride (Sensodyne, Weleda e.a.) als je vaak last hebt van aftes. (bron)
Probeer eens een biologische tandpasta zonder chemische toevoegingen zoals fluoride, schuimmiddelen en conserveringsmiddelen (Ayurdent, Argiletz e.a.) Zodoende weet direct of jouw aften door tandpasta worden veroorzaakt.
Tot slot
Met name kleine aften kun je maar beter gewoon met rust laten. Peuter en pulk nooit aan een aft. Als je een afte stuk maakt, wordt deze namelijk groter, dieper en pijnlijker. Probeer eerst de algemene tips en gebruik uitsluitend medicijnen tegen aftes wanneer ze door je huisarts of tandarts worden voorgeschreven.
Wanneer er flink aan een aft wordt gepeuterd kunnen er bovendien makkelijker nieuwe afteuze zweertjes ontstaan. En voor je het weet kamp je met een heuse uitbraak van aften! Breng vooral de tips m.b.t. tandpasta en voedselintolerantie in de praktijk, dat helpt heel vaak tegen aften!
Heb jij last van aften? Heb je misschien aanvullende tips of adviezen m.b.t. aftes? Of heb je een aft-gerelateerde vraag of opmerking? Laat dan hieronder je reactie achter!
