Klachten overgang: de symptomen van menopauze

Body · Door Ilse

Kat stelde de volgende vraag aan Gezond’r.nl: ‘Wat zijn de klachten, verschijnselen en symptomen van de overgang & menopauze?’ Hieronder lees je het antwoord…

Met de term ‘menopauze’ wordt de allerlaatste menstruatie van een vrouw bedoeld. Vanaf dat moment krijgt een vrouw geen eisprong meer, waardoor ze niet langer vruchtbaar is en dus geen kinderen meer kan krijgen. Pas als je een jaar lang niet meer hebt gemenstrueerd, kun je redelijkerwijs zeker zijn dat je je menopauze achter de rug hebt.

De menopauze gaat gepaard met verregaande & onomkeerbare veranderingen in de hormoonhuishouding. Dit brengt op zijn beurt weer een scala aan lichamelijke & geestelijke ongemakken met zich mee. In dit artikel bespreken we de mogelijke kenmerken, symptomen en klachten die de menopauze met zich meebrengt…

Overgangsklachten…

Doordat de samenstelling en werking van je hormonen verandert na de menopauze, wordt eigenlijk alles in je lichaam anders. Al deze fysieke en psychische veranderingen tezamen worden ook wel de “overgang” genoemd. De symptomen, verschijnselen & klachten m.b.t. overgang en menopauze staan tevens bekend als:

  • Overgangsverschijnselen
  • Overgangsklachten
  • Menopauzale klachten
  • Overgangssymptomen

Hieronder bespreken we de verschillende symptomen & klachten van de overgang…

Van vruchtbare fase tot overgangsverschijnselen

Een “meisjesbaby” heeft reeds bij haar geboorte miljoenen eicellen in haar lichaampje. Van deze eicellen gaan er een heleboel verloren tijdens de kinderjaren. Rond de puberteit begint het vrouwelijk lichaam heel veel geslachtshormonen en groeihormonen te produceren. Dit zorgt ervoor dat de eisprong (ovulatie) en ongesteldheid (menstruatie) op gang worden gebracht. Vanaf dat moment is een meisje vruchtbaar.

Na de puberteit stabiliseert de hormoonhuishouding zich weer; dit is het teken dat de “vruchtbare fase” wordt ingeluid.

Overgangsklachten & hormonen

Hormonen spelen een cruciale rol bij overgangsverschijnselen en overgangsklachten. De hormonen die het sterkst van invloed zijn op de overgang en menopauze zijn de vrouwelijke geslachtshormonen oestrogeen & progesteron…

1. Oestrogeen

Oestrogeen staat ook wel bekend als “vrouwelijk hormoon”. Dit geslachtshormoon is verantwoordelijk voor de lichamelijke ontwikkeling van een meisje tijdens de puberteit. Zo zorgt oestrogeen voor de groei van de baarmoeder, borsten & geslachtsorganen. Daarnaast is oestrogeen verantwoordelijk voor de rijping van eicellen.

2. Progesteron

Progesteron staat ook wel bekend als “zwangerschapshormoon”. Dit geslachtshormoon zorgt ervoor dat een eicel in optimale toestand verkeert om te kunnen worden bevrucht en zich tot een kindje te ontwikkelen. Daarnaast zorgt progesteron ervoor dat een vrouw lichamelijk en geestelijk wordt voorbereid op zwangerschap & moederschap. Progesteron is medeverantwoordelijk voor de “kinderwens”, het “moederinstinct”, de “biologische klok” en de vrouwelijke aanleg voor het grootbrengen, verzorgen, voeden & beschermen van kinderen.

Progesteronsupplementen tegen overgangsklachten

Om overgangsklachten tegen te gaan schrijven huisartsen daarom vaak progesteronsupplementen voor. Deze middelen zijn medicijnen om de symptomen van de overgang te verminderen door de hormoonbalans weer in evenwicht te brengen. Voorbeelden van menopauze-geneesmiddelen zijn:

  • Norethisteron (Primolut® e.a.)
  • Progesteron (Utrogestan® e.a.)

