Oorsuizen oftewel tinnitus houdt in dat je geluiden “hoort” die er eigenlijk niet zijn. Deze “geluiden” worden ook wel fantoomgeluiden genoemd. De ruis die je waarneemt komt niet van buitenaf –via de gehoorgangopeningen– maar van binnenuit. Hetgeen je als geluid waarneemt is in feite een signaal dat in een zenuwbaan of het slakkenhuis van je oor ontstaat en door de hersenen onterecht als geluid wordt geïnterpreteerd.
Door deze foutieve interpretatie ervaar je een fluittoon, suizing, piep-, brom- of zoemgeluid dat er eigenlijk niet is. Als je met terugkerende regelmaat of zelfs continu last hebt van intense oorsuizingen ofwel fantoomgeluiden, dan is dat enorm hinderlijk en kwellend. In dit artikel lees je daarom hoe je oorsuizen kunt voorkomen, verhelpen, behandelen en genezen…
Hoe herken je oorsuizen?
Tinnitus is gemakkelijk op te merken en te herkennen. Het houdt in dat je geluiden waarneemt die er eigenlijk niet zijn. Het lijkt alsof je iets hoort in een geluidloze ruimte. Deze sensatie wordt door patiënten ook wel als volgt benoemd:
- Fantoomgeluid / schijngeluid
- Piep of ruis in je oor
- Onverklaarbare fluittonen
- Piepende / suizende oren
- Raadselachtig gerinkel
- Brommen of zoemen rond je oor
Fantoomgeluiden kunnen ervoor zorgen dat je daadwerkelijke geluiden minder goed hoort. Ze kunnen dan ook een enorme stoorzender zijn. (bron)
Oorzaken van tinnitus
Tinnitus is een geluid dat niet van buitenaf, maar van binnenin het hoofd afkomstig is. De oorsprong van een fantoomgeluid of schijngeluid kan van alles zijn. De bekendste oorzaken van oorsuizen zijn als volgt:
- Beschadiging van je gehoororgaan
- Afwijking van een zenuwbaan in je hersenen
- Samentrekking van spiertjes rondom je oor
- Ontsteking van je middenoor of binnenoor
- Afwijkingen aan bloedvaten in je hoofd
- Verhoogde bloeddruk
- Bijwerking van bepaalde medicijnen (zie bijsluiter)
- Harde oorsmeerprop in de gehoorgang
- Problemen met de buis van Eustachius
- Afwijking aan gehoor- & evenwichtszenuw
- Hersenschudding of whiplash
- Kaakafwijking of gebitsafwijking
- Vullingen die op zenuwen (van tanden of kiezen) drukken
- Ziekte van Ménière
- Infecties (hersenvliesontsteking e.a.)
- Otosclerose: verkalking van de botjes in het middenoor
- Magnesiumgebrek: bepaalde gevallen van ernstig magnesiumtekort
Als tinnitus met je bloeddruk of aders te maken heeft, dan kan het kloppende of tikkende geluid zich voordoen in het ritme van je hartslag. Zie het artikel ‘hart in oor horen‘ voor meer informatie.
Vormen van oorsuizen
De medische term voor oorsuizen is ’tinnitus aurium’. Deze benaming komt van de Latijnse woorden: ’tinnire’ (rinkelen) en ‘aures’ (oren). Tinnitus kan zich in allerlei vormen manifesteren. De fantoomgeluiden kunnen variëren van uiterst zacht tot extreem hard en van een hoge piep tot een lage brom. Oorsuizen kan bovendien continu of slechts sporadisch optreden en zich in een of allebei de oren voordoen. Afhankelijk van de aard en oorzaak van de fantoomgeluiden, onderscheiden we de volgende vormen van tinnitus:
1. “Normale” tinnitus
Als fantoomgeluiden of schijngeluiden zonder aanwijsbare reden ontstaan en niet kunnen worden genegeerd, dan spreekt men ook wel van “normale” tinnitus. Deze vorm van oorsuizen kan allerlei oorzaken hebben, maar ontstaat in de meeste gevallen door langdurige blootstelling aan extreem harde geluiden. Het kan om geluiden gaan in een bepaalde werksituatie (constructie e.a.), maar ook om het veelvuldig en intensief beluisteren van muziek via een koptelefoon.
2. Piepstress
De term ‘piepstress’ wordt vooral in de uitgaanswereld gehanteerd en staat ook wel bekend als disco-tinnitus. Misschien ken je de sensatie wel… Je bent een avond gaan stappen, en in de kroeg of discotheek stond de muziek extreem hard. De volgende ochtend sta je op met een piep in je oor. Piepstress verdwijnt doorgaans vanzelf na de nodige rust. Als je je oren echter regelmatig aan harde geluiden blootstelt, kan de tinnitus blijvend (chronisch) worden.
