Veel mensen hebben te kampen met schildklierklachten. Vaak gaat het om een ziekte of aandoening die van invloed is op de schildklier. Soms gaat het om een afwijking van de schildklier zelf. Bij een “slechte” schildklier of een afwijkende hormoonproductie van de schildklier spreekt men doorgaans van:

  • Schildklierziekte
  • Schildklieraandoening
  • Klachten van schildklier (schildklierklacht)
  • Schildklierafwijking
  • Schildklierprobleem

In dit artikel bespreken we de verschillende soorten schildklierproblemen & schildklierklachten…

Oorzaak van schildklierklachten

De verschillende klachten van de schildklier zijn lastig om onder te verdelen in categorieën. Schildklierproblemen hebben altijd te maken met schildklierhormonen, maar:

  • De meeste typerende schildklierklachten zijn het gevolg van een tekort of overschot aan schildklierhormonen.
  • Sommige schildklierproblemen veroorzaken juist een functiestoornis en een verstoorde hormoonproductie.
  • Bij veel schildklierproblemen gaat het om “restklachten” die optreden door een wisselwerking van oorzaak en gevolg.

Schildklierproblemen hebben (direct of indirect) altijd te maken met te veel, te weinig of verkeerde “interpretatie” van schildklierhormonen.

Schildklierziekten & schildklieraandoeningen

Hieronder vind je een lijst met ziekten en aandoeningen van de schildklier… Maar ook klachten en problemen die veroorzaakt worden door schildklierafwijkingen:

1. Hypothyreoïdie (te trage schildklier)

Hypothyreoïdie is een schildklierafwijking waarbij er te weinig schildklierhormonen in je bloed zitten. Dit komt meestal doordat je schildklier te traag functioneert (functiestoornis). Een langzame schildklier (en een tekort aan schildklierhormonen) brengt allerlei schildklierklachten teweeg.

Lees hier alles over een vertraagde schildklier…

2. Hyperthyreoïdie (te snelle schildklier)

Hyperthyreoïdie is een schildklierafwijking waarbij er te veel schildklierhormonen in je bloed zitten. Dit komt meestal doordat je schildklier te snel functioneert (functiestoornis). Een overactieve schildklier (en een overschot aan schildklierhormonen) kan allerlei schildklierklachten veroorzaken.

Lees hier alles over een te snelle schildklier…

3. Struma (opgezette schildklier)

Struma oftewel “krop” is een schildklierziekte waarbij de schildklier vergroot & opgezet is. Deze schildklieraandoening heeft veelal te maken met een tekort (of overschot) aan jodium. De opgezwollen schildklier is meestal zichtbaar rondom het strottenhoofd. In ernstige gevallen is de volledige hals gezwollen en gebobbeld. Vaak is er dan ook sprake van andere schildklieraandoeningen.

Lees hier alles over een vergrote schildklier (struma)…

4. Schildklierontsteking

Een ontsteking van de schildklier wordt ook wel ‘thyroïditis’ genoemd. Een schildklierontsteking veroorzaakt in veel gevallen schildklierklachten, maar dat hoeft niet per se. Er zijn namelijk verschillende vormen van schildklierontsteking. De bekendste is de virale thyroïditis.

Bij deze schildklierinfectie is veelal sprake van griepverschijnselen en een ietwat opgezette schildklier (struma). Een ernstigere vorm van schildklierontsteking is auto-immuun-thyroïditis oftewel de ziekte van Hashimoto. Hierbij ontstaan doorgaans verregaande schildklierproblemen.

Lees hier alles over een ontstoken schildklier…

5. Gezwel in de schildklier

De meeste knobbels of gezwellen in (of op) de schildklier zijn “goedaardig” en genezen vanzelf. Een dergelijke schildklieraandoening kan geen kwaad, zolang de hormoonproductie van de schildklier maar niet wordt beïnvloed. Het gaat hierbij meestal om een adenoom, nodule of cyste. Als de hormoonproductie wel wordt ontregeld, dan zal het goedaardige gezwel moeten worden behandeld of verwijderd.