Hieronder vind je een volledige opsomming van de verschillende kenmerken, symptomen en klachten van de overgang & menopauze…

Lijst met overgangsklachten

Met de menopauze neemt de productie van oestrogeen en progesteron enorm af. Vandaar dat de eisprong ophoudt, de vruchtbaarheid verdwijnt en de overgangsverschijnselen beginnen. Hierbij een opsomming van de verschillende klachten, verschijnselen en symptomen van de overgang & menopauze:

Tien jaar vóór de daadwerkelijke menopauze kunnen de menstruatie & ovulatie al veranderen. De vorm en hevigheid van de menopauzale klachten verschillen overigens zeer sterk van vrouw tot vrouw…

Pre-menopauze & post-menopauze

Bovenstaande overgangsklachten en menopauze-verschijnselen kunnen al jaren vóór de daadwerkelijke menopauze optreden. Dat komt doordat de hormoonproductie langzaamaan gaat schommelen. Zodoende onderscheidt men meestal drie afzonderlijke fases van de overgang, namelijk:

1. Pre-menopauze

De periode voorafgaand aan de menopauze, waarin de hormonen beginnen te schommelen.

2. Menopauze

De specifieke dag van de laatste menstruatie; de eierstokken hebben de oestrogeenproductie gestaakt.

3. Post-menopauze

De periode ná de menopauze, waarin de hormoonhuishouding langzaamaan haar evenwicht hervindt.

Ook tijdens de pre-menstruatie en post-menstruatie kunnen zich overgangsklachten & menopauze-symptomen voordoen. Zo gaat de pre-menopauze gaat veelal gepaard met pijnlijkere, heftigere, langere of kortere menstruaties. Ook de tussenpozen kunnen langer of korter worden. De overgangsklachten worden steeds erger, totdat er – tijdens de post-menopauze – een nieuw hormonaal evenwicht ontstaat.

De hormonale disbalans die wordt veroorzaakt door de eierstokken, zal worden hersteld doordat andere organen (schildklier, bijnier, hypofyse e.a.) een evenwicht bewerkstelligen.

Vervroegde & onnatuurlijke menopauze

In sommige gevallen ontstaat de menopauze op een onnatuurlijke manier. Men spreekt dan ook wel van een “geforceerde menopauze”. De menopauze kan onder andere worden geforceerd door:

Als de menopauze voor het 40e levensjaar optreedt, spreekt men ook wel van ‘premature menopauze’ of ‘vervroegde menopauze’.

Dus wat is de menopauze & wat zijn menopauzale klachten?

De menopauze is de laatste dag waarop een vrouw menstrueert. Vanaf dit moment is een vrouw niet meer in staat kinderen te krijgen. De menopauze gaat gepaard met grote veranderingen in de hormoonhuishouding en uiteenlopende lichamelijke en geestelijke ongemakken…

Menopauze & hormonen

menopauzeElke vrouw krijgt bij haar geboorte miljoenen eicellen mee. Vele daarvan gaan verloren tijdens de kinderjaren. Vanaf de puberteit begint het vrouwelijk lichaam hormonen zoals oestrogeen en progesteron aan te maken waardoor de eicellen kunnen worden bevrucht en een vrouw kinderen kan krijgen.

  1. Oestrogeen: vrouwelijk hormoon, is verantwoordelijk voor de lichamelijke ontwikkelingen gedurende de puberteit, zoals de groei van de baarmoeder, de borsten en de genitaliën en het rijpen van de eicellen.
  2. Progesteron: zwangerschapshormoon, zorgt onder meer voor de toestand waarin een eicel bevrucht kan worden en deze de grootste kans heeft om zich te ontwikkelen tot een baby.

Hormonen zorgen er ook voor dat een vrouw lichamelijk en geestelijk wordt voorbereid op het moederschap: het grootbrengen, verzorgen, voeden & beschermen van een kind.

De hormoonhuishouding stabiliseert zich na de puberteit en dit luidt de “vruchtbare fase” van een vrouw in.

Menopauze & menstruatie

Wanneer een eicel niet wordt bevrucht wordt deze afgestoten tijdens de menstruatie. De menopauze is het moment na de laatste menstruatie. Pas wanneer een vrouw vervolgens een jaar lang niet meer heeft gemenstrueerd kan zij er redelijkerwijs zeker van zijn dat die specifieke dag haar menopauze betrof. De menopauze luidt zodoende het einde van de vruchtbaarheid van een vrouw in.

