Te weinig drinken & symptomen vocht tekort: wat gebeurt er met je lichaam?

De eerste symptomen van een vocht tekort zijn logisch en eenvoudig herkenbaar. Je krijgt dorst, je mond en keel voelen droog aan en je hebt simpelweg behoefte aan water. Te weinig drinken kan echter meer symptomen en klachten veroorzaken, zeker als je jarenlang stelselmatig te weinig water drinkt. Een chronisch vocht tekort kan een gevaar vormen voor je algehele gezondheid omdat voldoende water drinken enorm belangrijk is voor tal van lichaamsfuncties. Sterker nog, je lichaam heeft simpelweg voldoende water nodig om fatsoenlijk te kunnen functioneren.

Korte termijn gevolgen en symptomen vocht tekort & uitdroging

Als je niet voldoende drinkt, krijg je relatief snel last van een vocht tekort oftewel (milde) uitdrogingsverschijnselen. Gemiddeld bestaat het lichaam van een volwassen man voor ongeveer 60% uit water, bij vrouwen gaat dit om ongeveer 50%. (bron) Je krijgt doorgaans al dorst indien je lichaam zo’n 1 tot 2% minder water bevat. In sommige omstandigheden verlies je snel vocht. Denk aan warme dagen en tijdens lichamelijke activiteit. Zelfs de eerste symptomen van vocht tekort kunnen daardoor al behoorlijk heftig zijn. Denk bij symptomen van een vocht tekort aan:

Dorst: droge mond, keel & tong

Een droge mond is doorgaans het eerste teken van een vochttekort. Bij sommige mensen voelt de keel nog eerder droog aan. Tijd voor een groot glas water zodra je dit opmerkt dus!

Duizelig & slap

Voedingsstoffen worden met behulp van water afgeleverd aan je lichaamscellen. Indien je te weinig drinkt, kun je je erg duizelig en slap gaan voelen omdat cellen niet optimaal kunnen worden voorzien van voedingsstoffen. Ook je hersenen zijn afhankelijk van vocht om goed te kunnen functioneren. Dit is dus nog een reden waarom je je duizelig kunt gaan voelen bij een vochttekort. Te weinig drinken kan bovendien resulteren in een verlaagd bloedvolume, waardoor je ook duizeligheid kunt ervaren.

Gewrichtspijn, stijfheid, spierpijn & spierkramp

Als de waterhoeveelheid in je lichaam met 5% is gedaald, dan zal je dit gaan merken aan je spieren en uithoudingsvermogen. Water werkt namelijk als een soort van beschermlaag en smeermiddel voor je gewrichten. Door te weinig te drinken zullen je gewrichten stroever gaan werken en zal je lichaam stijf aan gaan voelen.

Daarnaast is water ook werkzaam als ‘elektrolyt’, een vloeistof die het mogelijk maakt voor je zenuwen om een seintje door te geven aan je spieren indien deze zich moeten aanspannen en samentrekken. Een water tekort kan zodoende eenvoudig in spierkramp resulteren. Spierkramp kan ook ontstaan doordat je spieren niet optimaal kunnen worden voorzien van de benodigde voedingsstoffen bij een tekort aan vocht. Water is bovendien vereist om zuurstof aan je spieren te kunnen afleveren. Dit is dan ook de reden dat te weinig drinken snel resulteert in spierpijn en gewrichtsklachten. Zeker tijdens lichamelijke activiteit en sporten is het dus zeer belangrijk om voldoende water te drinken.

Vermoeidheid

Als je te weinig drinkt, dan wordt het moeilijker voor je bloed om zuurstof en voedingsstoffen efficiënt naar je lichaamscellen te vervoeren. Dit is dan ook de reden dat uitdroging vaak resulteert in een vermoeid, uitgeput gevoel. Je lichaam krijgt simpelweg niet waar het behoefte aan heeft en moet extra hard werken om bloed rond te pompen.

Niet plassen & donkergele urine

Urine bestaat voor het grootste gedeelte uit water. Via de urine verlaten tal van afvalstoffen je lichaam. Als er onvoldoende water beschikbaar is, dan zal je minder of helemaal niet meer kunnen plassen waardoor afvalstoffen zich opstapelen. Het gevolg is zeer geconcentreerde, donkergele urine of zelfs helemaal niet meer kunnen plassen. Hierdoor kun je je flink naar gaan voelen. Urine dient de kleur van stro of lichter te hebben.

Droge ogen & geen tranen

Bij een vocht tekort, zul je op den duur last krijgen van droge ogen. Je ogen kunnen minder of geen tranen meer produceren, waardoor je ogen onvoldoende kunnen worden bevochtigd. Dit zorgt er op zijn beurt voor dat je slechter gaat zien en meer kans hebt op infectie. Droge ogen voelen dus niet alleen vervelend, maar zijn ook nog eens gevaarlijk omdat vochtige ogen ervoor zorgen dat bacteriën en andere schadelijke stoffen zoveel mogelijk worden afgevoerd en veel minder snel binnendringen. Water heeft bovendien een reinigende, beschermende functie. Hetzelfde geldt overigens voor je mond. Ook deze wordt droog en stroef door een vochttekort en gevoeliger voor infectie.