6. Schildklierkanker

In sommige gevallen is er sprake van een kwaadaardige (maligne) gezwel in de schildklier. Het gaat dan om een tumor en in dat geval spreekt men ook wel van schildklierkanker. Om te bepalen of een knobbel in de schildklier goed- of kwaadaardig is, is doorgaans een schildklierpunctie nodig.

Hiermee wordt de samenstelling, grootte, structuur en beweeglijkheid van de schildklieraandoening vastgesteld. Schildklierkanker hoeft overigens niet altijd merkbare schildklierproblemen te veroorzaken. Vooral in het beginstadium blijft schilklierkanker vaak onopgemerkt.

Lees hier alles over schildklierkanker…

7. Schildklierhormoonresistentie

Schildklierhormoonresistentie houdt in dat de receptoren in je lichaam niet of nauwelijks reageren op schildklierhormonen. Dit veroorzaakt doorgaans dezelfde klachten als hypothyreoïdie. Vaak ontstaat bij schildklierhormoonresistentie een overschot aan T3 en T4 in het bloed.

Dat komt doordat je schildklier – bij uitblijven van een reactie van het lichaam – continu méér blijft aanmaken. In dat geval is de TSH-waarde normaal of hoog, terwijl deze eigenlijk laag zou moeten zijn. In sommige gevallen zijn de bloedwaarden zelfs uitstekend, waardoor deze schildklieraandoening niet altijd wordt opgemerkt.

Lees hier meer over schildklierhormoonresistentie…

Als je schildklier gezond is en er niet te veel of te weinig schildklierhormonen in je bloed zitten, dan spreekt men ook wel van euthyreoïdie. In dat geval heb je geen last van schildklierklachten of schildklierproblemen.

Schildklierklachten: tot slot…

Een schildklieraandoening, schildklierziekte of schildklierafwijking wordt meestal herkend aan de hand van bepaalde schildklier-symptomen. De symptomen van een slecht functionerende of zieke schildklier kun je hier bekijken.

Bij schildklierklachten wordt je bloed onderzocht op hormonen, leuko’s, bloedeiwitten en bezinksnelheid. Uit de resultaten kan men afleiden of je daadwerkelijk lijdt aan een schildklierafwijking. Lees hier alles over schildklieronderzoek en schildkliertests.

De behandeling van schildklierproblemen bestaat uit medicatie en/of het (deels) verwijderen of (deels) “onklaar maken” van de schildklier. Hier kun je alles lezen over de behandeling van schildklieraandoeningen…

Heb jij ervaring met schildklierproblemen of schildklierziekten? Deel hieronder je verhaal met onze lezers!

29 Reacties

  1. Hoi,

    Ik heb een vraag over de bloedwaarden van mijn dochter van 15 jaar. Loopt al een tijd met bloedarmoede klachten bij de kinderarts. Ze heeft een uitgebreide bloedafname gehad waarbij ook de TSH en T4 vrij is getest. Hier kwam uit de waarde een TSH van 5,50 en T4 vrij van 13,5. Ik heb gevraagd over de hoge waarde van de TSH maar daar maakte de kinderarts niets van. Haar HB zit nu weer op de grens. Haar klachten zijn o.a. Duizeligheid na inspanning, kortademig, slecht slapen, onrust, soms trillend gevoel in haar benen, veel hoofdpijn, koude handen en voeten. Moeite met aankomen, heeft slank postuur. Ook veel lucht na het eten. Zou het toch de moeite waard zijn om ook haar TH3 en TPO te laten checken? Hartelijke groet Anna

  2. Ik ben sinds maart weer van euthyrox overgegaan naar Thyrax. Nu heb ik al weken een droge mond, gevoelige tong en zere keel. Iemand bekend met deze (als het dat is) bijwerking

  3. Ik ben de laatste tijd erg moe en kortademig, en daardoor door huisarts bloed ook laten onderzoeken (naast andere onderzoeken). Nu gaf de huisarts n.a.v. het bloedonderzoek aan dat er iets met mijn schildklier aan de hand is, dat de TSH extreem laag is en de T4 te hoog. De huisarts gaf hier geen duidelijke uitleg over, ze kon dit niet verklaren. Wat geeft dit aan? Heeft u hier antwoord op? En hoort hier ook kortademigheid en vermoeidheid bij als symptoom? Over 6 weken nogmaals bloedprikken voor controle was het advies van de huisarts en de huisarts gaf aan nog niet te willen starten met medicatie.