Menopauzale klachten

Tien jaar voor de daadwerkelijke menopauze kan de eisprong en menstruatie al gaan wankelen doordat de oestrogeenproductie van de eierstokken begint te schommelen. Andere organen zullen de hormoonhuishouding proberen te stabiliseren. Door deze hormoonschommelingen ontstaan menopauzale klachten of overgangsverschijnselen.

Menopauzale fases

We onderscheiden de volgende drie menopauzale fases:

  1. Premenopauze – De periode vóór de laatste menstruatie, waarin de hormonen gaan schommelen en de eierstokken uiteindelijk hun hormoonproductie staken.
  2. Menopauze – De specifieke dag van de laatste menstruatie.
  3. Postmenopauze – De periode ná de menopauze, waarin het lichaam en de hormoonhuishouding weer langzaam in evenwicht komen.

Lijst met menopauzale klachten

Menopauzale klachten verschillen zeer sterk van vrouw tot vrouw. Tien jaar voor de daadwerkelijke menopauze kan de menstruatie al veranderen. Denk hierbij aan een pijnlijkere, heftigere, minder heftige, langere of kortere menstruatie met kortere of langer tussenpozen. Daarna worden menopauzale klachten alleen maar erger, totdat er een nieuw hormonaal evenwicht ontstaat. In de premenopauze kun je –door toedoen van pieken en dalen in de hormoonhuishouding– klachten ervaren als:

Na verloop van tijd kunnen ook lichamelijke menopauzale klachten optreden als:

En geestelijke menopauzale klachten als:

  • Verwardheid & vergeetachtigheid
  • (Over)bezorgdheid
  • Onzekerheid + nervositeit
  • Depressiviteit & burn-out
  • Stemmingswisselingen
  • Toename of afname van de seksdrift

Tip: als je meer inhoudelijke informatie wenst over de verschillende overgangsverschijnselen, dan is dit artikel omtrent overgangssymptomen een absolute aanrader!

Onnatuurlijke menopauze

De menopauze ontstaat meestal op natuurlijke wijze. Toch kan de menopauze ook op onnatuurlijke manier worden geforceerd, bijvoorbeeld door:

  • Medicatie zoals chemotherapie
  • Operatieve verwijdering van de eierstokken (ovariëctomie)
  • Extreem heftige eetstoornissen

Heb jij vragen of opmerkingen wat betreft menopauze of menopauzale klachten? Laat hieronder een reactie achter!

Afvallen tijdens de overgang: 4 belangrijke tips

afvallen overgang menopauzeAfvallen in de overgang en menopauze is een behoorlijke opgave. Dit komt omdat er tijdens de overgang tal van veranderingen plaatsvinden in je lichaam. Over het algemeen wordt afvallen door deze veranderingen bemoeilijkt of in ieder geval niet vergemakkelijkt. De afname van het vrouwelijke hormoon oestrogeen is de voornaamste verandering tijdens de overgang die afvallen in de weg staat.

Oestrogeen is namelijk van grote invloed op de snelheid van de stofwisseling en de opslag van lichaamsvet. Na de menopauze heeft een vrouw veel minder oestrogeen in haar lichaam, waardoor de stofwisseling een stuk langzamer werkt, terwijl vet juist sneller en dieper in het lichaam wordt opgeslagen. Gewichtstoename en de overgang gaan dan ook vaak hand in hand.

1. Afvallen in de overgang dankzij doorzettingsvermogen

Als je wilt afvallen tijdens de overgang en menopauze, zul je hard moeten werken. Er bestaat helaas geen wondermiddel of pil waardoor afvallen tijdens de overgang eenvoudiger wordt, dus een hoge dosis doorzettingsvermogen is een must. Hieronder lees je 3 tips die je op weg kunnen helpen bij het afvallen tijdens de overgang. Dit zijn tips die je wellicht eerder hebt gehoord, maar met name tijdens de menopauze zijn ze van groot belang om te kunnen afvallen.

2. Vermijd vet als je gedurende de overgang wilt afslanken

Tijdens en na de overgang wordt vet sneller en dieper in je lichaam opgeslagen. Dit betekent dat vet zich eerder opstapelt rond je buik en rond je organen, en dat brengt de nodige gezondheidsrisico’s met zich mee. Vet zoveel mogelijk vermijden is dus niet alleen verstandig voor je gewicht, maar zeker ook voor je algehele gezondheid. Een goede maatstaaf als je wilt afvallen is maximaal 30 tot 40 gram vet per dag; hiervan mag hooguit 10 gram uit verzadigd vet bestaan.

