De officiële, medische benaming voor winderigheid is flatulentie. De meeste mensen noemen het beestje echter gewoon bij de naam en spreken over ‘winden laten’ of ‘scheten laten’. Iedereen laat wel eens wat darmgas lopen en van winderigheid of flatulentie is dan ook geen sprake als je sporadische een scheet laat. Men spreekt van winderigheid indien je darmgassen je –op welke manier dan ook– belemmeren in je dagelijks leven…
Hoe ontstaat winderigheid/flatulentie?
Winderigheid wordt gekenmerkt door overmatige gasvorming in de darmen en aanhoudend luchtverlies via de anus. Als je continu stinkende winden laat, dan wijst dat op een overschot aan gas in je darmkanaal, waardoor scheten ontstaan. Winderigheid ofwel flatulentie heeft alles te maken met je spijsvertering:
- Voedsel komt via je mond binnen en wordt door je gebit fijngemalen.
- Je speeksel bevat enzymen die het voedsel al deels omzetten in opneembare voedingsstoffen.
- Je slokdarm verplaatst de voeding naar je maag en verteert onder meer koolhydraten.
- Je maag maalt het eten verder fijn en breekt eiwitten deels af.
- Je maagsappen doden de meeste schadelijke bacteriën in je voeding.
- In je twaalfvingerige darm wordt het maagzuur geneutraliseerd en worden vetten grotendeels afgebroken.
- Enzymen in je dunne darm nemen voedingsstoffen via de darmwand op in je bloed.
- De enzymen in je dikke darm nemen overgebleven voedingsstoffen op.
- In je endeldarm worden de onverteerbare delen verzameld.
- De ontlasting wordt via je anus uitgescheiden.
Restproducten, zoals lucht en bepaalde gassen en zuren, kunnen niet door de darmwand worden opgenomen en blijven in je darmkanaal achter. Deze restproducten van je spijsvertering zijn dan ook verantwoordelijk voor gasvorming en winderigheid.
Flatulentie is een probleem dat door velen wordt onderschat en/of gebagatelliseerd. Hieronder lees je 9 tips om gasvorming te voorkomen (preventief) en te verhelpen (actief)…
1. Rustig eten kan winderigheid voorkomen
Gas kan op verscheidene manieren in je darmen terechtkomen en zich ophopen. Een veelvoorkomende oorzaak van ophoping van gas in je darmen is schrokken. Wanneer je je eten niet goed fijnkauwt en in grote brokken doorslikt, slik je namelijk ongemerkt grote hoeveelheden lucht in. Alle lucht die je doorslikt, dient je lichaam ook weer te verlaten. Resultaat: overmatige winderigheid, veelal in combinatie met boeren.
Al het werk wat je kiezen doen, hoeven je maag en darmen niet meer uit te voeren. Langzaam en gecontroleerd eten, is dan ook een uitstekende tip tegen winderigheid ofwel flatulentie.
2. Winderigheid als gevolg van koolzuur
Koolzuurhoudende dranken –zoals cola, sinas en bier– bevatten koolzuur. Koolzuur oftewel koolzuurgas zal een uitweg zoeken via je spijsverteringskanaal. Koolzuurgas in je maag verlaat je maag-darmstelsel via je mond (boeren). En koolzuurgas in je darmen verlaat je maag-darmstelsel via je anus (scheten).
Je kunt winderigheid ofwel flatulentie dus voorkomen door zo min mogelijk koolzuurhoudende drankjes te nuttigen.
3. Gecontroleerd drinken = flatulentie tegengaan
Wat voor eten geldt, geldt ook voor drinken. Als je een groot glas drinken in een keer achterover giet of “weg slokt”, dan slik je ongemerkt een heleboel lucht in. Die lucht komt er uiteindelijk aan de boven- of onderkant ook weer uit.
Het is dus raadzaam om rustig en gecontroleerd te drinken, met kleine, beheerste slokjes.
4. Winderigheid verhelpen dankzij de juiste eiwitten
Het laten van scheten is pas echt gênant als je winden stinken. De meeste bestanddelen van een scheet stinken niet. Zo zijn stikstof, zuurstof, methaan en waterstof volkomen reukloos. Het zijn vooral zwavelgassen die stinken.
Stinkende zwavelgassen ontstaan als de goede bacteriën in je darmen –ook wel darmflora genoemd– eiwitten afbreken die deels uit zwavelhoudende aminozuren (cysteïne en/of methionine) bestaan. Deze zwavelhoudende eiwit-bouwstenen zitten in bijna alle eiwitrijke voedingsmiddelen. Voedingsmiddelen waarin relatief veel zwavelhoudende eiwitten zitten, zijn: eieren, bonen, kool, ui, peulvruchten, spruitjes, granen, zuivel en vis.
Als jouw scheten stinken, is het wellicht verstandig om te letten op je eiwit-inname. Eet bijvoorbeeld minder eieren, bonen, kool, zuivel of ui.