  4. Ik heb de ziekte van Graves, sinds oktober, in moet tot oktober Strumazol nemen 2x 10mg. Vorige week bloed laten prikken en vandaag belde de assistente (dokter ziek) dat T4 te laag en TSH verhoogd was. Ze vertelde geen waardes en dat ik maar gewoon door moest gaan met de medicatie, ze verwachtte dat die verlaagd moest worden maar ze zou volgende maand eerst weer laten prikken. Ze gaf aan dat de schildklier dus te veel afgeremd werd (dan vraag ik me af waarom nog een maand door laten slikken en niet meteen minderen en dan weer prikken)… Of denk ik nu verkeerd? Is dit een goed teken? Of juist niet? Gesprek was binnen 2 minuten ten einde, kon dus niks vragen.

  5. ik heb al 30 jaar medicijnen voor de schildklier, omdat hij te langzaam is en in het verleden ook te snel is geweest. maar het gaat goed met mij, ik ben blij dat er medicijnen voor zijn. maar nu de vraag: kan ik implantaten laten doen, omdat ik mijn onderprotese niet goed meer in kan houden, en ik heb wel eens gehoord dat het niet kan met een schildklierprobleem.

    • Al 12 jaar gebruik ik Thyrax/Euthyrox 25 mcg omdat mijn schildklier niet of nauwelijks werkt als gevolg van een goedaardig gezwel aan de hypofyse dat intussen verwijderd is. 1,5 Jaar geleden heb ik een z.g. klikgebit gekregen met dus implantaten in de onderkaak. Geen enkel probleem!

  6. Beste, Is het ook mogelijk om een vraag te stellen? Ikzelf zit met enkele gezondheidsproblemen (o.a. met een donkere vlek die te zien is in de hypofyse). Daarom werden er verdere bloedonderzoeken gedaan, hieruit zijn volgende resultaten gekomen i.v.m. de schildklier. TSH: 6.30 mU/L… T3: 6.67 pmol/L… T4: 10.59 pmol/L… FT4: 15,5 pmol/L… FT3: 5,1 pmol/L… FSH: 5,3 U/L… LH: 9,4 U/L… Oestradiol: <25 ng/L… Prolactine: 26 µg/L… Cortisol: 634.4 nmol/L… Cortisol ochtend: 25,5 µg/dL… Nu vroeg ik met echter af of dit waarden zijn waar ik me al dan niet zorgen over moet maken, aangezien sommigen over het maximum zitten of nipt rond het maximum liggen. Kan u me hier meer over vertellen? Alvast bedankt. M.v.g. Tana

    • Beste Tana, Onder enkele andere Gezondr-artikels vind je alles wat je moet weten over de verschillende schildklierwaarden. Zie de volgende artikels en de honderden reacties daaronder:

      Al met al is je TSH te hoog. Dit kan in theorie duiden op een traag werkende schildklier, maar bijvoorbeeld ook op een hypofyse-afwijking. Aangezien je daadwerkelijke schildklierhormonen juist aan de hoge kant zijn, lijkt je hypofyse je schildklier te beïnvloeden en niet andersom. Er lijkt dus geen sprake te zijn van een primair schildklierprobleem, maar veeleer van een verhoogde afgifte van TSH door je hypofyse, waardoor je schildklier ietwat wordt overgestimuleerd. Ik ben echter geen arts, dus dit is slechts mijn persoonlijke / ondeskundige mening. Wat zei de internist-endocrinoloog bij het bekendmaken van de bloeduitslagen? Ik ben benieuwd… Groeten, Paul

    • Dag Paul, Zoals ik al had vermeld, zien ze op de scan een kleine zwarte vlek in de regio van de hypofyse. Mijn neuroloog wil hier verder niets aan doen omdat de vlek volgens hun nog te klein is om te zeggen of er sprake is van iets goedaardig of kwaadaardig. Ook wat betreft de bloeduitslagen heeft mijn endocrinoloog besloten dat er totaal niets ondernomen moet worden. Ik heb nog altijd last van verschillende problemen zoals dagelijkse hoofdpijn, vermoeidheid, regelmatig terugkerende keelontstekingen, gevoel dat soms wegvalt (zoals in mijn gezicht of ledematen, maar de motoriek doet het dan nog wel), licht vochtverlies uit de tepel… Ik weet dus even niet meer wat ik moet denken en daarom ben ik me even online aan het informeren. Misschien kan ik toch best voor een second opinion gaan.