3. Calorie-inname terugbrengen = afvallen na je menopauze

Het aantal calorieën dat een vrouw van 50 dagelijks nodig heeft is heel anders dan het aantal calorieën dat een vrouw van 20 nodig heeft. Het is dan ook belangrijk om hierbij stil te staan en je calorie-inname aan te passen, zeker als je wilt afvallen. Je dient je calorie-inname dus sowieso te minderen na de overgang. Wil je daarnaast ook nog eens gewicht verliezen na de overgang, dan dien je nog eens een hoop calorieën te minderen om echt resultaat te zien.

Om af te vallen na de menopauze is het verstandig om je calorie-inname te beperken tot tussen de 1200 en 1500 calorieën per dag. Kijk verder niet alleen naar het aantal calorieën dat je nuttigt, maar ook naar de soort. Eet voornamelijk producten met veel voedingsstoffen en vezels en laat alcohol en cafeïne zoveel mogelijk staan. Voorbeelden van voedingsmiddelen die goed bij een dieet tijdens of na de overgang passen zijn:

  • Fruit & groenten
  • Bonen & peulvruchten
  • Mager vlees
  • Volkeren producten
  • Vis, schaaldieren & schelpdieren
  • Magere melkproducten

Eet bovendien zo veel mogelijk biologisch; dit komt ten goede aan je algehele gezondheid, je hormoonhuishouding en je afslankresultaten!

4. Afslanken in de overgang: lichaamsbeweging!

Naarmate je leeftijd vordert, krijg je doorgaans meer lichamelijke klachten. Bepaalde gewrichten gaan pijn doen, je uithoudingsvermogen neemt af, en je bent sneller moe. Hoewel de verleiding wellicht groot is om na de menopauze minder te gaan bewegen, zijn dit juist redenen om regelmatig aan lichaamsbeweging te doen.

En ook voor afvallen tijdens en na de overgang is lichaamsbeweging onmisbaar. Met lichaamsbeweging stimuleer je de stofwisseling, kweek je spieren en verbrand je dagelijks de nodige calorieën. Probeer iedere dag minimaal 30 minuten te bewegen om af te vallen. Bewegen kan overigens op allerlei manieren. Naar de sportschool gaan is een optie, maar een ontspannende wandeling of fietstocht is ook een prima vorm van lichaamsbeweging na de menopauze of overgang.

Afvallen na de menopauze: conclusie…

Als je wilt afvallen tijdens de overgang –dus na je menopauze– dan zul je extra veel aandacht moeten besteden aan je dieet en lichamelijke activiteit. Eet gezond, gematigd, gevarieerd en uitgebalanceerd en doe regelmatig aan cardiotraining en (gematigde) krachttraining. Krachttraining houdt je spiermassa en ruststofwisseling in conditie en is dan ook cruciaal.

Heb jij vragen, opmerkingen of adviezen m.b.t. afvallen tijdens de overgang? Laat dan hieronder een reactie achter!

Menopauze: tot slot

De overgang verloopt bij iedereen anders, dus ook de overgangsklachten verschillen van vrouw tot vrouw. De één ervaart al hevige symptomen tijdens de pre-menopauze zoals opvliegers, migraine en haarverlies… De ander doorloopt de volledige overgang zonder klachten of symptomen. Het bovenstaande lijstje met symptomen, klachten & kenmerken van menopauze en overgang dient dus enkel als controlemiddel en zeker niet als universeel stappenplan.

Heb jij iets gehad aan bovenstaande lijst met overgangsklachten en overgangsverschijnselen? Laat hieronder weten symptomen van de menopauze jou het bekendste voorkomen…

Lees ook

Afvallen & de overgang: Gewicht verliezen tijdens en na de menopauze
RSI: symptomen & behandeling van RSI-klachten
vitamine D-tekort behnadeling Vitamine D-tekort: klachten, symptomen & behandeling
Oedeem door hormonen: o.a. zwangerschap, menstruatie, overgang & diabetes

Populaire artikelen

pukkels voorkomen
wat-is-mijn-ideale-gewicht-bereken-het-of-toch-niet
tintelende handen vingers