3. Chronische tinnitus
Eén op de drie volwassenen ervaart tonen die niet afkomstig zijn van een externe bron. Fantoomgeluiden verdwijnen meestal na een aanzienlijke periode van gehoorrust. Wie zich echter te vaak en te langdurig aan te harde geluiden blootstelt, loopt het risico dat de tinnitusklachten nooit meer verdwijnen. Deze blijvende vorm van oorsuizen wordt ook wel ‘chronische tinnitus’ genoemd.
4. Onwaarneembare tinnitus
Er zijn mensen die fantoomgeluiden niet bewust waarnemen omdat ze worden overstemd door echte geluiden. Als oorsuizingen zich voordoen zonder dat je het merkt, dan spreekt men ook wel van ‘onwaarneembare tinnitus’. Onbewuste oorsuizingen kunnen er desalniettemin voor zorgen dat er gehoorverlies optreedt. Op een gegeven moment kan iemand zich bewust worden van de schijngeluiden; deze komen dan luider en duidelijker door. Men spreekt pas van “echte” tinnitus als geluiden niet langer kunnen worden genegeerd. (bron)
5. Ziekte van Ménière
De ziekte van Ménière houdt in dat oorsuizingen ontstaan door problemen met het binnenoor. Men spreekt pas van de ziekte van Ménière indien er sprake is van de volgende 3 symptomen: oorsuizen, slechthorendheid en aanvallen van draaiduizeligheid. Bovendien mag er geen andere aanwijsbare reden zijn voor de zojuist genoemde klachten.
6. Subjectieve tinnitus
In de meeste gevallen is oorsuizen alleen waar te nemen door de patiënt zelf. In dat geval spreekt men ook wel van ‘subjectieve tinnitus’. Voor subjectieve tinnitus is zelden een oorzaak aan te wijzen, en het kan zodoende niet worden behandeld met medicatie. De beste manier om van deze vorm van tinnitus af te komen, is het verleggen van je aandacht. Probeer je zoveel mogelijk te focussen op echte geluiden, en de fantoomgeluiden zullen naar alle waarschijnlijkheid verdwijnen.
7. Objectieve tinnitus
‘Objectieve tinnitus’ houdt in dat oorsuizingen ook door anderen kunnen worden gehoord. Zo kan een KNO-arts fantoomgeluiden meten en waarnemen met behulp van specialistische instrumenten; bijvoorbeeld als tinnitus ontstaat vanwege spiersamentrekkingen of kloppende bloedvaten. In zeldzame gevallen van objectieve tinnitus kan medicatie of een operatieve ingreep de fantoomgeluiden c.q. schijngeluiden volledig verhelpen.
Tinnitus behandelen & genezen
Er zijn slechts weinig effectieve methodes om tinnitus te verhelpen. Vaak dient de oplossing te worden gezocht in afleiding. Als je je aandacht richt op geluiden, dan hoor je die geluiden steeds duidelijker en wordt het steeds moeilijker om ze te negeren. Zo hoor je het tikken van de klok uitsluitend als je je erop concentreert. Als iets anders echter je aandacht opeist, dan zal het tikken van de klok je niet meer opvallen. De bekendste behandelingswijzen bij oorsuizen zijn als volgt:
- Bètahistine (ter bevordering van de doorbloeding van het oor)
- Tinnitus Retraining Therapy (TRT)
- Geluid naar de achtergrond dwingen middels geluidsverrijking
- Ontspanningsoefeningen zoals yoga, meditatie e.a.
- Hoortoestel (gehoorapparaat) om het gehoor te bevorderen
- “Tinnitus-maskeerder” (apparaatje om tinnitus te verbloemen)
- Tinnitus-operatie (in Antwerpen en Groningen) (bron)
Zie ook het artikel ‘Hoge piep in oor: oplossingen‘
Update: Neurostimulatie/neuromodulatie ter behandeling van tinnitus
Soms is tinnitus het gevolg van verminderde impulsen vanuit de gehoorzenuw via de hersenen. Het mogelijke gevolg hiervan is dat de auditieve cortex (de hersenschors die verantwoordelijk is voor je gehoor) op eigen initiatief geluiden gaat produceren. Deze fantoomgeluiden variëren van een licht gesuis of gebrom tot uiterst hinderlijke pieptonen. In bepaalde gevallen kan neurostimulatie (Akoestische CR® Neuromodulatie) dan uitkomst bieden… Neurostimulatie ter behandeling van tinnitus is een nieuwe, innovatieve techniek die specifieke geluidsfrequenties kan blokkeren door gehoorzenuwen ‘op het verkeerde been te zetten’.
Neurostimulatie tegen oorsuizen wordt ook wel “Acoustic CR® Neuromodulation” genoemd. Het is een vorm van neuromodulatie die specifiek wetenschappelijk onderzochte tonen kan aanpakken. De therapie wordt uitgevoerd met een “NTR T30 CR® Neurostimulator”, een apparaat dat uitsluitend geschikt is voor personen boven de achttienjarige leeftijd met een zogeheten tonale en subjectieve tinnitus. Dit betreft een zuivere toon of piep in het oor die chronisch (langer dan 6 maanden) aanhoudt en NIET het gevolg is van een aanwijsbare afwijking, aandoening of ziekte.