Ingevallen ogen

Je oogleden bestaan voor een aanzienlijk deel uit water. Op het moment dat je te weinig drinkt, zal de hoeveelheid vocht in de huid rondom je ogen afnemen. Je huid wordt daardoor compacter, droog en minder elastisch, waardoor je ingevallen ogen krijgt. De bloedvaten in je huid worden ook nog eens beter zichtbaar bij een vocht tekort, wat het effect van ingevallen ogen nog eens versterkt.

Niet zweten

Water stelt je lichaam in staat om te zweten. Dit is een zeer belangrijke lichamelijke functie omdat het oplossen van zweet ervoor zorgt dat je lichaamstemperatuur constant blijft. Dit is dan ook de reden dat te weinig water drinken in ernstige gevallen kan leiden tot koorts.

Concentratieproblemen & sufheid

Je hersenen bestaan voor 70 tot 80% uit water. Een vocht tekort heeft dus snel een negatief effect op je hersenen, waardoor je concentratieproblemen kunt ervaren. Je voelt je suf, hebt moeite om je gedachten ergens bij te houden en nadenken lijkt plotseling een stuk meer energie te kosten.

Hoofdpijn

Te weinig drinken is een van de meest voorkomende oorzaken van hoofdpijn. Omdat je hersenen voor het grootste gedeelte uit water bestaan, kan ook slechts een beperkt vochttekort snel resulteren in hoofdpijn. Zodra je hersenen ietwat ‘inkrimpen’ door het tekort aan water, bewegen je hersenen zich van je schedel af. Dit kan de pijnreceptoren in het hersenvlies triggeren. Drink dus eerst eens een paar glazen water voordat je een pijnstiller neemt indien je hoofdpijn voelt opkomen. Zodra je lichaam weer voldoende water tot zijn beschikking heeft, zetten je hersencellen weer uit en zal je hoofdpijn met een beetje geluk verdwijnen.

Obstipatie en buikpijn door te weinig drinken

Je maagdarmkanaal gebruikt veel water voor het verwerken van het voedsel dat je eet. Op het moment dat voeding zich door de darmen begeeft, gebruikt je dikke darm water om ontlasting te vormen. Als er onvoldoende water beschikbaar is en je een vocht tekort hebt, dan kun je al snel last krijgen van obstipatie oftewel darmverstopping. Dit kan op zijn beurt weer aambeien en anale bloedingen veroorzaken. Water is dus van cruciaal belang voor het lichaam om afvalstoffen af te kunnen voeren via het spijsverteringkanaal. Op het moment dat je lichaam uitgedroogd raakt, wordt al het water uit je darmen onttrokken en zal je ontlasting droog en hard worden. Dit maakt naar het toilet gaan moeilijk.

Verhoogde bloedsuikerspiegel

Je lichaam heeft water nodig om suiker af te breken. Het is dus extra belangrijk om voldoende te drinken als je diabetes hebt.

Verhoogde bloeddruk, verlaagde bloeddruk & versnelde hartslag

Op het moment dat je een vocht tekort hebt en te weinig drinkt, dan wordt je bloed dikker en minder vloeibaar. Dit betekent dat er meer kracht nodig is om je bloed te circuleren door je lichaam. Dit resulteert mogelijk in een verhoogde bloeddruk en versnelde hartslag.

Je kunt overigens ook te kampen krijgen met een verlaagde bloeddruk bij dehydratie. Als je vocht verliest, dan neemt de hoeveelheid bloedplasma en elektrolyten in je lichaam ook af. Dit heeft effect op je cardiovasculaire functies en kan zorgen voor een verlaagde bloeddruk omdat je lichaam simpelweg niet voldoende stoffen heeft om goed te kunnen functioneren.

Ernstige symptomen acuut vocht tekort & uitdroging

Water zorgt ervoor dat zuurstof door je lichaam kan worden getransporteerd. Zonder voldoende water, zal de bloedstoevoer naar je weefsels afnemen. Dit resulteert in een zeer gevaarlijke situatie met veel potentiele symptomen en gevolgen.

Mocht er sprake zijn van hevig acuut vocht tekort oftewel ernstige uitdroging, dan kunnen onderstaande klachten zich manifesteren. Raadpleeg in dit geval altijd zo snel mogelijk een arts!

• Lage bloeddruk
• Versnelde hartslag
• Koorts (zie niet zweten)
• Concentratieproblemen
• Bewustzijnsverlies
• Diarree
• Overgeven
• Onvermogen om vocht binnen te houden

Jaren te weinig water gedronken

Waar de klachten bij acute uitdroging heftig zijn en duidelijk merkbaar, hoeven de gevolgen van systematisch onvoldoende drinken zeker niet altijd even duidelijk te zijn. Jaren te weinig drinken heeft echter ook een enorm effect op je lichaam. Hierbij bestaat het risico dat je de mildere symptomen niet direct zult opmerken of zult kunnen koppelen aan te weinig water drinken. Dit maakt het des te gevaarlijker.