    • Het staat in elk geval vast dat je TSH met 6,3 te hoog is, namelijk hoger dan 4. Meestal is dit het gevolg van een traag werkende schildklier. Als je schildklier te traag werkt, zal je hypofyse namelijk meer TSH gaan produceren in de hoop je schildklier aan te sporen tot de productie van meer schildklierhormonen. In jouw situatie lijkt dit echter NIET het geval te zijn… Je schildklierhormoon lijkt zelfs aan de HOGE kant, en dit strookt niet met een traag werkende schildklier. In dat opzicht vind ik je verhoogde TSH-waarde ronduit merkwaardig. En als je dan ook nog eens bekend bent met een gezwel nabij de hypofyse, dan lijkt een second opinion aanvragen me inderdaad geen verkeerd idee… Overigens kan ik me voorstellen dat men pas stappen kan ondernemen zodra men de aard van het hypofysegezwel kan inschatten, maar je huidige situatie lijkt me –gezien je klachten– in ieder geval niet werkbaar. Aanvullende informatie t.a.v. verwachtingen / prognoses lijkt me toch echt het minste waar je op mag hopen…

  7. Hallo, Nog de beste wensen. Ik ben er op 7 december, tijdens zwangerschap achter gekomen dat mijn schildklier te langzaam werkt, er werg gesproken over subclinical, Tsh; 7.1, en vrij t4: 14.9. Uiteindelijk heb ik een miskraam gekregen en daarna gelijk begonnen met 50 mg levothyroxine. 30-12 weer bloed laten prikken en net uitslagen binnen, Tsh 7.3, t3 1.8 en vrij t4 14.4.. ik vind dit heel raar!!! Hoe kan de Tsh omhoog zijn gegaan als ik medicijnen slik en ik niet meer zwanger ben???

  8. Hoi, ik heb net de resultaten binnen van mijn bloedonderzoek, en alles ziet er mij normaal uit, maar ik heb 1 bedenking. Bij Anti-Thyroglobuline AS staat er : < 220 kU/L. Wat wilt dit zeggen? Mijn andere waardes zijn: TSH 0.89 mU/L… T4 vrij 13.0 pMol/L… T4 vrij 1.01 ng/dL… TSI (TSH receptor antibody) < 0.10 U/L… Is er dan toch iets aan de hand met mijn schildklier omdat ik wel antistoffen heb?

    • Dat pijltje staat voor ‘kleiner dan’. Voor schildklierantistoffen geldt namelijk geen minimale en maximale referentiewaarde waar je tussen moet zitten, maar enkel een grens waar je onder moet blijven. Voor anti-TPO is dit normaliter < 60,0 IE/ml, voor anti-TG < 280,0 IE/ml en voor anti-TSH(R) < 1,0 IE/l. De eenheid IE/ml staat voor "internationale eenheden per liter"... De eenheid kU/L staat voor "kilo-eenheden per liter". Aangezien kilo voor duizend staat, is IE/ml hetzelfde als KU/l. Je zit dus 'netjes' onder de algemene grenswaarde van 280 en zelfs onder de in jouw geval gehanteerde grenswaarde van 220. Hoe ver je precies onder deze grens zit, wordt doorgaans niet vermeld.

    • Hey Paul, Bedankt voor je reactie. Dus het is perfect mogelijk dat iemand zonder schildklierproblemen toch antistoffen heeft? Of is de aanwezigheid van die antistoffen een teken dat er iets mis is?

