Jeuk in je keel of mond kan erg vervelend zijn. Meestal is een jeukende keel te verdragen, maar het is absoluut geen prettig gevoel. In zeldzame gevallen ontstaat helse jeuk, diep achter in je keel. Jeuk in je keel ontstaat altijd door prikkeling van je keelslijmvlies. De jeuk in je keel kan overslaan op nabijgelegen slijmvliezen. Meestal jeuken de slijmvliezen van je:
- Keel
- Gehemelte & tandvlees
- Lippen & tong
- Wangen
- Neus & oren
- Ogen
Belangrijkste oorzaken van jeuk in je keel…
In veruit de meeste gevallen is jeuk in je keel geen reden tot paniek. De oorzaak ervan is doorgaans gelieerd aan één of meerdere allergieën of intoleranties. Hierbij de 5 gangbaarste oorzaken van een jeukende keel of mond…
1. Lactose-intolerantie kan jeuk in je keel veroorzaken
Jeuk in de keel wordt veelal veroorzaakt door lactose-intolerantie. Lactose-intolerantie betreft het onvermogen melksuiker oftewel lactose te verteren vanwege een gebrek aan het enzym lactase.Veel jonge kinderen hebben last van lactose-intolerantie. Volwassenen kunnen ook op latere leeftijd lactose-intolerant ontwikkelen door afname van de lactase-productie.
Lactose-intolerantie wordt niet alleen veroorzaakt door melk en andere zuivel, maar ook door kant-en-klare voedingsmiddelen (worstjes, medicijnen, koekjes e.a.) waarin melk-gerelateerde hulpstoffen zitten. Overgevoeligheid voor melk veroorzaakt niet alleen jeuk in je keel, maar meestal ook eczeem (huiduitslag, jeuk, zwellingen, bultjes e.a.). Lactose-intolerantie kan zelfs darmklachten veroorzaken, waaronder winderigheid, diarree, overgeven & darmkramp.
2. Glutenintolerantie als oorzaak van jeuk in de keel
Jeuk in je keel kan ontstaan door aangeboren gluten-intolerantie oftewel coeliakie. Dit is een darmafwijking waarbij antistoffen tegen gliadine-gluten worden gevormd. Gluten is een graaneiwit.
In geval van gluten-intolerantie kan jeuk in je keel ontstaan bij het eten van de graansoorten tarwe, gerst, rogge, haver, spelt en kamut. Vooral durumtarwe is extreem rijk aan gliadine-gluten. Granen met weinig tot geen gliadines –zoals rijst en maïs– kunnen wel worden gegeten als je gluten-intolerant bent. Niet-granen, zoals wilde rijst, boekweit, quinoa en amaranth bevatten sowieso geen gliadine-gluten.
Gluten-intolerantie kan jeuk in de keel veroorzaken, maar ook allerlei ernstige gezondheidsklachten met zich meebrengen. Enkele voorbeelden hiervan bij jonge kinderen zijn: groeiachterstand, skeletmisvormingen, bloedarmoede en botontkalking.
Ook op latere leeftijd kan gluten-intolerantie ontstaan. Men spreekt dan niet van coeliakie. Dit heeft dan – naast jeuk in je keel – vaak buikpijn, diarree en botontkalking tot gevolg. In sommige gevallen kan zelfs onvruchtbaarheid of een miskraam ontstaan als gevolg van gluten-intolerantie.
3. Jeukende keel vanwege noten- & fruit-allergie
In veruit de meeste gevallen ontstaat jeuk in je keel door toedoen van een allergische reactie op plantaardige voedingsmiddelen. Zo kun je overgevoelig of intolerant zijn voor
- Fruit (aardbeien, bessen, appels, perziken, mango, citrusvruchten, kiwi’s, meloen, druiven e.a.)
- Noten (walnoten, hazelnoten, pecannoten, macadamia’s e.a.)
- Bonen (pinda’s, cacaobonen, sojabonen, linzen e.a.)
- Pitten & zaden (sesam, zonnebloem, pijnboom e.a.)
- Tarwe (albumine, globuline, gliadine & glutenine)
- Paddenstoelen & schimmels (champignons, shiitakes, oesterzwammen e.a.)
Jeuk in je keel door een plantaardige voedselallergie voelt doorgaans aan als een vreemdsoortig, prikkend en/of tintelend gevoel. De jeukende gewaarwording kan mild zijn, maar ook extreem hevig. Vaak trekt de jeuk in je keel door naar je oren.
Overige symptomen van “plant-gerelateerde allergieën” zijn blaasjes & zwellingen in het gezicht, piepende ademhaling, overgeven, diarree, maagkrampen en darmkrampen. Vooral pinda-allergie en noten allergie kunnen extreem hevige klachten veroorzaken of zelfs levensbedreigende vormen aannemen.