Allereerst wordt vastgesteld welke toon/geluidsfrequentie de betreffende tinnituspatiënt precies waarneemt. Vervolgens wordt hij/zij via twee oortjes blootgesteld aan twee tonen boven en twee tonen onder de ‘eigen suis’. Deze neuromodulatie vindt gedurende enkele maanden 4 tot 6 uur per dag plaats met behulp van de Acoustic CR® Neurostimulator, wat ervoor zou moeten zorgen dat de zenuwcellen een ‘reset’ ondergaan. Verscheidene KNO-artsen zien toekomst in deze tinnitus-behandelmethode. (bron + bron)
Hoorspecialist Beter Horen is de eerste (en vooralsnog enige) in Nederland die deze innovatieve tinnitusbehandeling op basis van Akoestische CR® Neuromodulatie toepast; de behandeling werd in 2015 gestart in samenwerking met de KNO-afdeling van ziekenhuis Tjongerschans in Heerenveen.
Update: piep in huis
Een klein stukje persoonlijke ervaring: ikzelf neem hele hoge geluiden waar en twijfel daardoor regelmatig of ik op een bepaald moment daadwerkelijk iets hoor (omgevingsgeluid) of dat het een fantoomgeluid (oorsuizing) betreft. Als ik bij mensen thuis ben, hoor ik bijvoorbeeld zeer regelmatig hoge fluittonen, suizingen, piepjes etc. Vaak verschijnen en verdwijnen ze wanneer ik de hoek van mijn hoofd wijzig; dus draai met mijn nek. In dat geval kan ik er donder op zeggen dat het geen fantoomgeluid is, maar een heel hoog geluid dat wordt veroorzaakt door elektronische apparatuur. In de meeste gevallen is het bij mij een:
- Adapter (van een monitor, printer, externe harde schijf, et cetera.); verdwijnt wanneer je de stekker eruit trekt
- Monitor (van pc) verdwijnt wanneer je de monitor aanzet als hij uitstaat en vice versa
- Speaker (box, speakerbox, subwoofer, versterker etc.); meestal door verkeerde aansluiting, plaatsing of defect van apparatuur
- Hardeschijf (harde schijf, harddisk, HD, hard disk drive, HDD); meestal door ouderdom en een slechte rotatiebalans; stopt als de HD wordt ‘geëject’
De extreem hoge tonen die ik hoor worden in mijn ervaring door niemand anders waargenomen; heel sporadisch als ik er iemand expliciet op wijs. Houd er dus rekening mee dat ogenschijnlijke oorsuizingen niet altijd fantoomgeluiden zijn die in hersenen of in het akoestisch systeem van het gehoororgaan ontstaan… Soms zijn het toch omgevingsgeluiden die je oppikt omdat je gehoorbereik relatief groot is qua frequentie (aantal duizenden trillingen per seconde (hertz)).
Voorheen dacht ik juist dat ik heel erg slecht hoorde, voornamelijk omdat ik in cafés en dergelijke mensen heel slecht kan verstaan en gesprekken nauwelijks kan volgen in rumoerige ruimtes. Maar na een gehoortest (piepjestest) blijkt mijn gehoor uitstekend te zijn. Nu ik er actief op let, blijk ik inderdaad niet slecht te horen, maar mijn gehoor veeleer moeilijk te kunnen focussen.
Iedere stoorzender komt kraakhelder binnen, waardoor er al snel een kakofonie aan geluid ontstaat. En als er dan ook nog (extreem) hoge tonen bij zitten, dan is het concentreren of scherpstellen van mijn gehoor niet of nauwelijks te doen. Na een avondje intens luisteren/focussen (concert, café, feestje etc.) heb ik trouwens gegarandeerd één of enkele dagen hevige tinnitus.
Er zou dus best weleens een verband kunnen bestaan tussen het waarnemen van hoge tonen (plus focusproblemen) enerzijds en tinnitus anderzijds. Misschien dat sommigen iets aan deze info hebben. Groeten, Paul
Tot slot
Oorsuizen gaat in de meeste gevallen samen met gehoorverlies. Sterker nog: veel tinnitus-patiënten kunnen de fantoomgeluiden juist waarnemen omdat externe geluiden steeds minder goed worden gehoord. En hoe slechter je gehoor wordt, des te opvallender de oorsuizingen worden. Het is dan ook verstandig om eens langs je huisarts of KNO-arts te gaan als je vaak last hebt van oorsuizen.
Heb jij vragen of opmerkingen m.b.t. tinnitus oftewel oorsuizen? Deel hieronder je reactie, ervaring en visie!