Lange termijn gevolgen: wat gebeurt er met je lichaam als je te weinig drinkt?

Mogelijk gevolgen van stelselmatig te weinig drinken zijn:

Vertraagd metabolisme

Water is van essentieel belang bij de afvoer van afvalstoffen en het optimaal kunnen uitvoeren van alle lichamelijke functies. Onvoldoende water drinken zorgt er dus voor dat je lichaam niet optimaal zijn vitale taken kan uitvoeren en ondermaats functioneert. Dit betekent o.a. dat je metabolisme kan vertragen als gevolg van een chronisch vocht tekort. Niet genoeg drinken is dus funest als je een gezond gewicht wilt bereiken of behouden! Lees hier meer over afvallen en water drinken.

Meer honger/eten

Ten tijde van lichte uitdrogingsverschijnselen, kan je lichaam dorst en honger eenvoudig met elkaar verwarren. Het gevolg van te weinig drinken kan dus zijn dat je meer eet dan nodig. Een eenvoudige manier om dit tegen te gaan is een groot glas water drinken als je trekt begint te krijgen. Heb je na 20 minuten nog altijd honger? Dan kun je een tussendoortje nemen.

Te weinig drinken & afvallen

Water drinken zorgt ervoor dat je maag uitzet. Hierdoor wordt er een signaaltje naar je hersenen gestuurd dat je vol zit, waardoor je minder honger zult ervaren. Daarnaast kan het drinken van water je metabolisme bevorderen. Het kan zelfs voor extra calorieverbranding zorgen. Als je koud water drinkt, moet je lichaam deze temperatuur namelijk compenseren door energie (calorieën) te verbranden om zodoende de lichaamstemperatuur op peil te houden.

Te weinig drinken werkt dus averechts voor afvallen, terwijl voldoende drinken juist bevorderend kan werken indien je gewicht wilt verliezen.

Gewichtstoename door vocht vasthouden

Raar maar waar. Als je te weinig drinkt, gaat je lichaam juist proberen om vocht vast te houden. Dit komt omdat je lichaam zich realiseert dat er kennelijk een tekort dreigt. Het vasthouden van vocht kan ervoor zorgen dat je aankomt in gewicht, zelfs meerdere kilo’s!

Vaker ziek

Water zorgt ervoor dat je neus, oren, ogen en keel zich optimaal kunnen weren tegen bacteriën, virussen en andere schadelijke stoffen. Door een vocht tekort, wordt dit lichaamseigen proces verstoord en kun je sneller en vaker ziek worden.

Huidproblemen

Een voldoende gehydrateerde huid ziet er gezonder en gaver uit en voelt fijner aan. Water gaat kleine lijntjes en rimpels tegen doordat het je huidcellen van vocht voorziet en de cellen mooi vol maakt. Als je niet voldoende drinkt, heeft dit een negatief effect op het collageen in de huid. Dit is een soort eiwit dat van cruciaal belang is voor een stevige, mooie huid. Problemen met collageen worden dan ook gelinkt aan het ontstaan van rimpels. Water zorgt er bovendien voor dat oneffenheden in de huid makkelijker worden opgeruimd. Voldoende drinken stimuleert tevens de bloedcirculatie, waardoor je er gezond en uitgerust uit gaat zien.

Testje

Pak het vel aan de bovenkant van je hand vast tussen duim en wijsvinger en knijp het licht samen. Laat het vel daarna weer los en kijk of het direct terug naar zijn oorspronkelijke plek gaat. Goed gehydrateerde huid gaat doorgaans direct weer terug naar zijn oorspronkelijke staat en blijft niet rechtop staan.

Overige problemen door te weinig drinken

In zeldzame, ernstige gevallen kan onvoldoende water drinken leiden tot:

• Nierstenen
• Nierfalen
• Hypovolemische shock (te weinig circulerend bloedvolume)
• Erectieproblemen
• Shock (druk in de bloedvaten is te laag)
• Coma

Conclusie: te weinig drinken = funest voor je lichaam

Kort samengevat heeft je lichaam voor vrijwel alle belangrijke functies water nodig. Het effect van te weinig drinken zul je daarom direct merken. De gevolgen op langere termijn kunnen echter nog veel ingrijpender zijn. Pas ervoor op dat je niet gewend raakt aan de minder ernstige symptomen van te weinig drinken en zorg dat je met regelmaat een glas water tot je neemt. Voldoende drinken is van cruciaal belang en vormt de basis van een gezonde levensstijl. Houd er rekening mee dat je lichaam zelfs gewend kan raken aan een dorstig gevoel en je dit op den duur amper nog zult opmerken! Bij kinderen is het ‘dorst-seintje’ ook nog in ontwikkeling. Het is bij kinderen dus extra belangrijk om goed op de vochtinname te letten.

Heb jij het idee dat je voldoende drinkt en wat merk jij aan je lichaam als je te weinig drinkt? Deel je ervaringen in een reactie hieronder.