    • Sommige antistoffen kunnen inderdaad (tot op zekere hoogte) voorkomen bij mensen zonder schildklierproblemen. Los daarvan is het in jouw geval niet duidelijk of er überhaupt sprake is van enige aanwezigheid van antistoffen. Het enige wat duidelijk is, is dat je anti-TG onder de 220 zit. In de praktijk kan dit 219 zijn, maar ook 0… En alles daartussenin.

  9. Hallo, Ik weet sinds een week dat ik traag werkende schildklier heb ik thg staat 20 is dat hoog ??? Maar vrij t4 is 13 de dokter vind dat wel raar dat het nog net binnen de normen is nu is er echo gebeurd en blijkt dat ik met een “bol” zit met goeie klieren Wel rond maar die bol is dat kanker??? Ik heb pas volgende maand een controle bij de specialist

  10. Al jaren ben ik gespannen en dit wordt steeds erger. Ook ervaar ik veel andere problemen: heel erg schrikkerig, elke dag dunne ontlasting / diarree (en ik let heel erg op voeding.. dus daar kan het echt niet meer aan liggen. Ook heb ik colonscopie en alles gehad en hierop was niet te zien. Kom heel slecht in slaap, vermoeid, laatste tijd gewrichtsklachten (ben een man van 31). Er is al van alles getest: vitamines, ijzer, magnesium, vitamine D, etc. Ik heb ook maandenlang geprobeerd mijn rust te pakken, maar niets helpt. Nou heb ik van iemand vernomen dat een schildkliertest bij de huisarts niet alles zegt (dit heb ik vorig jaar laten doen, waarop ze precies hebben getest weet ik niet). Diegene zei dat het belangrijk is om het volgende te testen: TSH, anti TPO, vrije t3 en vrije t4. Weten jullie of er testen bestaan die je zelf kan laten doen? Zelf had ik Bloedwaardentest.nl gevonden. Maar die nemen voorlopig geen nieuwe aanvragen meer aan. Alvast bedankt!

    • Laat deze schildklierwaarden gewoon via je huisarts testen; een huisartsenlaboratorium kan namelijk veeeeeel meer controleren dan een internetaanbieder… Alle bloedwaarden / schildklierindicatoren die je opnoemt, kan je huisarts gewoon voor je aankruisen op een standaard ‘prikformuliertje’. In principe vraagt een huisarts bij verdenking van een schildklierprobleem allereerst een bloedwaardebepaling van de TSH aan (waarschijnlijk heeft men dit destijds gecontroleerd en zou je moeten navragen hoe hoog of laag de TSH-waarde destijds was…). Als de TSH niet afwijkt, is de kans op een schildklierafwijking zeeeeeer klein. Mocht de TSH wel afwijken, dan wordt doorgaans de FT4 (vrij, inactief schildklierhormoon) gecontroleerd. Mocht de TSH blijven afwijken, ondanks een normale T4, dan wordt doorgaans ook de FT3 (vrij, actief schildklierhormoon) gecontroleerd. Mocht aan de hand van je TSH-, FT4- en/of FT3-waarde het vermoeden van een auto-immuunschildklieraandoening (Graves en/of Hashimoto) zijn ontstaan, dan zullen schildklierauto-immuunantistoffen (anti-TPO, anti-TSH-R, anti-TSI / TSAb en anti Tg) worden gecontroleerd. Persoonlijk zou ik het afnemen, voorbereiden, controleren en interpreteren van bloedwaarden absoluut overlaten aan ervaren laboranten en niet aan willekeurige internetaanbieders. Sterkte! Groeten, Paul

  11. Krijg je je mooi haar van vroeger terug als het door de hypothyrioidi droog en dor is geworden?

    • In welke mate je haar zich herstelt is afhankelijk van allerlei factoren. Maar als de achteruitgang van je haarkwaliteit puur en alleen te wijten is aan een traag werkende schildklier (dus een tekort aan schildklierhormonen), dan zal schildkliermedicatie absoluut ten goede komen aan de vochtbalans en glans van je haren. Zie eventueel ook dit artikel over haar & schildklier