4. Jeuk in je keel door vis- & vlees-allergie
Jeuk in je keel wordt in zeldzamere gevallen veroorzaakt door een allergische reactie op dierlijke eiwitten. Zo kan een jeukende keel ontstaan als je allergisch bent voor:
- Schaaldieren (kreeft, krab, garnalen e.a.)
- Schelpdieren (mossels, kokkels, oesters e.a.)
- Zuivel (melk, kaas, yoghurt, kwark e.a.)
- Vis (zalm, tonijn, makreel, forel, kabeljauw e.a.)
- Vlees (varken, rund, lam, paard, wild, gevogelte e.a.)
- Eieren (kippeneieren, kwarteleieren, kaviaar e.a.)
Vooral een allergie voor schaal- en schelpdieren zoals garnalen heeft vaak jeuk in je keel en mondholte tot gevolg. Andere klachten zijn opzwelling van je keel- & mondslijmvliezen. Bij een hevige allergische reactie op schaaldieren kan zelfs de keel dicht zwellen of een anafylactische schok optreden.
5. Keel jeukt door hooikoorts c.q. stuifmeelallergie
Jeuk in je keel wordt in heel veel gevallen veroorzaakt door hooikoorts. Hooikoorts, stuifmeelallergie ofwel pollenallergie houdt in dat je allergisch bent voor de eiwitten in stuifmeel oftewel “pollen”. Stuifmeel komt van:
- Grassen (kropaar, Engels raaigras, timotheegras, beemdgras, reukgras e.a.)
- Kruidachtige planten (duizendblad, valeriaan, kattenstaart, akkerscherm e.a.)
- Bomen (els, hazelaar, populier, es, eik e.a.)
- Onkruid (bijvoet, brandnetels, zuring, weegbree, ganzenvoet e.a.)
- Bloemen (zonnebloemenen, rozen, snijbloemen, droogbloemen e.a.)
De belangrijkste veroorzakers van hooikoorts zijn graspollen, boompollen en onkruidpolen. Echter kunnen ook de bloemen van deze vegetatie hooikoortsklachten veroorzaken, waaronder een jeukende keel. Voor bloemen geldt: hoe kleuriger de bloem, des te kleiner de kans op hooikoorts en jeuk in je keel.
Jeuk in je keel door hooikoorts is seizoensgebonden. Dat komt omdat de aanwezigheid van stuifmeel afhankelijk is van de bloei van bomen, grassen en planten. Als je stuifmeelkorrels inademt waar je allergisch voor bent, dan kunnen deze de slijmvliezen van o.a. je mond, keel, neus en ogen prikkelen. Zodoende kan hooikoorts hevige jeuk in je keel veroorzaken. De slijmvliezen van je lippen, gehemelte, tong, keel en ogen kunnen zelfs opzetten door toedoen van hooikoorts.
6. Jeukende keel door toedoen van dierenallergie
Veel dieren verliezen huidschilfers waarvoor mensen allergisch kunnen zijn. Deze huidschilfers kunnen onder meer een jeukende keel veroorzaken. De bekendste dieren die een allergische reactie kunnen uitlokken zijn:
- Honden & katten
- Konijnen & cavia’s
- Hamsters & marmotten
- Ratten & muizen
- Paarden & koeien
- Kippen & vogels
Een dierenallergie veroorzaakt – naast jeuk in je keel – benauwdheid, prikkelende & tranende ogen en huidklachten. Een katten-allergie veroorzaakt doorgaans de hevigste allergische reacties. Alle vormen van dierenallergie kunnen overigens jeuk in je keel veroorzaken.
7. Jeuk in je keel door astma & bronchitis
Bronchitis is een ontsteking van de luchtpijpvertakkingen ofwel bronchiën. Bij astma is er sprake van een chronische ontsteking van de luchtwegslijmvliezen. Beide aandoeningen kunnen jeuk in je keel veroorzaken. Zowel astma als bronchitis kan overigens ook samengaan met één of meerdere allergieën. Deze aandoeningen gaan tevens gepaard met keelpijn, hoesten, kortademigheid, benauwdheid, piepende ademhaling, koorts en/of verkoudheidsklachten.
Tot slot
Jeuk in je keel kan tot slot ook ontstaan door het genezingsproces van je keelslijmvlies. Zo kan je keel enorm gaan jeuken als je keel geneest van een verkoudheid, griep of keelontsteking. Bij jeuk in je keel is het belangrijk om na te gaan wanneer de jeuk ontstaat. Vraag jezelf het volgende af…
- Ontstaat de jeukende keel altijd na het eten?
- Zo ja, ontstaat de jeuk in je keel bij specifieke voedingsmiddelen?
- Ontstaat de jeuk in je keel altijd in nabijheid van bepaalde dieren?
- Jeukt jouw keel altijd in een bepaald seizoen?
- Zo ja, check dan een pollenkalender (o.a. Hooikoorts.info) om bloeiperiodes te checken.
Heb jij vaak jeuk in de keel of mondholte? Laat hieronder weten wat jouw ervaring is in een reactie!