5. Minder vetten eten kan flatulentie voorkomen
Harde vetten en vloeibare oliën zijn opgebouwd uit vetzuren. Vooral vluchtige (korte-keten) vetzuren zoals boterzuur, azijnzuur en propionzuur zorgen voor stinkende winderigheid. Deze vetzuren komen vooral voor in: boter en kaas, en dan met name harde & geurige kaassoorten. Daarnaast ontstaan deze korte-keten vetzuren bij de afbraak en fermentatie van koolhydraten in bepaalde vruchten en groenten (o.a. perziken, bananen, kool, bonen e.a.) in de darmen.
Als je veel boter, kaas, zuivel, bananen, kool en/of bonen eet, kun je hier dus beter mee stoppen; met name als je winden enorm stinken. En vervang verzadigde vetten uit kaas en boter deels door olijfolie, hennepolie of lijnzaadolie.
Hierbij een interessant (Engelstalig) filmpje over gasproductie & winderigheid…
6. Winderigheid door voedselallergie of -intolerantie
Er zijn voedingsmiddelen die bij de meeste mensen niet of nauwelijks winderigheid veroorzaken… Maar wel bij mensen die lijden aan een voedselallergie of voedselintolerantie. Zo kun je in geval van overmatige winderigheid of flatulentie (ongemerkt) last hebben van o.a.:
- Lactose-intolerantie (melksuiker)
- Koemelkallergie (melkeiwitten)
- Gluten-intolerantie (graaneiwitten)
- Kippenei-allergie (ei-eiwitten)
- Soja-allergie (soja-eiwitten)
Vooral als je na het eten van specifieke voedingsmiddelen last krijgt van winderigheid en een opgeblazen gevoel, dan is het raadzaam om je eens te laten testen op voedsel-allergieën.
7. Minder koolhydraten = winderigheid voorkomen
Zoals je in de vorige tip al kon lezen, kunnen je scheten enorm gaan stinken door de koolhydraten in bepaalde groente- en fruitsoorten. Daarnaast kunnen complexe, vezelrijke koolhydraten in pasta, aardappels, rijst en aanverwante graanproducten gasvorming in je darmen –en daarmee winderigheid– in de hand werken.
Ook als je ineens grote hoeveelheden simpele koolhydraten (kristalsuiker, frisdrank, drop, winegums, ijs e.a.) eet, kan buikpijn, een opgezette buik en/of winderigheid ontstaan. Je darmflora kunnen de vele suikers dan namelijk niet verwerken, waardoor je darmen overstuur raken. De zuurgraad (pH-waarde) van je darmen kan bovendien uit balans raken, waardoor darmschimmels de kans krijgen om te gaan woekeren. Hierdoor kan nóg ergere flatulentie ontstaan.
Als je last hebt van winderigheid, dien je dus niet te veel van dezelfde koolhydraten te eten. Dus niet te veel fruit, bonen, granen, aardappels of drop tegelijkertijd. Wissel simpele, complexe, langzame en snelle koolhydraten liever af en eet ze in kleine porties tegelijkertijd.
8. Medicijnen & middelen tegen winderigheid
Wanneer bovenstaande tips tegen winderigheid niet helpen, kun je bij de drogist of bij je huisarts terecht voor middelen om gasvorming en flatulentie te bestrijden. Denk hierbij onder meer aan:
- Daslook – Daslookdruppels zouden mogelijkerwijs werkzaam zijn tegen gasvorming.
- Norit – Speciaal behandelde, absorberende koolstof die flatulentie tegengaat.
- Rennie Deflatine – Rennie gaat gasvorming tegen en voorkomt zodoende stinkende scheten.
- Iberogast – Vloeibaar fytotherapeutisch middel tegen winderigheid.
- Alfa-galactosidase – Een enzym / eiwit dat in verscheidene medicijnen tegen winderigheid zit (Preflatine-OK, Jarro Zymes Plus e.a.).
- Rifaximine – Een antibioticum dat werkzaam is tegen Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) en het laten van winden.
- Bismuth subsalicylaat – Een zout dat sulfiden bindt en zodoende de stank van scheten verbloemt.
Als zelfs medicijnen op doktersrecept niet helpen, kan er sprake zijn van een onderliggende darmaandoening zoals obstipatie, schimmelinfectie of Prikkelbare Darm Syndroom (PDS). In dat geval kan een geur-absorberende onderbroek met actieve kool wellicht dienstdoen.
9. Gezonde darmflora bestrijden flatulentie
De goede bacteriën in je darmen (darmflora) kunnen winderigheid veroorzaken, maar ook helpen voorkomen. Als je je darmflora gezond houdt, zijn ze namelijk beter in staat om voedsel efficiënt af te breken. Er ontstaan dan minder restproducten (gassen en zuren), waardoor je minder scheten laat. Voedingsmiddelen zoals yoghurt, kefir, kwark, komijn en kurkuma kunnen je darmflora gezond houden en winderigheid helpen voorkomen.
Weet jij nog meer goede tips om winderigheid en gasvorming te voorkomen of bestrijden? Laat het weten in een reactie hieronder!