  12. Beste, Welke Schildklier test is het beste om te laten uitvoeren? Dacht zelf aan T3 revers? Dank voor uw antwoord.

    • Beste Peter, Dat ligt maar net aan de situatie (medische historie, klachten/symptomen, eventuele vooronderzoeken, et cetera)… In eerste instantie wordt bij vermoedelijke schildklierklachten meestal eerst de TSH-waarde gecontroleerd. Mocht blijken dat de TSH afwijkt (of mocht ondanks een normale TSH toch het vermoeden van een schildklierprobleem blijven bestaan), dan wordt meestal het vrije (F)T4 gecontroleerd en soms ook het vrije (F)T3. Mocht er verdenking van Graves en/of Hashimoto zijn, dan worden eveneens de schildklierantistoffen gemeten. Kortom: een “beste schildkliertest” bestaat niet; de aangewezen vorm is volledig afhankelijk van iemands individuele omstandigheden. Succes! Groeten, Paul

  13. Dit is prettig, een klankbord. Heel praktisch. Sinds 1986 heb ik te weinig aanmaak van schildklierhormoon. Ik gebruikte heel lang Euthyrax 150 mg. Later 125 mg. Ik woon sinds 5 jaar in Duitsland en ik word door de huisarts elk jaar 2x onderzocht d.m.v. een echo. Er zit een cyste van ongeveer 1,5 cm en volgens mijn huisarts groeit deze niet en doet hij er verder niets aan. Nu heeft hij de hoeveelheid medicijnen naar beneden afgesteld op 100 mg. Ook is er bloedonderzoek gedaan en ik vertrouw erop dat het goed is. Het vreemde is alleen: als de arts de echo uitvoert, schudt hij zijn hoofd en zegt dat hij deze soort schildklier nog nooit heeft gezien. Is het aan te raden om er eens door een specialist naar te laten kijken en welk specialisme moet dat dan zijn? Alvast bedankt voor de reactie.

    • Beste Joke, Heb je al eens gevraagd aan je huisarts wat hij bedoelt met ‘deze soort schildklier’? Ik kan me namelijk niet echt een voorstelling maken bij zijn reactie… Want als hij zich zorgen maakt om je schildklier en er zelf geen raad mee weet, zou je toch mogen verwachten dat hij je op eigen initiatief doorverwijst? In Nederland is het überhaupt zo geregeld dat je een doorverwijzing van je huisarts nodig hebt om bij een tweedelijns of derdelijns schildklierspecialist terecht te kunnen. Meestal is dit een internist die zich heeft gespecialiseerd in het endocriene systeem van klieren en hormonen. Een dergelijk internist met als specialisme endocrinologie wordt doorgaans internist-endocrinoloog of internist-schildklierspecialist genoemd. Soms spreekt men nog van thyroidoloog (verbastering van het Engelse: ’thyroidologist’). Ik ga ervan uit dat deze “hiërarchie” en naamgeving in Duitsland min of meer hetzelfde zijn, maar dat durf ik niet met zekerheid te zeggen. Sterkte ermee! Groeten, Paul

  14. Cornelia van genen Reageer

    Klasse uitleg! Maar kunt u mij ook zeggen als er een cyste is van +/- 5 centimeter, en die is na 5 maanden vanzelf verdwenen, of dat dat erg is?

    • Beste Cornelia, Allereerst bedankt voor je vriendelijke reactie! Heeft de dokter vastgesteld dat het om een cyste ging, en zo ja, om een ‘goedaardig’ exemplaar? Zo ja, dan is het alleen maar positief te noemen dat je lichaam deze eigenhandig heeft opgeruimd. Mocht er daarentegen nog geen arts aan te pas zijn gekomen, dan zou het raadzaam kunnen zijn om alsnog even je huisarts te contacteren. Sterkte & groeten, Paul

  15. Geweldig overzicht! Ik was hier al een tijdje naar op zoek. Ik heb namelijk aspecifieke schildklierklachten (soms te veel hormonen, soms te weinig) en men kan er maar niet achter komen wat er met mijn schildklier aan de hand is. Als ik dit zo lees, vermoed ik sterk een schildklierontsteking (thyroïditis). Ik ga dit overzicht in ieder geval aan mijn huisarts en internist voorleggen.

Plaats een reactie

Je reactie wordt voor publicatie gekeurd door de redactie en dient te voldoen aan de regels voor reacties.